Najlepsza czeska i serbska artyleria na defiladzie

Wśród pokazanej na paradzie techniki wojskowej dużą uwagę skupiały dwie konstrukcje reprezentujące najnowszą artylerię produkowaną przez czeski oraz serbski przemysł zbrojeniowy. Mowa tutaj o armatohaubicach DITA od Excalibur Army (wchodzącego w skład holdingu Czechoslovak Group) oraz Nora-B52NG produkowanych przez Fabrykę Złożonych Systemów Bojowych (znajdującą się w państwowym koncernie Jugoimport-SDPR). Oba typy artylerii (obok izraelskiego ATMOS-a 2000) stanowią obecnie najnowszą tego typu technikę w azerskiej armii.

W przypadku potomka czeskiej haubicy DANA wz. 77 (której w standardzie M1 Azerbejdżan posiada 36 sztuk), Baku zamówiło go od czeskiej firmy Excalibur Army w liczbie przynajmniej 70 sztuk. Jest to drugi kraj, do którego trafiła ta konstrukcja (obok Ukrainy), będzie on jej największym użytkownikiem.

Jeżeli zaś chodzi o serbską Norę, to azerska armia pozyska ją w liczbie 48 egzemplarzy w standardzie Nora-B52NG za około 311 mln USD. Niedawno azerskie ministerstwo obrony poinformowało o przeprowadzeniu dwudniowego szkolenia żołnierzy z ich obsługi na terenie Serbii (m.in. poligonu Pasuljanske Livade). Wspomniana armatohaubica dla Azerbejdżanu była obecna podczas targów Partner 2025.

Podczas wspomnianej parady, jeżeli chodzi o artylerię lufową, można było zobaczyć bardzo rzadkie armatomoździerze 2S31 Wena (Azerbejdżan jest obok Rosji ich jedynym użytkownikiem), haubice 2S1 Goździk i 2S3 Akacja, armatohaubice 2S19 Msta-S oraz działa samobieżne 2S7 Pion. One jednak ze względu na trakcję gąsienicową były przewożone na zestawach niskopodwoziowych.

Tegoroczna parada pokazuje, jak zmienia się artyleria lufowa Azerbejdżanu, która po ostatnich zakupach nie tylko zyska na nowoczesności, ale także liczebności (łącznie kupiono minimum 118 armatohaubic).

DITA to samobieżna armatohaubica kal. 155 mm na podwoziu samochodu ciężarowego Tatra 815 w układzie 8×8. Wóz wyposażono w opancerzoną kabinę załogi. Lufa uzbrojenia głównego ma długość 45 kalibrów. Jest zatem dłuższa niż we wspomnianej ahs DANA (L/36,6), ale krótsza niż w najnowocześniejszych konstrukcjach tego typu (choćby słowackiej ahs Zuzana 2), gdzie przewód lufy ma długość 52 kalibrów. W ahs DITA umożliwia to rażenie celów na dystansie do 39 km przy użyciu amunicji z gazogeneratorem dennym. Czas przejścia z położenia marszowego do rozwinięcia stanowiska ogniowego oraz tempo opuszczenia stanowiska mają wynosić po około 60 sekund. Szybkostrzelność ahs DITA została określona na sześć wystrzałów w ciągu pierwszej minuty strzelania, zaś stałe tempo ma wynosić o jeden strzał na minutę mniej. Zapas amunicji wynosi 40 nabojów. Załogę ahs DITA stanowią dwie osoby.

Uzbrojenie główne jest zasilane za pomocą w pełni zautomatyzowanego systemu ładowania, który znajduje się wewnątrz wieży ulokowanej pośrodku pojazdu bazowego. Działem można operować w pionie w zakresie od -3° do +70°, co pozwala na prowadzenie ognia bezpośredniego. Wartym podkreślenia jest fakt, że cały przedział bojowy pojazdu jest niejako autonomicznym modułem, który można osadzić na innym, np. gąsienicowym podwoziu. Z racji wykorzystania w roli nośnika samochodu ciężarowego Tatra prędkość maksymalna ahs DITA wynosi ok. 90 km/h, a zasięg to 600 km. Jednostka napędowa pojazdu to wysokoprężny silnik Tatra T3C-928-90 o mocy ponad 400 KM. Masa całkowita opisywanej armatohaubicy to 29 ton. Jest ona używana przez Ukrainę oraz Azerbejdżan.

Nora-B52 to serbska armatohaubica samobieżna o trakcji kołowej. Została opracowana przez Wojskowy Instytut Techniczny z Belgradu. Jest produkowana przez Fabrykę Złożonych Systemów Bojowych, która wchodzi w skład państwowego koncernu Jugoimport-SDPR. Wariant podstawowy wyposażono w uzbrojenie główne kalibru 155 mm z lufą o długości 52 kalibrów, a zatem tożsame ze standardami NATO. Istnieje również możliwość zastosowania lufy kal. 152 mm. Szybkostrzelność wynosi do czterech strzałów na minutę, a donośność skuteczna to 32,5 kilometra dla standardowego pocisku odłamkowo-burzącego i do 41,5 km przy zastosowaniu amunicji z gazogeneratorem dennym. Zastosowanie środków bojowych typu V-LAP (z gazogeneratorem dennym i napędem rakietowym) wydłuża donośność do 52 km.

Trwają prace nad powiększoną, 25-litrową komorą nabojową (standardowa, zgodna z JBMoU, ma pojemność 23 l), dzięki której możliwe stanie się stosowanie silniejszego ładunku miotającego i wydłużenie donośności. W aktualnie produkowanym wariancie Nora-B52 M21 (na rynkach eksportowych Nora-B52 NG) zapas amunicji w zmechanizowanych magazynach wynosi 30 pocisków i kompletów ładunków miotających. W magazynach drugiego rzutu znajduje się sześć nabojów.

System wieżowy może być zintegrowany z różnymi rodzajami samochodów ciężarowych z napędem 8x8, w tym KamAZ, MAN czy FAP. W tym ostatnim przypadku za napęd odpowiada silnik wysokoprężny Mercedes-Benz OM 501 LA o pojemności 12 litrów, który generuje 460 KM. To umożliwia osiągnięcie prędkości 80 km/h na drodze oraz do 40 km/h w terenie. Wersją rozwojową Nory-B52 jest MGS-25 Aleksandar. Obecnie Nora-B52 w różnych wariantach znajduje się w służbie Serbii, Kenii, Cypru, Bangladeszu oraz Mjanmy (dawnej Birmy).