Farnborough 2024: nowy Master i perspektywy Eurofightera [WYWIAD]

Maciej Szopa, Defence24.pl: Na tegorocznym salonie Farnborough International Airshow Leonardo prezentuje zmodyfikowaną wersję samolotu M-346 Master. Co zostało zmienione?

Lorenzo Mariani, Leonardo: Rzeczywiście prezentujemy nową wersję M-346 – Block 20, którą stworzyliśmy, bazując na nowych wymaganiach i potrzebach, jakie zaobserwowaliśmy na rynku. Modyfikacje znalazły się w różnych obszarach całego systemu. Zaczęliśmy od tego, co każdy widzi, ale niewielu na co dzień o tym myśli, czyli od naziemnego systemu szkoleniowego. Rozwijamy go coraz bardziej, tak, aby powstało rozwiązanie jeszcze bardziej efektywne. Chodzi tutaj częściowo o rozwój pewnego rodzaju połączenia pomiędzy urządzeniami symulacyjnymi a pilotem, interfejsu człowiek-maszyna. To będzie ważny krok. W tym zakresie rozwijane są zdolności do symulowanych operacji szkoleniowych w locie pracujące z systemem o nazwie Live, Virtual, Constructive (LVC).

Druga sprawa to platforma. Tutaj będziemy koncentrować się na kokpicie i zobrazowaniu informacji na wyświetlaczach Large Area Displays (LAD). Zbliży to M-346 do ewolucji, którą przechodzi kokpit we współczesnych myśliwcach takich jak F-35 czy Eurofighter, czy też tego, co powstanie w ramach programu GCAP (Global Combat Air Programme – przyp. red.). Nowy jest także system nawigacyjny i system IFF (identyfikacji swój-obcy – red.). Oprócz tego wersja Fighter Attack otrzymała nowy system uzbrojenia do realizacji zadań powietrze-powietrze i powietrze-ziemia, a także radar AESA (z aktywnym elektronicznym skanowaniem fazowym – red.), a zatem bardziej zbliżony do tego, co jest w pełnowymiarowych myśliwcach. To tylko niektóre, ogólnie zarysowane zmiany.

Te modyfikacje przygotowano z myślą o fabrycznie nowych samolotach, które dopiero powstaną, czy też będzie można zaimplementować je do istniejących maszyn?

Wszystkie modernizacje, które proponujemy, tworzymy tak, aby nie wykluczać obecnych użytkowników, którzy już zakupili samoloty. Większość modyfikacji można więc zaimplementować w samolotach, które już wyprodukowaliśmy.

Gdzie Leonardo chce zaproponować zmodernizowane M-346? Czy może Pan powiedzieć o rynkach eksportowych?

Obecnie aktywnie działamy w kilku państwach na świecie i staramy się wypełnić stawiane przez nie wymogi, które są różnorodne, a potencjalni klienci są zainteresowani różną liczbą samolotów M-346. Widzimy szerokie spektrum możliwości, zarówno dla samolotów szkolenia zaawansowanego, jak i bojowych, w wersji FA. Uważamy, że samoloty te posiadają zdolności, które poszukiwane są obecnie przez Hiszpanię, aby realizować szereg zadań, i tutaj staramy się zaoferować ten samolot we współpracy z Airbusem. Są też wielkie przetargi, w których bierzemy udział, np. na samolot szkolny dla U.S. Navy.

W ubiegłym roku prezes Konsorcjum Eurofighter zapowiadał, że w ciągu najbliższych lat firma sprzeda 150-200 samolotów Typhoon. Czy ten plan udaje się realizować?

To idzie nawet lepiej, niż zakładano. Deklarowano, że 150-200 nowych Eurofighterów zostanie zamówionych do końca 2035 r. Jak na razie mamy dobre wieści z krajów partnerskich tego programu. Niemcy kupili samoloty w ramach programu Quadriga, a zadeklarowali pozyskanie jeszcze 20 Typhoonów. Hiszpania domówiła kolejne samoloty w ramach programu Halcon 2. Z kolei Włochy zakomunikowały w ostatnim czasie, że kupią kolejną transzę 24 maszyn. Mamy więc zamówienia na około 70 nowych płatowców.

Do tego dochodzą klienci eksportowi. Nie jest tajemnicą, że trwają negocjacje w sprawie sprzedaży Eurofighterów do Arabii Saudyjskiej oraz że prowadzone są rozmowy z Turcją. Dokupić Eurofightera mogą także inni klienci na Bliskim Wschodzie. Typhoon oferowany jest także w Polsce, gdzie postawiono otwarte wymagania. Tutaj wierzymy, że oferowane przez nas rozwiązanie jest tym właściwym. Eurofighter jest idealnym uzupełnieniem dla Sił Powietrznych, które korzystają z F-35, a taki model, tj. opierający się na współpracy obu platform, został już z sukcesem sprawdzony we Włoszech i Wielkiej Brytanii.

Czy może Pan powiedzieć coś o planach rozwoju samolotu Eurofighter? Czy są jakieś nowe wiadomości z tym związane na Farnborough?

Ewolucja Eurofightera cały czas trwa, a składa się z dwóch podstawowych elementów. Pierwszy to stały rozwój zdolności, rozszerzanie ich. Dotyczy to elektroniki czy systemów uzbrojenia. Równolegle kraje zaangażowane w program kontynuują długofalowy plan rozwoju tej platformy w oparciu o nowe, zmieniające się technologie, np. zwiększające moc komputerów pokładowych czy awioniki. Ten długofalowy plan rozwoju przedłuży czas, przez który samoloty Eurofighter Typhoon będą mogły efektywnie służyć – chodzi o okres do roku 2050, a nawet 2060, jak zakłada obecny cel. A więc z jednej strony zwiększane są zdolności, a z drugiej wdrażane są takie technologie, aby te zdolności mogły zostać utrzymane w długiej perspektywie.

Poza Eurofighterem i M-346 co jeszcze jest ważnego dla Leonardo na Farnborough?

Oczywiście ważnym tematem jest przyszłość programu GCAP (Global Combat Air Programme) – przyszłego samolotu bojowego. Dyskutujemy o tym, jaką ścieżką iść, aby utrzymać tempo programu i żeby samolot będący efektem tego programu mógł wejść do służby w 2035 r., czyli zgodnie z wymaganiami. Nowe, już uzgodnione rozwiązania prezentujemy właśnie podczas FIA (Farnborough International Airshow – red.).

Prezentujemy też dobrze znany w Polsce śmigłowiec AW149. To fantastyczna konstrukcja, spełniająca nie tylko polskie wymagania. Proponujemy ją m.in. tutaj, w Wielkiej Brytanii. Sukces na Wyspach dałby dużo także polskim zakładom PZL-Świdnik, ponieważ są one integralnym elementem naszego łańcucha dostaw. To bardzo obiecujące, szczególnie, że jeżeli uda się także kampania sprzedażowa Eurofightera w Polsce, wówczas będziemy chcieli rozwijać naszą obecność w Polsce także w domenie samolotowej. Mówię tutaj zarówno o M-346, jak i Eurofighterze.

Lokowalibyście taką produkcję w Świdniku?

Świdnik to oczywiście fabryka śmigłowców. Musielibyśmy zidentyfikować najpierw komponenty, podsystemy i łańcuch dostaw do wsparcia logistycznego tych samolotów, a potem dodać do tego kolejne elementy związane z produkcją. Dzisiaj jest za wcześnie, żeby mówić o takich konkretnych planach.

Dziękuję za rozmowę.