- Wiadomości
630 mln dolarów za „czeską Narew”
Minister obrony Republiki Czeskiej Lubomír Metnar 27 września 2021 r. poinformował rząd tego kraju o zakupie 4 baterii naziemnego systemu obrony powietrznej Spyder produkcji izraelskiego koncernu Rafael. Wartość umowy zawartej w formule międzyrządowej wyniesie 13,69 mld koron czeskich, czyli około 630 mln dolarów. Łączny udział krajowego przemysłu w realizacji kontraktu przekroczy wymagane przez ministerstwo 30% i obejmie zarówno dostawy jak i wsparcie eksploatacji.

Umowa została wynegocjowana a jej wartość potwierdzona przez obie strony. Obecna cena jest znacznie wyższa od wstępnie planowanej wartości kontraktu, którą szacowano na około 10 mld koron (430 mln dolarów). Jak podkreśla Lubor Koudelka, wiceminister ds. zakupów uzbrojenia, w trakcie negocjacji wstępnych poprzedzających wybór oferty izraelskiej cenę udało się obniżyć o 2 mld koron, jednak obecna cena uwzględnia wzrost cen nowoczesnych technologii na rynkach światowych oraz inflację, transfer technologii i inne czynniki. Podkreślił też, że zwlekanie z zakupem wpłynęłoby na dalszy wzrost kosztów programu.
Planowany okres eksploatacji nowego naziemnego systemu obrony powietrznej to 20 lat lub dłużej. W związku z tym oszacowano przewidywane koszty całego okresu użytkowania na poziomie około 23 miliardów koron (ok 1 mld dolarów), z czego kwota zapłacona stronie izraelskiej za świadczone wsparcie serwisowe wynosiłaby maksymalnie 7,5 miliarda koron (230 mln dolarów) z VAT. Koszty zapewnienia 20-letniego cyklu życia obejmują nie tylko koszty obsługi i utrzymania, ale także wszelkie inne koszty pomocnicze i operacyjne MON, w tym koszty szkolenia żołnierzy, eksploatacji pojazdów i paliw, czy inwestycje w infrastrukturę.
Łączny udział krajowego przemysłu w realizacji kontraktu przekroczy wymagane przez ministerstwo 30% wartości całego projektu. Głównymi partnerami izraelskiego koncernu państwowego Rafael będą czeskie firmy RETIA oraz Vojensky Technicky Ustav. Planowany jest udział zarówno w zakresie produkcji i dostaw jak też wsparcia cyklu życia i serwisu. Ma to zapewnić czeskim partnerom programu dostęp do nowych technologii i rozwiązań.
W procedurze wyboru, która trwała od 2016 roku porównano pod względem technicznym, operacyjnym i ekonomicznym dziewięć systemów oferowanych przez siedmiu producentów. Za optymalną uznano ofertę izraelskiego koncernu państwowego Rafael, który zaoferował system Spyder.
Czeskie ministerstwo obrony nie opublikowało szczegółowych informacji o konfiguracji systemu, jednak zaprezentowano graficzną prezentację, z której wynika, że wybrano wariant Spyder-MR/LR. Tego rodzaju system posiada ośmioprowadniocowe pionowe wyrzutnie, przeznaczone dla pocisków I-Derby, I-Derby-ER oraz Python 5 w wersjach o zwiększonym zasięgu, z dodatkowym silnikiem startowym (boosterem). Dzięki temu mogą one razić cele nawet na odległościach do 70-80 km i pułapie 18-20 km (pocisk I-Derby ER). Wyrzutnie Spyder-MR/LR są zwykle osadzane na podwoziach 6x6 lub 8x8. Opcją jest zintegrowanie na nich głowicy elektrooptycznej, dającej możliwości działania autonomicznego.
Dostawy powinny zostać zrealizowane do roku 2023. Cztery baterie Spyder zastąpią w czeskich siłach powietrznych wykorzystywane obecnie cztery baterie posowieckich wyrzutni 2K12 Kub (SA-6). System będzie współpracował z pozyskanymi przez Czechy w odrębnym postępowaniu trójwspółrzędnymi stacjami radiolokacyjnymi ELTA ELM-2084, również produkcji izraelskiej. Osiem tego typu radarów ma wejść do służby w latach 2021-2023.

WIDEO: Zmierzch ery czołgów? Czy zastąpią je drony? [Debata Defence24]