Modernizacja czołgów M-84 priorytetem dla Chorwacji

Wojska lądowe Chorwacji eksploatują obecnie 75 czołgów M-84/84A tego typu (71 operacyjnych i cztery służące do szkolenia kierowców), które są modyfikacją sowieckich wozów T-72M1/M1M. Szesnaście z nich, tworzących jedną kompanie zostanie zmodernizowanych, natomiast kolejnych szesnaście planuje się poddać temu procesowi w przyszłości. Los pozostałych chorwackich czołgów nie jest na razie znany. Mogą być również zmodernizowane, przeniesione do rezerwy lub zamienione na wozy wsparcia.

Z wypowiedzi przedstawicieli chorwackiego resortu obrony wynika, że modyfikacja dotyczyć będzie systemów obserwacji w nocy, systemu kierowania ogniem (SKO) i wzmocnienia zapewnianej osłonności wozu.

Obecnie wykorzystywane egzemplarze to wersja M-84A4 Sniper, która ma uzbrojenie w postaci 125 mm armaty 2A46, SKO z dzienno/nocnym przyrządem dowódcy SCS-84, komputer balistyczny DBR-84, system łączności firmy Racal Electronics oraz zmodyfikowane napędy w azymucie i elewacji. Nowa jest również jednostka napędowa w postaci niemieckiej konstrukcji o mocy 1100 KM. Modernizacja do tego standardu została zakończona w 2008 roku.

Krajowa firma Duro Daković zaprezentował już wcześniej propozycję wariantu oznaczonego jako M-84D. Przy zachowaniu tego samego uzbrojenia dodano w niej pancerz reaktywny RRAK i system ostrzegania o opromieniowaniu wiązką laserową LIRD-4B. Wyposażono go też w cyfrowy komputer balistyczny Omega (słowackiej Fotony) i ZSMU Samson (izraelskiego Rafaela) lub Protector (norweskiego Kongsberga).  

Z kolei M-95 Degman to jeszcze inny wariant modernizacji, a właściwie prototyp od tej samej firmy w którym oprócz elementów z M-84D dodano jeszcze cyfrowy panel sterowania i dzienno-nocny system obserwacyjnym kierowcy CODRIS-E. Nie potwierdzone są natomiast informacje, że na stanowisku działonowego zamontowano kamerę termowizyjną.

Biorąc pod uwagę standardy NATO istnieje też ze strony przemysłu propozycja przezbrojenia czołgu w 120 mm armatę gładkolufową, np. konstrukcji szwajcarskiej firmy RUAG lub od niemieckiego Rheinmetalla.

Już wcześniej były plany wspólnej modernizacji kuwejckich maszyn M-84AB przez Serbię, Chorwację i Słowenię. W zasadzie te dwa pierwsze kraje mają odpowiednią bazę przemysłową do realizacji takich zdań. W Serbii powstał M-84AS (lub M-84AB1/M-2001), który bardzo przypomina rosyjski T-90S. Do utworzenia konsorcjum z udziałem firm z jeszcze niedawno wrogich krajów jednak nie doszło.

W planach związanych z modernizacją armii chorwackiej jest m.in. zawarcie w 2018 roku kontraktów na łączną kwotę 45 mln USD z 26 krajowymi dostawcami systemów uzbrojenia.

Sama modernizacja M-84/84A to element szerszego programu modyfikacji systemów uzbrojenia wchodzących w skład jedynej chorwackiej Brygady Zmechanizowanej. Oprócz 71 czołgów, wyposażona jest ona w 102 bwp M-80A, w których zakłada się zwiększenie siły ognia (zamiana wieży na zunifikowaną z KTO AMV) i wymianę PPK 9K14 Malutka na Spike-LR.