Wojskowy budżet w górę. Synteza zmian w modernizacyjnych planach MON [5 PUNKTÓW]

Ministerstwo Obrony Narodowej poinformowało, że wydatki obronne w budżecie na rok 2018 zostaną zwiększone do 2 proc. PKB roku bieżącego. Taka wielkość została na wniosek szefa MON Antoniego Macierewicza uwzględniona w założeniach do ustawy budżetowej na przyszły rok, zatwierdzonych przez rząd. Przyjęcie zwiększonych wydatków obronnych do założeń leżących u podstaw tworzenia ustawy budżetowej oznacza, że plany resortu dotyczące wzmacniania armii są wdrażane w życie.

W ostatnim czasie MON opublikowało szereg dokumentów, które mogą istotnie wpłynąć na przebieg modernizacji technicznej:

• Koncepcja Obronna RP. Koncepcja jest jawną wersją Strategicznego Przeglądu Obronnego (SPO), który wytycza długookresowe kierunki rozwoju Sił Zbrojnych RP. W koncepcji kładzie się nacisk na zdolności do obrony terytorium kraju. Koncepcja zakłada między innymi wprowadzenie nowych czołgów i myśliwców V generacji, zwiększenie liczebności armii i reformę dowodzenia.

         Czytaj więcej: Ambitne plany MON. Koncepcja Obronna przełomem ilościowym i jakościowym? [ANALIZA]

• Ustawa modernizacyjna („ustawa o zmianie ustawy o przebudowie i modernizacji technicznej oraz finansowaniu Sił Zbrojnych RP oraz ustawy Prawo Zamówień Publicznych"). Przygotowywana ustawa zakłada zwiększenie wydatków obronnych przez Polskę – do 2,2 proc. PKB do roku 2020 i 2,5 proc. PKB do roku 2030. Wydatki będą obliczane, już od 2018 roku, do PKB roku bieżącego, co oznacza realny wzrost przy założeniu dodatniego PKB i inflacji. Dodatkowo zwiększy się elastyczność MON w realizacji decyzji zakupowych (m.in. podniesiona wysokość zaliczek z 25 proc. do 50 proc.). Ustawa pozwala też na zwiększenie liczebności armii do 200 tys., z tego do 130 tys. żołnierzy zawodowych, obecnie to maksymalnie 150 tys. To pozwoli na sformowanie Wojsk Obrony Terytorialnej jako nowego rodzaju sił zbrojnych i zwiększenie liczebności wojsk operacyjnych.

         Czytaj więcej: Polska zwiększy wydatki obronne do 2,5% PKB. Nowy projekt ustawy

• Anulowanie uchwały o priorytetowych zadaniach modernizacji Sił Zbrojnych w ramach programów operacyjnych. MON rozpoczął pracę nad uchwałą, która znosi przepisy o wyznaczaniu ram finansowania poszczególnych obszarów modernizacji w perspektywie wieloletniej. Wcześniej kwoty, jakie były na przeznaczona na poszczególne programy, wyznaczone były uchwałą i MON musiał ich przestrzegać, miał też obowiązki w zakresie raportowania. Teraz będzie mógł realizować je swobodnie (nie będzie związany planem z uchwały). Realnym powodem anulowania uchwały jest zatem dążenie do zwiększenia elastyczności wydawania pieniędzy.
  

         Czytaj więcej: Priorytetowe zadania modernizacji technicznej Sił Zbrojnych RP do kosza

Główne wnioski:

• Polski MON chce zwiększyć zakres modernizacji sił zbrojnych. Dowodem na to jest plan podwyższenia wydatków obronnych i liczebności armii. Koncepcja Obronna zakłada modernizację w sposób kompleksowy, aby osiągać zdolności działań połączonych w obronie krajowej i sojuszniczej. Zakup nowego sprzętu nie stoi w sprzeczności z modernizacją istniejącego.
• Główną osią modernizacji jest zdolność obrony terytorium kraju/sojuszników. MON chce skokowo zwiększyć zdolność armii do obrony kraju, dlatego planuje zakupy sprzętu, który jest najbardziej przydatny w tym kierunku. Przykładowo są to myśliwce 5. generacji, czołgi, ale też systemy przeciwlotnicze, budowa zdolności antydostępowych, obrona przeciwpancerna, w tym śmigłowce szturmowe. Priorytetem MON pozostaje formowana jako osobny rodzaj sił zbrojnych obrona terytorialna – będzie potrzebować nowoczesnych pojazdów, łączności, broni indywidualnej itd.
• Anulowanie uchwały o programach priorytetowych nie oznacza ich zamknięcia. Programy, które były ujęte we wcześniejszych planach modernizacji, a służą przede wszystkim obronie terytorium kraju – np. obrony powietrznej Wisła i Narew, systemy artyleryjskie Krab, Kryl, Rak i Homar nie tylko będą realizowane ale ich zakres może się zwiększyć. Anulowanie uchwały ma dać swobodę wydawania pieniędzy. MON nie chce, aby zostało odgórnie określone, ile pieniędzy ma być wydane na danym roku na określony program.
• Innym dowodem na dążenie MON do większej swobody wydawania pieniędzy jest plan zwiększenia wysokości zaliczek przy zawartych kontraktach. MON chce kupować więcej, może nawet szybciej, ale według swoich założeń, niekoniecznie w taki sposób jak planowali poprzednicy i bez sztywnych ram.
• Opóźnione mogą być te programy, które służą głównie zdolnościom ekspedycyjnym – niektóre okręty jak Miecznik, śmigłowce wielozadaniowe. Opóźnienie nie oznacza rezygnacji z dążenia do ich pozyskania, a jedynie zmianę priorytetów. To ostatnie ma umożliwić również uchylenie uchwały wyznaczającej priorytetowe zadania modernizacji technicznej.