Monachijska Konferencja Bezpieczeństwa: diagnoza problemów bez rozwiązań

„Napięcia między państwami rosną, m.in. w relacjach Izrael - Iran, Stany Zjednoczone - Rosja i nie mamy pomysłu, jak wyjść z tej sytuacji. Wygląda na to, że wszyscy okopali się na swoich pozycjach i pole manewru jest niewielkie" – skomentował wydarzenie Adam Traczyk.

Jak zauważył prezes think-tanku Global.Lab, tegoroczna konferencja skupiła się głównie na tematach związanych z kwestiami dotyczącymi bezpieczeństwa Zachodu. 

 Podczas konferencji było mało tematów azjatyckich, a to na tamten kontynent przenosi się ciężar współczesnych stosunków międzynarodowych. Regionalnie skupiono się na Bliskim Wschodzie, Sahelu oraz na zagrożeniu dla liberalnego porządku międzynarodowego, natomiast zabrakło komponentu chińskiego.

Podczas wydarzenia powróciła kwestia wydatków na zbrojenia. Niemiecka szefowa resortu obrony Ursula von der Leyen zwróciła uwagę, że dualistyczny sposób myślenia, w którym USA odpowiadają jedynie za "twardą siłę militarną", pozostawiając "miękką siłę dyplomacji" pozostałym stronom partnerstwa transatlantyckiego, grozi zachwianiem równowagi, a wszystkie państwa członkowskie NATO powinny posiadać zdolności do działań obu typów na zbliżonym poziomie.

Von der Leyen przyznała też, że Niemcy obecnie nie spełniają natowskiego wymogu przeznaczania 2 proc. PKB na wydatki związane z obronnością i cel ten osiągną, zgodnie z planami, dopiero w roku 2025 r. Zwróciła jednak uwagę, że oprócz obecnych 1,25 proc. PKB przeznaczanych na cele wojskowe, Berlin przeznacza również pokaźne fundusze na programy pomocowe, odgrywające jedną z najważniejszych ról w polityce bezpieczeństwa Niemiec.

„Świadomość w niemieckim środowisku eksperckim w kwestii potrzeby przeprowadzania zmian w polityce obronnej jest dużo większa niż na poziomie politycznym, gdzie istnieją bardzo duże opory do zwiększenia nakładów na zbrojenia i do większego zaangażowania politycznego na arenie międzynarodowej. Ale także wewnątrz Europy ścierają się różne koncepcje” – skomentował Adam Traczyk.

Zdaniem Witolda Waszczykowskiego kwestia podniesienia wydatków na obronność jest marginalizowana przez część państw Europy Zachodniej. 

Jedni uważają, że nic nam nie grozi na tyle, aby poświęcać duże środki, a inni uważają, że bezpieczeństwo osiągnie się nie tylko środkami wojskowymi, ale także programami pomocy i to jest np. koncepcja niemiecka.

Dodatkowym problemem w kwestiach współpracy obronnej między Europą a USA pozostaje amerykański stosunek do integracji europejskiej w tym zakresie. „Wzrost integracji europejskiej w dziedzinie obronności będzie tworzył automatycznie napięcia w stosunkach z USA, ponieważ usamodzielnienie się Europy będzie dla Stanów Zjednoczonych problematyczne, m.in. w zakresie przemysłu zbrojeniowego. Amerykanie chcieliby, aby Europejczycy kupowali od nich elementy uzbrojenia, a nie rozwijali własny potencjał” – powiedział ekspert Global.Lab.