Pierwsze litewskie NASAMS nad Bałtykiem

Litewskie siły zbrojne otrzymały swoje pierwsze systemy obrony przeciwlotniczej NASAMS. Nowe uzbrojenie ma pozwolić na zwiększenie możliwości ochrony przestrzeni powietrznej kraju. Chodzi przede wszystkim o monitorowanie i wykrywanie statków powietrznych, ostrzeganie przed możliwymi zagrożeniami płynącymi z powietrza i potencjalnie również eliminację wrogich celów. NASAMS jest produkowany przez norweski koncern Kongsberg i służy do zwalczania statków powietrznych na średnich zasięgach.

Pojawienie się wspomnianych systemów obrony przeciwlotniczej nad Bałtykiem jest pochodną umów z 2016-2017 r. pomiędzy Litwinami i Norwegami. Wówczas ustalono, że litewskie siły zbrojne pozyskają dwie baterie NASAMS oraz niezbędny pakiet logistyczny, a także szkolenie dla własnych wojskowych. Litwini mieli uzyskać nowe systemy, za wyjątkiem samych wyrzutni, które wcześniej były użytkowane przez norweskie siły zbrojne. Te ostatnie zostały poddane modernizacji, zgodnie z potrzebami litewskiego odbiorcy.

System NASAMS został opracowany w kooperacji amerykańskiego koncernu Raytheon i norweskiego Kongsberga, jako skalowalny zestaw obrony powietrznej (w przypadku Litwy) średniego zasięgu.

Standardowa jednostka ogniowa NASAMS jest uzbrojona w trzy wyrzutnie, każda z sześcioma pociskami - Wilno najprawdopodobniej zdecydowało się na pozyskanie konfiguracji, w której w skład jednej baterii wchodzą dwie wyrzutnie. „Bazowym” uzbrojeniem NASAMS jest pocisk AIM-120 AMRAAM, identyczny z używanym przez F-16 i F-35. To przy wykorzystaniu rakiet powszechnie używanej wersji C7 daje zasięg około 25 km. Litwini sygnalizowali zainteresowanie również pociskami AMRAAM-ER o zasięgu powiększonym do ponad 40 km. W bazowej konfiguracji w skład baterii NASAMS wchodzą również amerykańskie stacje radiolokacyjne AN/MPQ-64F1 Sentinel wyposażone w antenę ze skanowaniem fazowym, pracujące w paśmie X.

Strona litewska wskazała w oficjalnym komunikacie, że nabyła najnowszą generację oznaczoną NASAMS 3, a jej obecnymi użytkownikami są tylko Litewskie Siły Zbrojne i Siły Zbrojne Norwegii. Zaznaczając jednocześnie, że strona litewska zmodernizowała również, użytkowane dotychczas przez tamtejsze siły zbrojne, systemy obrony powietrznej krótkiego zasięgu RBS70. Tym samym, pozyskanie NASAMS i modernizacja RBS70 ma pozwolić integrację obu systemów, tworząc litewską, warstwową tarczę obrony przeciwlotniczej. W jej skład wchodzą także dostarczane od 2014 roku i używane m.in. przez tamtejsze siły specjalne oraz wojska obrony terytorialnej polskie przenośne zestawy Grom oraz samobieżne wyrzutnie Stinger.