Javeliny na bazie decyzji MON, oddzielnie od Pustelnika

Wiceminister obrony narodowej Wojciech Skurkiewicz odpowiedział na interpelację grupy posłów Koalicji Obywatelskiej (Pawła Poncyljusza, Joanny Kluzik-Rostkowskiej, Tomasza Siemoniaka, Bartłomieja Sienkiewicza i Marty Wcisło) dotyczącą zakupu ppk Javelin. Posłowie pytali m.in. o tryb zakupu i jego związek z programem Pustelnik, a także o zdolności systemu, w kontekście uwag, jakie miały być podnoszone w związku z użytkowaniem go na Ukrainie.

Sekretarz stanu w MON odpowiedział, że proces pozyskania ppk Javelin został zainicjowany „decyzją Nr Z-2/DPZ Ministra Obrony Narodowej z dnia 12 lipca 2019 r. w sprawie sposobu pozyskania lekkich przeciwpancernych pocisków kierowanych FGM-148F „JAVELIN” na potrzeby Wojsk Obrony Terytorialnej”. Podstawą prawną do wydania takiej decyzji były ustawa o urzędzie ministra obrony narodowej z 1995 roku (art. 1 i 10), oraz rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra ON, w związku z art. 101 ust. 1 i 2 decyzji Nr 141/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 lipca 2017 r. w sprawie systemu pozyskiwania, eksploatacji i wycofywania sprzętu wojskowego Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.

W każdym etapie i fazie systemu pozyskiwania SpW w uzasadnionych przypadkach, w szczególności ze względów technicznych, organizacyjnych, ekonomicznych lub celowościowych, zapewniających osiągnięcie założonego celu przy racjonalności zastosowanych środków i metod, można ustalić odmienny niż określony w decyzji sposób pozyskania SpW lub usług, w szczególności z uwagi na: 1) wymagany termin pozyskania SpW, w szczególności, którego gestorem nie jest Dowództwo Wojsk Obrony Terytorialnej, a przeznaczonego dla Wojsk Obrony Terytorialnej, 2) złożoność SpW lub 3) pozyskiwanie SpW lub usług ściśle powiązanych z realizacją niezbędnej infrastruktury przeznaczonej do montażu lub funkcjonowania SpW.

Tryb pozyskania Javelinów został więc określony szczegółową decyzją MON, na podstawie delegacji, jaka znajduje się w przepisach resortu, dotyczących pozyskiwania sprzętu. Można zakładać, że przesłanką było właśnie przyspieszenie osiągania zdolności przez Wojska Obrony Terytorialnej, co jest wymienione w pierwszym punkcie tej decyzji – jak również w odpowiedzi na interpelację.

W zamyśle, rekomendacja trybu pozyskania wskazanego przez Dowódcę Wojsk Obrony Terytorialnej systemu FGM-148F „JAVELIN” nie miała na celu znalezienia alternatywy dla wymagania operacyjnego pod kryptonimem „PUSTELNIK”, lecz wskazanie rozwiązania, pozwalającego na terminowe osiągnięcie przez Wojska Obrony Terytorialnej wstępnej zdolności do zwalczania czołgów i innych celów opancerzonych.

Wiceminister Skurkiewicz zaznaczył, że rekomendowano utrzymanie trybu pozyskiwania ppk dla wojsk operacyjnych oraz dalszych zakupów na potrzeby Wojsk Obrony Terytorialnej na podstawie z rekomendacji fazy analityczno-koncepcyjnej programu Pustelnik. Ten ostatni projekt dotyczy lekkiego pocisku przeciwpancernego i jest od kilku lat analizowany przez MON. Jednym z kandydatów w programie Pustelnik jest ppk Pirat, rozwijany przez krajową spółkę Mesko.

MON w odpowiedzi na interpelację przypomniał też, że dla WOT zakupiono ppk Javelin w nowo produkowanej wersji FGM-148F, które nie są techniczne tożsame z pociskami dostarczanymi Ukrainie, z zasobów amerykańskich. Pociski FGM-148F mają nową, wielozadaniową głowicę bojową oraz zmodyfikowany system naprowadzania. Ich pierwsza partia została dostarczona użytkownikowi w 2020 roku.

Polska umowa o wartości 54,5 mln USD została podpisana w maju 2020 roku. Jej zakres obejmuje 60 wyrzutni oraz 180 pocisków FGM-148F Javelin wraz z pakietem logistycznym i szkoleniowym. W skład pakietu logistycznego wchodzą urządzenia diagnostyczne, przyrządy kontrolno-pomiarowe, zestawy narzędzi oraz zapas części zamiennych. Pakiet szkoleniowy obejmuje 8 trenażerów stacjonarnych EPBST, 17 makiet gabarytowo-masowych MSR oraz cykl szkoleń specjalistycznych. Pociski pozyskano bez offsetu i transferu technologii. Dostawy mają zostać zrealizowane w 2021 roku.