Reklama

Siły zbrojne

Jak zatonął pierwszy australijski okręt podwodny?

Ostatnie znane zdjęcie australijskiego okrętu podwodnego HMAS „AE1” z 9 września 1914 roku. Fot. Commonwealth of Australia
Ostatnie znane zdjęcie australijskiego okrętu podwodnego HMAS „AE1” z 9 września 1914 roku. Fot. Commonwealth of Australia

Australijski rząd opublikował oficjalny raport wyjaśniający okoliczności zatonięcia pierwszego okrętu podwodnego tego państwa, HMAS „AE1”, którego wrak został odszukany po 103 latach w grudniu 2017 r.

Przed odnalezieniem wraku wiadomo było jedynie, że HMAS „AE1” zaginął 14 września 1914 r. wraz z całą, 35-osobową załogą. Wydarzenie to było o tyle ważne, że była to pierwsza strata australijskiej marynarki wojennej i pierwszy okręt podwodny utracony przez siły alianckie w czasie I wojny światowej. HMAS „AE1” był stosunkowo niedużą jednostką pływającą (typu E), o długości 55,17 m, szerokości 6,86 m i wyporności podwodnej 726 ton, którą zbudowano w Wielkiej Brytanii i wprowadzono do służby 28 lutego 1914 r.

undefined
Miejsce odszukania wraku australijskiego okrętu podwodnego HMAS „AE1”, który zatonął 14 września 1914 roku w czasie I wojny światowej. Fot. Commonwealth of Australia

Jak się okazało, jej wrak był w wyjątkowo dobrym stanie i zachował się praktycznie w jednym kawałku, ale pomimo tego odnaleziono go dopiero po kilkunastu ekspedycjach, w których połączono siły australijskiej marynarki wojennej, australijskiego instytutu okrętów podwodnych, australijskiego narodowego muzeum morskiego, holenderskiej firmy Fugro Survey oraz rządu Papui-Nowej Gwinei. Kluczem do sukcesu okazał się statek badawczy „Fugro Equator” (o wyporności około 2000 ton), pływający pod banderą Bahamów i wyposażony w najnowocześniejsze systemy obserwacji podwodnej (w tym przede wszystkim w wielowiązkową echosondę Kongsberg EM710 i bezzałogowy, głębokowodny pojazd podwodny).

„Jest to jedno z najważniejszych odkryć w morskiej historii Australii”

Australijska minister obrony Marise Payne

Ogromnym sukcesem było oczywiście samo zlokalizowanie wraku (w trakcie trzynastej wyprawy poszukiwawczej w grudniu 2017 r.), który jak się okazało leżał na dnie wód otaczających grupę wysp Duke of York u wybrzeżu Papui Nowej Gwinei. Operacja była standardowa, a więc najpierw wykryto podwodny obiekt wielowiązkową echosondą, a później dokonano jego identyfikacji z wykorzystaniem kamery zamontowanej na bezzałogowym, głębokowodnym pojeździe podwodnym.

Wyjaśniono w ten sposób jedną z najbardziej frapujących tajemnic australijskiej marynarki wojennej, ale tylko pozornie. Nadal bowiem nie wiadomo było, dlaczego okręt podwodny HMAS „AE1” w ogóle zatonął. Do wyjaśnienia tego nie można jednak było wykorzystać płetwonurków, ponieważ wrak znajduje się pod wodą na głębokości 300 m.

undefined
Zdjęcie wraku australijskiego okrętu podwodnego HMAS „AE1”. Photo Commonwealth of Australia

Australijczycy mogli więc jak na razie skorzystać jedynie ze zdalnie sterowanych pojazdów podwodnych i tylko z zewnątrz sprawdzili, w jakim stanie znajduje się zaginiona jednostka. Ostateczne wnioski z tego rekonesansu i późniejszych analiz oficjalnie przedstawiła osobiście australijska minister obrony Marise Payne. W swoim wystąpieniu zwróciła uwagę, że na pokładzie HMAS „AE1” były zamontowane relingi zabezpieczające załogę, a wszystkie włazy do wnętrza okrętu były zamknięte.

undefined
Identyfikacja wraku poprzez porównanie szczegółów budowy kiosku okrętu podwodnego. Fot. Commonwealth of Australia

Według Payne „Pierwsze oceny uzyskane z ekspedycji wskazują, że „AE1” został przygotowany do stanu pozwalającego na prowadzenie operacji podwodnych. Raport wskazuje, że „gdy doszło do tragedii, AE1” był prawdopodobnie zanurzony lub zanurzał się wracając do Rabaul, po patrolu polegającym na szukaniu aktywności wroga wokół wysp Duke of York… Dzięki niestrudzonym wysiłkom wielu osób odkryliśmy ostateczne miejsce spoczynku 35 dusz, które oddały wszystko służbie na rzecz sprzymierzonychCieszymy się, że możemy zapewnić spokój dla rodzin i całej społeczności marynarki wojennej dzięki zidentyfikowaniu miejsca spoczynku zaginionych członków załogi”.

undefined
Symulacja momentu uderzenia o dno australijskiego okrętu podwodnego HMAS „AE1” 14 września 1914 roku. Fot. Commonwealth of Australia
Reklama

"Będzie walka, będą ranni" wymagające ćwiczenia w warszawskiej brygadzie

Komentarze (5)

  1. Australijczyk

    Czyli co było przyczyną zatonięcia?

    1. jerry

      Wygląda na to, ze nabranie wody.

    2. wat

      w nastepnych odcinkach. To był 1-szy z 1-szej serii

  2. szczur lądowy

    Jak to co? Relingi

  3. Nikt

    Woda

  4. gtv

    Pan Dura obiecał zdradzić dlaczego zatonął australijski okręt podwodny, \"zgodnie z australijskim oświadczeniem rządowym\", ale mu się utknęło na zapowiedzi. Będzie dc?

  5. Zajac

    To moze niedlugo (20-30 lat) Australia tez ujawni tzw. Australijski Pearl Harbor ??? Bo jeszcze sie nie przyznali !

Reklama