„Morska” Formuła 1 w irańskiej marynarce wojennej

Informacja o okręcie rakietowym (missile boot), poruszającym się z prędkością 116 węzłów została przekazana 30 kwietnia 2025 roku podczas uroczystości z okazji Narodowego Dnia Zatoki Perskiej w Bandar Abbas, w południowym Iranie. Kontradmirał Alireza Tangsiri – dowódca marynarki wojennej Korpusu Strażników Rewolucji Islamskiej ujawnił tego dnia, że nowa, superszybka jednostka pływająca przeszła już testy techniczne i operacyjne, a więc ma być teoretycznie gotowa do produkcji.

Tangsiri oświadczył dodatkowo, że Korpus Strażników Rewolucji Islamskiej „produkuje teraz własne okręty, pociski, drony i jednostki podwodne w ramach wysiłków na rzecz utrzymania bezpieczeństwa w Zatoce Perskiej”. Ma to być zasadnicza różnica w porównaniu do sytuacji sprzed Rewolucji Islamskiej, gdy większość sprzętu morskiego miały budować firmy amerykańskie.

Według kontradmirała Tangsiri teraz będą je zastępować własne konstrukcje, z niespotykanymi gdzie indziej możliwościami. Jako przykład wymienił korwetę-katamaran typu Martyr Soleimani, która pomimo swojej niewielkiej wyporności około 600 ton może przepłynąć bez dodatankowania ponad 5000 Mm. Dodatkowo ma to być jednostka bardzo silnie uzbrojona: w sześć rakiet manewrujących, sześć rakiet przeciwokrętowych i szesnaście rakiet przeciwlotniczych krótkiego zasięgu.

Korwety typu Martyr Soleimani mogą się jednak poruszać „jedynie” z prędkością do 32 węzłów (59 km/h). Tymczasem Tangsari pochwalił się zbudowaniem okrętu poruszającego się prawie czterokrotnie szybciej. Niestety ze skąpej informacji prasowej nie wiadomo tak naprawdę o jakiej wielkości jednostkę chodzi. Tangsari użył bowiem określenia „missile boat”, co wskazuje bardziej na łódź uzbrojoną w rakiety niż na okręt lub kuter.

Nie wiadomo też, czy mowa jest o jednostce załogowej, czy bezzałogowej. Pływanie z prędkością powyżej 60 węzłów po morzu stanowi już bowiem problem dla załogi o czym przekonali się np. marynarze kutrów torpedowych projektu 664 typu „Wisła”, które służyły w polskiej Marynarce Wojennej do lat osiemdziesiątych. Osoby służące na tych jednostkach miały w ciągu roku dodatkowo dwa tygodnie urlopy „zdrowotnego” – i nie był to urlop dawany na wyrost.

Kutry „Wisła” pływały jednak z prędkością maksymalną 50 węzłów, a Irańczycy chwalą się teraz łodziami poruszającymi się ponad dwa razy szybciej. Przy takich prędkościach największym problemem jest bezpieczeństwo dla załogi i samych jednostek. Wiedzą o tym sternicy szybkich kutrów wodnej Formuły 1, które pomimo pływania jedynie w określonych, sprzyjających warunkach pogodowych wielokrotnie się rozbijały. Doświadczył tego nawet taki mistrz, jak Waldemar Marszałek (w klasie 0-250 i 0-350), którego łódź w kwietniu 1982 roku podczas zawodów w Berlinie został „podbita” przez fale i koziołkując rozpadła się uderzając o taflę wody.

Irańczycy chcą jednak dziać na morzu, gdzie „szklanka” zdarza się bardzo rzadko. Dodatkowo mówią o okręcie rakietowym, a więc posiadającym dodatkowe wyposażenie na pokładzie. Tymczasem łodzie motorowe poruszające się z prędkościami powyżej 100 węzłów przypominają bardziej pocisk niż „motorówkę” lub kuter. Przykładem mogą być bolidy wodnej Formuły1, które potrafią przyśpieszyć od 0 do 100 km/h w 2,5 sekundy i rozwijać prędkość maksymalną do 240 km/h.

Z kolei najszybszą łodzią w historii jest łódź „Spirit of Australia”, która poruszała się z prędkością 317,58 węzłów (511,09 km/h). Jest to rekord z 1978 roku i próby jego pobicia są tak niebezpieczne, że już dwukrotnie zakończyły się śmiercią pilotów: Lee Taylora w 1980 r. i Craiga Arfonsa w 1989 r. Koszty stworzenia podobnie szybkiej jednostki są jednak na tyle duże, że Irańczycy najprawdopodobniej skupili się na konstrukcji przypominającej bardziej łódź „Miss England II”. Jednostka ta, wyposażona w cztery, podrasowane silniki lotnicze przekroczyła w 1930 roku jako pierwsza granicę 100 węzłów. Przy trzeciej próbie doszło jednak do wypadku w którym zginął jej pilot Henry Seagrave i inżynier Victor Halliwell.

Stosując nowe materiały i nowe silniki Irańczycy mogli osiągnąć podobne prędkości, jednak na pewno nie wyeliminowali tego, co zabiło Seagrave’a i później kilku jego następców. Gdyby jednak w Iranie powstały bardzo szybkie drony nawodne, to wtedy rzeczywiście może pojawić się problem. Do zwalczania celów poruszających się z prędkością większą niż 110 węzłów trudno będzie bowiem wykorzystywać lufowe systemy uzbrojenia i trzeba będzie korzystać z rakiet. A te niestety kosztują bardzo dużo i przy roju atakujących łodzi może ich szybko zabraknąć.