Rosja: Ruszyły przygotowania do masowej produkcji dronów

Firma „Kronsztadt" z Sankt Petersburga utworzyła w miejscowości Dubna, leżącej około 125 km na północ od Moskwy nad Wołgą centrum produkcji „wielkogabarytowych", bezzałogowych statków powietrznych - samolotów i śmigłowców. Na obszarze o łącznej powierzchni ponad 50 hektarów ulokowane są obecnie hale produkcyjne spółki AO „Kronsztadt" oraz wchodzących w jej skład zakładów DMZ (AO „Dubnieńskij maszynostroitielnyj zawod imieni H.P. Fiedorowa").

Rosjanie chwalą się, że w ten sposób powstały pierwsze zakłady lotnicze od czasów Związku Radzieckiego. Dodatkowo przygotowano je w błyskawicznym tempie, ponieważ ich budowa trwała zaledwie od kwietnia do grudnia 2021 roku. Linia produkcji dronów posiada obecnie trzy warsztaty produkcyjne. Pierwszy to miejsce produkcji części i oprzyrządowania z materiałów kompozytowych z wydzielonym działem malowania. Oprócz tego zbudowano warsztat wstępnego montażu i warsztat montażu końcowego. Obecnie trwa proces wyposażania pustych hal oraz uruchamiania produkcji seryjnej. W tym celu zakupiono ponad czterysta sztuk maszyn i oprzyrządowania do formowania i montażu. Seryjna budowa dronów ma się rozpocząć jeszcze w grudniu 2021 roku.

Powstanie zakładów w Dubna nie musi wcale oznaczać generalnej zmiany polityki rosyjskiego ministerstwa obrony w odniesieniu do dronów bojowych. Zgodnie z oficjalnym komunikatem, cała, nowa linia produkcyjna dużych bezzałogowych statków powietrznych miała bowiem powstać tylko ze środków własnych firmy „Kronsztadt". Może to więc być odczytywane jako sygnał oporu rosyjskiej generalicji na nadchodzące zmiany, która ma niechętnie patrzyć na duże modyfikację planu wydatków i taktyki działania.

Takie rozumowanie może być jednak złudne, ponieważ „Kronsztadt" nie tylko zbudował nowe hale produkcyjne, ale również zmodernizował cały teren zakładów DMZ. W sumie zagospodarowano i zrekonstruowano czternaście budynków fabrycznych, w tym m.in. kilka warsztatów produkcyjnych i pomocniczych - galwanotechniki, montażu mechanicznego i stolarnię, które będą wykonywały pracę dla obu przedsiębiorstw. Na taką inwestycję potrzeba ogromnych środków finansowych, których raczej nie posiadała firma „Kronsztadt", jak również zgody politycznej np. na związane z tą inwestycją przejęcie terenu, wraz z istniejącymi na nim zakładami.

Nie było z tym zresztą większych problemów, ponieważ powstanie Centrum ma stworzyć w regionie ponad 1500 dodatkowych miejsc pracy. Ponadto fabryka AO „Dubnieńskij maszynostroitielnyj zawod imieni H.P. Fiedorowa" była prawdopodobnie w trudnej sytuacji, a obecnie może liczyć na duże zamówienia. Jak na razie zakłada się, że efektywne wykorzystanie zdolności DMZ ma się odbywać poprzez produkcję naziemnych punktów kontroli i dowodzenia dla kompleksów z bezzałogowymi statkami powietrznymi i śmigłowcami.

Nie zmienia to faktu, że rosyjski przemysł coraz bardziej zmienia swoje podejście i zaczyna samodzielnie wychodzić naprzeciw potrzebom sił zbrojnych Rosji, przygotowując i prezentując wojskowym już gotowe rozwiązania, nie licząc na ich inicjatywę. Od kilku lat zmienia się również polityka eksportowa. Wcześniej najnowszy sprzęt militarny był generalnie wprowadzany na początku tylko do rosyjskiej armii, a dopiero po kilku latach był oferowany innym państwom i to w „osłabionej" wersji. Teraz oferta na eksport obejmuje również to uzbrojenie, którego wprowadzanie w Rosji na dużą skalę się jeszcze nie rozpoczęło.

W przypadku firmy „Kronsztadt" było to szczególnie widoczne w czasie międzynarodowej wystawy lotniczej Dubai Airshow-2021 w Zjednoczonych Emiratach Arabskich, gdzie wystawiono na ekspozycji statycznej modele całej linii bezzałogowych statków powietrznych tej firmy klasy samolot i śmigłowiec. Prezentowana była również pełnowymiarowa makieta bezzałogowego, uzbrojonego statku powietrznego „Orion-E" klasy MALE, który dopiero od roku jest na wyposażeniu rosyjskich sił zbrojnych. Rosjanie przedstawili dodatkowo koncepcję zautomatyzowanego stanowiska operatora do sterowania grupą półautonomicznych dronów, a więc bezzałogowców działających w roju.

„Można konstatować, że najbardziej obiecującym rynkiem dla bezzałogowego statku powietrznego „Orion-E” jest Bliski Wschód. Klienci w tym regionie stawiają coraz większe wymagania wobec systemów bezzałogowych – jesteśmy w stanie je zaspokoić i rozumiemy, że zmaksymalizuje to konkurencyjność rosyjskich technologii bezzałogowych na rynku światowym i umożliwi naszemu krajowi zajęcie godnej pozycji w światowym eksporcie BSP”.
Siergiej Bogatikow - dyrektor generalny firmy „Kronsztadt” „.

Ta ekspozycja możliwości w ZEA oraz sama budowa centrum w Dubna świadczą o tym, że firma „Kronsztadt" staje się liderem rosyjskiego przemysłu w dziedzinie tworzenia zaawansowanych technologicznie bezzałogowych systemów powietrznych klasy ciężkiej. Co ważne, firma ta zgodnie z jej oficjalną stroną internetową zajmuje się pełnym cyklem budowy dronów, które przechodzą tam wszystkie etapy tworzenia: od ich projektowania po testy i certyfikację, tworzenie elementów naziemnych kompleksów dla bezzałogowców, opracowywanie oprogramowania różnych poziomów, tworzenie i wdrożenie procesów technologicznych do produkcji dronów i obsługi serwisowej kompleksów.

Upraszcza to proces tworzenia nowych konstrukcji oraz przyśpiesza ich wdrażanie i późniejsze ulepszania. W przypadku firmy „Kronsztadt" dzieje się to właściwie w sposób ciągły i kolejne partie budowanych przez nią dronów różnią się od siebie coraz lepszymi rozwiązaniami. Firma ta została m.in. wyróżniona nagrodą „Producenta statków powietrznych roku 2020" za stworzenie systemu przeciwoblodzeniowego dla bezzałogowych statków powietrznych „Orion". W uzasadnieniu wskazano, że nagrodę tą przyznano za efekty pracy pt.: „System impulsów elektrycznych do usuwania formacji lodowych z pokrycia statków powietrznych wykonanych z materiałów kompozytowych".

Rozwiązanie to niszczy lód tworzący się na krawędziach natarcia skrzydeł i ogona statku powietrznego, poprzez impulsowe wywoływanie odkształceń mechanicznych w powłoce chronionej platformy. Takie sprężyste odkształcenie jest wywołane impulsem trwającym od 250 do 500 mikrosekund, który zachodzi pomiędzy zmiennymi polami magnetycznymi cewek indukcyjnych zabudowanych w konstrukcji statku powietrznego.

Badania wykazały, że takie niewielkie odkształcenia nie wpływają niekorzystnie na wytrzymałość płatowca wykonanego z materiałów kompozytowych przez cały okres eksploatacji drona. Będzie to zresztą pierwsze zastosowanie elektrycznego, impulsowego systemu odladzania w konstrukcji samolotów i śmigłowców zbudowanych z włókna węglowego w rosyjskim przemyśle lotniczym. Ale dzięki tego rodzaju rozwiązaniom drony oferowane przez Rosjan mogą działań w najtrudniejszych warunkach meteorologicznych i są ograniczone tak naprawdę jedynie siłą wiatru.