Azerskie „Homary” paradują na defiladzie

Wśród pokazanej na paradzie techniki wojskowej uwagę skupiło wiele typów artylerii lufowej oraz rakietowej będących na stanie azerskiej armii. Kwestię tej pierwszej omówiłem już we wcześniejszym artykule, odnosząc się przy okazji do zmiany pokoleniowej, jaka tam zachodzi. W przypadku konstrukcji, które w Polsce podchodzić by mogły pod „Homary” mnogość rozwiązań była znacznie większa.

Obok znanych już wieloprowadnicowych wyrzutni rakietowych BM-30 Smiercz (pozyskanych z Rosji i Ukrainy w liczbie 30 i 20 sztuk) widoczne były tureckie wyrzutnie TRLG-230 oraz TRG-300 na bazie samochodu ciężarowego Kamaz. Nowością były tutaj pozyskane od izraelskiego koncernu Elbit Systems wyrzutnie PULS (nie jest wiadome, ile ich kupiono), które prezentowano w konfiguracji z pociskami Accular 122, amunicją krążącą SkyStriker oraz rakietami balistycznymi Predator Hawk.

Azerbejdżan wyrasta na rakietową potęgę regionu?

Na paradzie obecne były także starszego typu izraelskie wyrzutnie w postaci systemów wykorzystujących pociski LAR-160 i Extra, osadzonych także na rosyjskich Kamazach, oraz pozyskane z Czech RM-70. Całość uzupełniał przejazd pozyskanych z Białorusi systemów W-200 Polonez oraz wyrzutni izraelskich pocisków balistycznych LORA. Ciekawostką była obecność przeciwokrętowych rakiet Sea Breaker.

Trzeba przyznać, że Azerbejdżan stopniowo i konsekwentnie rozwija swoje zdolności w kwestii artylerii rakietowej. Pozyskane konstrukcje z Izraela, Turcji oraz Białorusi, wspomagane przez rozwiązania o proweniencji radzieckiej, ukazują znaczny potencjał tego kraju w kwestii rażenia celów lądowych. Mowa tutaj o ponad 100 systemach o zasięgu rażenia 70-300 km, które uzupełniane są przez starszego typu, ale równie liczniejsze wyrzutnie kal. 122 mm proweniencji radzieckiej, izraelskiej oraz pakistańskiej.

PULS to wieloprowadnicowa wyrzutnia rakiet opracowana przez izraelską spółkę Elbit Systems. Stanowi zmodernizowany wariant systemu Lynx, który został zakupiony przez kraje takie, jak Azerbejdżan i Kazachstan. Może być zintegrowana z różnego typu samochodami ciężarowymi (np. Tatra, MAN lub Scania) lub platformami gąsienicowymi. System ten może używać szerokiej gamy pocisków rakietowych kalibrów 122, 160, 306 i 370 mm, rażąc cele na dystansie 150 km (EXTRA kal. 306 mm) lub nawet 300 km (Predator Hawk kal. 370 mm). Oprócz tego można z niego wystrzeliwać amunicję krążącą SkyStriker o zasięgu rażenia 100 km.

Dzięki otwartej architekturze PULS jest podatny na modernizacje, a także integrację z istniejącymi typami efektorów. Wyrzutnie te są obecnie używane przez takie kraje, jak Izrael, Holandia, Dania, Kazachstan, Maroko, Azerbejdżan, Rwanda oraz w przyszłości Hiszpania i Niemcy. Obok tego zostały one zamówione przez trzech kolejnych, tym razem nieokreślonych klientów, w tym jednego europejskiego.

BM-30 Smiercz (9K58 lub 9A52-2) to rosyjska wieloprowadnicowa wyrzutnia rakiet kal. 300 mm opracowana w latach 80. XX wieku i wdrożona do służby w ZSRR w 1989 roku. Wyrzutnia składająca się z 12 prowadnic kal. 300 mm została osadzona na samochodzie ciężarowym MAZ-79111 lub MAZ-543M (9A52-2/Smiercz-M) napędzanym za pomocą silnika wysokoprężnego D12A-525A o mocy 525 KM. Pozwala to na rozpędzenie BM-30 do 60 km/h, przy masie własnej wynoszącej ponad 43 tony. Z wyrzutni wystrzeliwane są pociski rakietowe mogące razić cele na dystansie 70-130 km za pomocą różnego typu głowic bojowych, od tych klasycznych odłamkowo-burzących, poprzez chemiczne, kończąc na efektorach przenoszących miny przeciwpancerne lub przeciwpiechotne.

Obecnie tego typu systemów artylerii rakietowej używają armie takich krajów, jak: Rosja, Algieria, Azerbejdżan, Indie, Białoruś czy Syria. Jego wersją rozwojową w Rosji jest Tornado-S oraz 9A52-4 Tornado, zaś sam Smiercz stał się bazą dla kilku zagranicznych systemów rakietowych, jak np. ukraińska Wilcha czy chińskie PHL-03.

TRLG-230 to kierowany pocisk rakietowy kal. 230 mm opracowany przez tureckie przedsiębiorstwo Roketsan. Został po raz pierwszy pokazany podczas targów obronnych IDEF w Turcji w sierpniu 2021 roku. Może on eliminować cele na dystansie 20-70 km, w tym te wysokowartościowe, jak bazy materiałowe, polowe centra dowodzenia czy zgrupowania wojsk przeciwnika. Pocisk nakierowywany jest nie tylko za pomocą wiązki lasera, ale także dzięki sygnałowi GPS/INS/GLONASS. Masa efektora to 230 kg, z czego 42-50 kg stanowi ładunek bojowy. Dokładność pocisku na dystansie 70 km ma wynosić raptem 10 m CEP.

W-200 Polonez to białoruski system rakietowy kal. 301 mm opracowany we współpracy z chińskim przemysłem zbrojeniowym. Najprawdopodobniej głównym środkiem rażenia jest chińskiej produkcji pocisk A200. Sam efektor ma długość 7264 mm oraz masę 750 kg. Może przenosić trzy rodzaje głowic bojowych przystosowanych do rażenia różnych typów celów w odległości od 50 do 200 km. Według strony białoruskiej salwę ośmiu pocisków skierowanych na różne cele można wykonać w 50 sekund. Przygotowanie wyrzutni do wykonania zadania ogniowego ma trwać osiem minut.

System osadzono na lokalnej produkcji samochodzie ciężarowym MZKT-7930 z napędem 8x8. Wersja Polonez-M (W-300) ma wykorzystywać nowe pociski balistyczne krótkiego zasięgu (zapewne chińskie M20) o donośności 280-300 km. Poza Białorusią tego typu uzbrojenie posiada także armia Azerbejdżanu, która używała go podczas wojny w Górskim Karabachu w 2020 r. oraz w walkach z 2023 r.