Weteranka II Wojny Światowej na służbie Ukrainy i Afganistanu

Powstała jeszcze w czasie trwania II Wojny Światowej amerykańska haubica ciągniona M114 kal. 155 mm to dobrze znana w wielu armiach świata konstrukcja, która przeżyła wiele wojen i mimo upływu już ponad 80 lat od wdrożenia jej do służby jest ciągle obecna na stanie sił zbrojnych przynajmniej kilkunastu państw.

Jednym z nich jest Ukraina, która pierwotnie miała otrzymać od Portugalii 5 sztuk w ramach pomocy wojskowej, jednak z czasem miała ona zostać odrzucona ze względu na ich bardzo zły stan techniczny (chociaż pojawiają się tutaj informacje, że być może jednak je dostarczono).

Temat ich dostarczenia Ukrainie wrócił wiosną 2024 roku, kiedy to Grecja za pośrednictwem Czech (dokładniej to firmy Excalibur Army) chciała przekazać aż 70 haubic M114 pochodzących z rezerwy sprzętowej (co ciekawe, miała to być już ich druga dostawa). Ateny miały mieć na stanie w roku 2024 około 230-266 sztuk w linii oraz magazynach.

Od tego czasu temat ten całkowicie ucichł, pozostawiając temat dostaw M114 dla Ukrainy w sferze przypuszczeń. Wszystko zmienił kwiecień 2025 roku, kiedy to pojawiło się prawdopodobnie pierwsze nagranie z ich wykorzystania przez Ukraińców.

Sama konstrukcja jest obecnie już niedomagająca w wielu kwestiach (chociażby donośność na poziomie około 15 km), jednak dalej może stanowić cenne wsparcie zarówno w procesie szkolenia artylerzystów, jak i walki na niektórych odcinkach frontu w ramach uzupełnienia strat w innego rodzaju artylerii ciągnionej. Jeżeli będzie zapewniona do niej amunicja, to dalej będzie ona stanowić skuteczne narzędzie do prowadzenia walki.

Kolejnym krajem, który w tym roku pokazał w tym roku swoje M114, jest Afganistan, który miał wyremontować nieokreśloną ich liczbę i wdrożyć do służby. Na poniższym filmie widzimy, że strzelania z nich (kilka sztuk) odbywają się przy użyciu tureckiej produkcji pocisków M107 produkowanych przez koncern MKE. Były one dostarczane jeszcze na potrzeby Sił Zbrojnych Afganistanu. Nie jest wiadome, ile Talibowie wyremontowali dotychczas sztuk artylerii lufowej. Poza pewną pulą M114 w użytku prawdopodobnie jest także nieokreślona liczba poradzieckich D-30.

M114 to amerykańska ciągniona haubica kal. 155 mm wdrożona do służby w 1942 roku. W zależności od użytej amunicji jej maksymalną donośność określa się na blisko 15 000 metrów. Masa własna haubicy wynosi 5,6 tony, zaś do jej obsługi według procedur oddelegowanych jest 5 żołnierzy. Maksymalna prędkość z jaką może być ona ciągniona wynosi 56 km/h. Była ona wykorzystywana m.in. podczas II Wojny Światowej czy wojny koreańskiej. Na jej bazie opracowano wariant samobieżny o nazwie M41, gdzie haubica M114 została osadzona na kadłubie czołgu lekkiego M24 Chaffe. Obecnie jest ona jeszcze używana przez m.in. Grecję, Turcję, Portugalię, Koreę Południową, Pakistan, Maroko, Iran czy Tajwan.