Afryka: Su-30 zakończą panowanie Gripenów?

Konfrontacja w powietrzu „zachodnich” i „wschodnich” samolotów - niekoniecznie stanowiąca element otwartego konfliktu zbrojnego - może nastąpić już niedługo, ponieważ pierwsze rosyjskie myśliwce maja się pojawić w Angoli w ciągu najbliższych sześciu miesięcy. Kontrakt przewiduje, że do końca 2016 r. ma być już 12 Su-30K gotowych do służby operacyjnej.

Jest to tym bardziej prawdopodobne, że nie chodzi tu tylko o biznes, ale również o chęć odbudowania przez Rosjan wpływów w Afryce. Temu np. ma służyć ostatnia wizyta (10 lipca br.) okrętów Floty Czarnomorskiej w angolskim porcie Luanda. Kosztowny rejs aż czterech jednostek pływających (krążownika „Moskwa”, dużego okrętu zwalczania okrętów podwodnych „Pytliwyj”, holownika oceanicznego „Szachtior” i tankowca „Iwan Bubnow”) na pewno nie był zorganizowany tylko w celach propagandowych i szkoleniowych.

Gripen kontra Su-30K

Pojawienie się w dwóch blisko leżących państwach afrykańskich samolotów zachodnich i wschodnich od razu wywołało dyskusję, który statek powietrzny miałby przewagę w przypadku konfrontacji. Samolotów Gripen jest niewątpliwie więcej ale tylko teoretycznie, ponieważ obecnie tylko czternaście z nich jest wykorzystywanych operacyjnie (pozostałych dwanaście ze względu na oszczędności prawdopodobnie przesunięto do rezerwy).

Piloci z RPA są dodatkowo o wiele lepiej wyszkoleni niż angolscy i mają większe doświadczenie z wykorzystaniem samolotów nowych generacji. Mankamentem „afrykańskich” Gripenów jest jednak ich słabsze uzbrojenie. I nie chodzi tu tylko o to, że szwedzkie myśliwce mają mniejszy udźwig, a więc mogą zabrać mniej rakiet i bomb, ale przede wszystkim o to, że RPA tych rakiet po prostu nie ma.

Samoloty południowoafrykańskie ze względu na ograniczenia finansowe są wyposażone obecnie tak naprawdę tylko w pociski krótkiego zasięgu IRIS-T (zwalczające cele na odległości do 25 km) i nic nie wskazuje na to, by w najbliższym czasie miało się to zmienić.

Su-30K mogą być natomiast uzbrojone w rakiety średniego i dalekiego zasięgu, atakujące cele poza zasięgiem widzialności wzrokowej i jeżeli Angola zdecyduje się na zakup takich systemów, to automatycznie uzyska znaczną przewagę nad lotnictwem RPA. Odpowiednio dobierając uzbrojenie angolscy piloci mogą w ogóle nie dopuścić do sytuacji, by zagrażające im Gripeny się do nich zbliżyły na niebezpieczną odległość.

Nie wiadomo również z jakim wyposażeniem elektronicznym zostaną przekazane rosyjskie myśliwce. Jeżeli będzie to najnowszy, zmodernizowany radar wskazywania celów, to przewaga Su-30K może jeszcze bardziej wzrosnąć i utrudni Gripenom nawiązanie walki.

Angola i najnowsze technologie

Specjaliści wskazują jednak na techniczne problemy, jakie Angolczycy mogą mieć z rosyjskim samolotami. Angola tak naprawdę miała wcześniej do czynienia jedynie z radarami zamontowanym na samolotach MiG-21, które o kilka generacji ustępują tym, które obecnie są zamontowane na najnowszych, rosyjskich myśliwcach. Dodatkowo Rosjanom nie udało się przejść bariery technologicznej i ich pokładowe stacje radiolokacyjne są nadal bardzo skomplikowane, a przez to bardzo trudne w serwisowaniu i obsłudze. Angolscy piloci i obsługa techniczna mogą sobie z nimi po prostu nie poradzić.

Tymczasem gdyby doszło do bezpośredniego starcia to w walce powietrznej, Gripeny mogłyby uzyskać ponownie przewagę, ponieważ według komentatorów są zwrotniejsze od rosyjskich myśliwców. Należy przy tym pamiętać, że o ile w krajach zachodnich, przy rozbudowanym systemie radiolokacyjnego nadzoru takie starcie bezpośrednie jest mało prawdopodobne, o tyle w Afryce może się ono zdarzyć bardzo często.