Fregaty Type 31 brytyjską „Inspiracją”

Zgodnie z komunikatem brytyjskiego ministerstwa obrony, zatwierdzone przez Królową Elżbietę okręty Type 31 będą nosiły nazwy: HMS „Active”, HMS „Bulldog”, HMS „Campbeltown”, HMS „Formidable” i HMS „Venturer”. Nie postąpiono przy tym zgodnie z tradycją i ustalono, że będą to jednostki klasyfikowane jako typ Inspiration, a nie typu Active - od imienia pierwszej fregaty w serii.

Jak się okazuje, wybór nazwy typu wcale nie był przypadkowy. Dobierając imiona dla okrętów za każdym razem inspirowano się bowiem zadaniami, jakie są i będą realizowane przez budowane właśnie fregaty. Dodatkowo zadecydowano, że wykorzystane nazwy będą w każdym wypadku nawiązywały do wcześniej działających w Royal Navy okrętów nawodnych i podwodnych.

„Z zadowoleniem przyjmuję ogłoszenie nazw fregat typu Inspiration. Każda z nazw została wybrana z myślą o przywołaniu wartości, do których dążymy: najnowocześniejszej technologii, śmiałości i globalnego działania. Okręty te reprezentują najlepsze dziedzictwo brytyjskiego przemysłu stoczniowego na światowym poziomie i będą pływać pod naszą banderą przez dziesięciolecia”.

Za każdym razem mamy więc połączenie historii jakiejś jednostki pływającej z konkretnym zadaniem, z którego ta jednostka kiedyś zasłynęła. HMS „Active” ma więc symbolizować dalekie misje ekspedycyjne realizowane przez brytyjską marynarkę wojenną i zdolność do reagowania w każdym miejscu na świecie. Jako „dawcę” nazwy wybrano więc byłą fregatę HMS „Active” Type 21 (typu Amazon), która służyła w Royal Navy od 17 czerwca 1977 r. do 23 września 1994 roku.

Był to okręt, który brał udziału w operacji wyzwolenia Wysp Falklandzkich, w tym w bitwie o Port Stanley. Fregata ta praktycznie całą swoją służbę spędziła wspierając terytoria zamorskie Wielkiej Brytanii i zabezpieczając jej globalne interesy, poprzez m.in.: walkę z handlarzami narkotyków, egzekwowanie embarg ONZ i pomoc humanitarną przy likwidacji następstw klęsk żywiołowych.

Z kolei HMS Bulldog” ma być symbolem działań prowadzących do utrzymywania przewagi operacyjnej na północnym Atlantyku. W tym przypadku uhonorowano nazwę niszczyciela typu „B”, który zasłynął w Bitwie o Atlantyk w czasie II wojny światowej przechwyceniem niemieckiej maszyny kodującej Enigma wraz z książką kodów 9 maja 1941 roku (podczas osłaniania konwoju OB 318). Udało się to zrobić dzięki odwadze grupy abordażowej, której udało się wejść na pokład okrętu podwodnego U-110 - uszkodzonego wcześniej przez korwetę HMS „Aubrietia”. Dzięki temu Wielka Brytanii „uzyskała przewagę wywiadowczą na kluczowym etapie walki o utrzymanie otwartych linii życia na Atlantyku”.

Taka swoista „inspiracja” jest widoczna również w przypadku trzeciej fregaty Type 31 - HMS „Campbeltown”, która ma symbolizować morskie operacje specjalne realizowane przede wszystkim przez komandosów Royal Marines. Wykorzystano więc nazwę niszczyciela, który wziął udział w największej, morskiej operacji specjalnej, przeprowadzonej w St Nazaire we Francji w marcu 1942 roku. Okręt ten posłużył brytyjskim komandosom do staranowania wrót suchego doku w tym porcie, w taki sposób by umieszczony na jego pokładzie ładunek wybuchowy uszkodził całą infrastrukturę stoczniową. Dzięki tej operacji udało się wyłączyć suchy dok z eksploatacji na okres pięciu lat, nie pozwalając na jego wykorzystanie do remontowania największych, niemieckich okrętów nawodnych. Royal Navy podkreśla, że akcja ta „uosabia rajdowy etos, który napędza działania komandosów Force Royal Marines”.

Fregata HMS „Formidable” ma z kolei symbolizować operacje realizowane z wykorzystaniem brytyjskich sił lotniskowcowych. W tym celu wykorzystano nazwę lotniskowca typu Illustrious, który działał praktycznie na każdym obszarze morskim, gdzie toczyły się operacje w czasie II wojny światowej, od Atlantyku, przez Morze Śródziemne do Oceanu Indyjskiego i Pacyfiku.

Okręt HMS „Formidable” brał udział m.in. w bitwie u przylądka Matapan w marcu 1941 roku, jego samoloty atakowały włoskie porty i storpedowały pancernik „Vittorio Veneto” oraz ciężki krążownik „Pola”. W czasie bitwy powietrznej 26 maja 1941 roku brytyjskim pilotom i obsadzie przeciwlotniczej udało się strącić 6 bombowców nurkujących Ju-87 jednak okręt został trafiony przez dwie półtonowe bomby.

Po naprawie i remoncie przeprowadzonym w Stanach Zjednoczonych okręt działał na Oceanie Indyjskim i później na Morzu Śródziemnym, gdzie jego samoloty zatopiły m.in. U-Boot U-331. W 1944 roku lotniskowiec uczestniczył w działaniach mających zatopić niemiecki pancernik „Tirpitz”, a w 1945 roku HMS „Formidable” rozpoczął misję operacyjną na Pacyfiku. W jej trakcie został dwukrotnie trafiony przez samolot kamikaze. To właśnie kanadyjski pilot z tego okrętu, kmdr por. Robert Hampton Gray, jako ostatni oficer brytyjskiej marynarki wojennej w II wojnie światowej otrzymał pośmiertnie Krzyż Victorii za „brawurowe zatopienie japońskiego niszczyciela” 9 sierpnia 1945 roku.

Piąta fregata Type-31 – HMS „Venturer” ma promować technologie i innowacje wykorzystywane w Royal Navy. To właśnie dlatego wykorzystano nazwę brytyjskiego okrętu podwodnego typu „V” z czasów drugiej wojny światowej, który zasłynął zatopieniem niemieckiego U-Boota U-864 na północny zachód od Bergen w Norwegii 9 lutego 1945 r. Zdarzenie to zostało zapamiętane, ponieważ obie walczące ze sobą jednostki znajdowały się w zanurzeniu.

O zwycięstwie zadecydowała więc przewaga technologiczna i wywiadowcza oraz lepsze wyszkolenie brytyjskiej załogi, co pozwoliło wykryć, zlokalizować a następnie zniszczyć niemieckiego U-Boota. Był to pierwszy przypadek w historii, gdy okręt podwodny w zanurzeniu zatopił inny, również zanurzony okręt podwodny. By to zresztą drugi U-Boot zatopiony przez HMS „Venturer”. Pierwszym niemieckim okrętem podwodnym storpedowanym przez tą brytyjską jednostkę był bowiem U-771. Stało się to 11 listopada 1944 roku w fiordzie koło Harstad.

Jak widać fregaty Type-31 mają być nie tylko wzmocnieniem dla Royal Navy przez swoje możliwości bojowe, ale również poprzez symbolikę, nawiązującą do najlepszych tradycji brytyjskiej marynarki wojennej. Zadanie budowy tych okrętów zostało powierzone koncernowi Babcock, który będzie realizował zamówienie w swojej stoczni w Rosyth. Uroczystość cięcia stali pod pierwszą fregatę ma zostać zorganizowana latem 2021 roku. Natomiast wszystkie pięć okrętów ma wejść do służby nie później niż do 2030 roku.