Pancerna rewolucja dla polskich Leopardów

Siły Zbrojne RP zamierzają zmodernizować wszystkie 142 posiadane czołgi Leopard 2A4, używane przez 10 Brygadę Kawalerii Pancernej oraz 34 Brygadę Kawalerii Pancernej. W poniedziałek 28 grudnia ma się odbyć podpisanie umowy, w obecności ministra obrony narodowej Antoniego Macierewicza. Do postępowania dotyczącego modernizacji pozyskanych w Niemczech wozów bojowych zaproszone zostały Polska Grupa Zbrojeniowa oraz ZM Bumar Łabędy. Jak zaznaczyła w przesłanym Defence24.pl 4 grudnia br. oświadczeniu rzecznik Inspektoratu Uzbrojenia ppłk Małgorzata Ossolińska: „Inspektorat Uzbrojenia uzyskał od PGZ informację, że planowane jest poszerzenie składu konsorcjum dodatkowo o Wojskowe Zakłady Motoryzacyjne S.A. w Poznaniu.”.

Partnerem zagranicznym modernizacji polskich czołgów Leopard 2A4 będzie koncern Rheinmetall, jeden z współproducentów pojazdu. Bazą dla prac będzie koncepcja modułowej modernizacji MBT Revolution, aczkolwiek dokładna konfiguracja zostanie uzależniona od wymagań zamawiającego i nie musi zawierać wszystkich elementów, oferowanych w ramach MBT Revolution, co jest zresztą zgodne z samą koncepcją modernizacji. Do czołgu zostaną również najprawdopodobniej wprowadzone elementy zbudowane przez krajowy przemysł obronny, np. systemy elektrooptyczne PCO S.A. Szczegółowe informacje o zakresie modernizacji polskich Leopardów zostaną upublicznione już po podpisaniu umowy.

Demonstrator MBT Revolution został opracowany na bazie doświadczeń firmy Rheinmetall, zdobytych między innymi w czasie zabezpieczenia potrzeb armii niemieckiej i innych użytkowników. Cechą charakterystyczną tego czołgu jest oparcie się na analizie możliwości dotychczasowej konstrukcji oraz jego parametrów taktyczno-technicznych w odniesieniu do specyficznych potrzeb współczesnego pola walki oraz aktualnego poziomu zaawansowania techniki, zastępującej starsze rozwiązania i podnoszących możliwości wozu. Spowodowało to, że  zaproponowany pakiet modernizacyjny dzieli się na zasadnicze obszary w których wprowadzenie zmian jest nieodzowne, pożądane bądź uznano je za niepotrzebne (głównie z punktu widzenia ekonomii i niewielkiego podniesienia możliwości). 

Pakiet modernizacyjny wozu obejmuje:

-      poprawę systemu zapewnianej ochrony;

-      wzrost możliwości i siły ognia;

-      zwiększenie świadomości sytuacyjnej załogi;

-      poprawę bezpieczeństwa jazdy;

-      zwiększenie komfortu użytkowania wozu w różnych warunkach działania.

Zaproponowano modułowy zestaw osłon Advanced Modular Armor Protection (AMAP) który składa się z następujących komponentów:

-      AMAP-B - zwiększający poziom ochrony przeciw pociskom podkalibrowym i kumulacyjnym wystrzelanym z armat o kalibrze do 125 mm oraz ppk;

-      AMAP-SC – zabezpieczający przed pociskami wystrzeliwanymi z granatników ppanc. oraz typu EFP;

-      AMAP-I – chroniący przeciw ładunkom improwizowanym powstałym na bazie 155 mm amunicji artyleryjskiej, minom i ładunkom  typu EFP;

-      AMAP-R – zabezpieczający przeciw subamunicji pocisków typu cargo;

-      AMAP-L – chroniący przed odłamkami pancerza i pocisków;

-      AMAP-M – zwiększający ochronę przeciw minom dennym ppanc., EFP, IED i niewybuchami;

-      AMAP-ADS – aktywny system ochrony.

Całość charakteryzuje się zastosowaniem zaawansowanych materiałów i technologii (w tym opancerzenia wykonanego w oparciu o nanotechnologię przez firmę IBD Deisenroth Engineering), modułowością, montażem poszczególnych komponentów w miejscach najbardziej narażonych na działanie środków, przeciw którym mają one służyć oraz masą całego zestawu do ok. 4 ton.

Innymi rozwiązaniami zwiększającymi przeżywalność/bezpieczeństwo użytkowania czołgu są zastosowanie podwieszanego do stropu, nowego siedziska kierowcy, osłony drążków skrętnych, zmiana konstrukcji magazynów amunicji (w tym rozdzielenie ich na większa liczbę niezależnych komór) oraz hamulec dowódcy wozu.

Czołg MBT Revolution w postaci oferowanej przez Rheinmetall jest wyposażony w system ROSY (ang. Rapid Obscuring System For Land Vehicles) zapewniający postawienie osłony w zakresie widma bliskiej, średniej i dalekiej podczerwieni, w zakresie widzialnym od 400 do 1000 nm oraz promieniowania laserowego od 550 do 1500 nm. Zastosowany w nim 40 mm granat ma masę 0,5 kg (zdolny do postawienia skutecznej zasłony w czasie do 0,4 sek. po wystrzeleniu) zapewnia osłonę w zakresie widma optycznego powyżej 15 sek. ROSY_L ISS (ang. Integrated Sensor Suite) umożliwia połączenie go z systemem sterowania zdalnie sterowanego modułu uzbrojenia (ZSMU) lub akustycznym systemem detekcji strzału.

Jako czujnik ROSY może wykorzystywać system obserwacji zwiększający świadomość sytuacyjną Situational Awareness System - SAS (daje panoramę obserwacyjną w bezpośrednim sąsiedztwie pojazdu). Dodatkowo na wozie można zamontować system lokalizacji snajperów SLS i zakłócania IED.

W celu zapewnienia wzrostu możliwości ogniowych zastąpiono elektrohydrauliczne napędy stabilizacji armaty elektrycznymi oraz zaproponowano nowe rodzaje amunicji. Chodzi tu przede wszystkim o podkalibrową amunicje typu DM63A1 (z ładunkiem miotającym typu TIPS, niewrażliwym na zmianę temperatury zewnętrznej, przez co zwiększającym żywotność lufy i celność) oraz amunicję typu PELE i DM11/DM 11 RH31SQ wielozadaniowo-odłamkowo-burzącą z programowalnym/uderzeniowym zapalnikiem czy DM78 typu TPCSDS-T i DM88 typu TP-MP.

Dodatkowo na wozie proponuje się zamontowanie ZSMU z 40 mm granatnikiem automatycznym, 7,62 mm km lub alternatywnie 12,7 mm wkm.

Zwiększenie poziomu świadomości sytuacyjnej załogi czołgu,  poprawienie możliwości w zakresie wykrywania, identyfikacji i zwalczania  zagrożeń  oraz wzrost niezawodności i ułatwienie obsługi osiągnięto poprzez tzw. cyfryzację dotychczasowych analogowych systemów bazowych lub komponentów starszej generacji. Nowa magistrala cyfrowa zajmuje mniej miejsca (co wykorzystano montując w wieży klimatyzator),  pozwala na dalszą rozbudowę czy modernizację w przyszłości a przede wszystkim znacznie zwiększa możliwości wozu.

Zamiast dotychczasowego panoramicznego, dziennego celownika dowódcy PERI R17 zaproponowano przyrząd dzienno – nocny RDE SEOSS (Stabilized Electro-Optical Sighting System) z termowizorem III generacji Shapir i dalmierzem laserowym (taki sam termowizor zastąpił starszy WBG-X na stanowisku działonowego dając 40% wzrost możliwości zasięgu i jakości zobrazowania). RDE SEOSS zapewnia działanie w systemie „hunter-killer”, w zakresach widma 3-5µm lub 8-12µm oraz w szerokim polu obserwacji (m.in. od -12⁰ do +45⁰ a nawet  +70⁰ w pionie). System SAS pozwala na automatyczne wygenerowanie kolorowego obrazu otoczenia czołgu, wykrywanie i śledzenie celów (z funkcją naprowadzania uzbrojenia na wykryty obiekt) oraz integrację z pozostałymi systemami wozu. W ramach modernizacji wieży zastąpiono również jej dotychczasowe napędy hydrauliczne  elektrycznymi (EWNA). Zgodnie z wcześniejszymi zapewnieniami Rheinmetall prowadzono rozmowy o integracji rozwiązań proponowanych przez spółkę z polskim systemem zobrazowania termalnego, stworzonym przez PCO.

Nowe rozwiązania, zawarte w demonstratorze MBT Revolution dają wzrost szybkości wykrycia zagrożenia (scenariusz – teren zurbanizowany, cel - wyrzutnia RPG na dystansie 50 m) z obecnych 10 do 2 s, identyfikacji z 10 do 5 s oraz wypracowania danych dla oddania strzału z 13 do 6 s. Łącznie daje to czas reakcji w granicach 13 sekund wobec 33 sekund uzyskiwanych dotychczas.

„Cyfryzacja” pozwala na uzyskanie dużej wymienności podzespołów układów optoelektronicznych, co ma szczególne znaczenie w całym okresie eksploatacji. Ponadto każdy z członków załogi ma pełny dostęp do wszelkich danych uzyskiwanych zarówno przez systemy zamontowane na czołgu jak i przesyłane do niego za pomocą urządzeń łączności lub BMS oraz w przypadku stanowisk w wieży może przejąć kontrolę nad całym uzbrojeniem.

Dodatkowo proponuje się zamontowanie dla kierowcy nowego dzienno-nocnego przyrządu obserwacyjnego i analogicznej kamery cofania, nowego pulpitu kontrolno-informacyjnego, kierownicy oraz wydajnego systemu klimatyzacji i wentylacji (w tym  dla komór amunicyjnych) oraz  dodatkowego agregatu prądotwórczego (o mocy 17 kW redukującego liczbę akumulatorów z 8 do 6) oraz oświetlenia LED wnętrza czołgu.

Rheinmetall w pakiecie z modernizacją oferuje system wsparcia eksploatacji CLS (Contractor Logistics Support) w celu zapewnienia sprawności w całym cyklu życia (w tym np. podczas misji ekspedycyjnych), pakiety części zamiennych, organizację systemu wsparcia eksploatacji  czy systemu szkolno-treningowego (w oparciu o symulatory i trenażery).

Marek Dąbrowski