AS 2019: System pocisków manewrujących Neptun. Pierwszy dywizjon w 2020 roku

Pociski manewrujące Neptun mają stanowić element systemu odstraszania, umożliwiającego zarówno rażenie jednostek morskich przeciwnika, w szczególności dużych okrętów desantowych, ale również celów lądowych na zapleczu wroga. Opracowane przez ukraińskie zakłady Łucz poddźwiękowy pocisk manewrujący RK-360 Neptun umożliwia zwalczanie celów na dystansie od 7 do 280 km. Zasięg taki mieści się w podpisanych przez Ukrainę umowach międzynarodowych. Pocisk ma masę startową 870 kg, z czego 150 kg stanowił głowica bojowa o predefiniowanym trybie detonacji, zależnym od zwalczanego celu.

Możliwe jest rażenie nim zarówno celów morskich jak też powierzchniowych w każdych warunkach pogodowych, zarówno w dzień, jak i nocą. Pocisk Neptun może podczas dolotu do celu wykonywać zadane manewry, orz poruszać się w fazie terminalnej na wysokości od 3 do 10 metrów nad wodą, co utrudnia jego eliminację. Wyrzutnia lądowa USPU-360 może wystrzelić salwę 4 pocisków w odstępach 3-5 sekund, co również zwiększa szansę przełamania obrony powietrznej celu.

Obecnie opracowana wersja RK-360A odpalana jest z wyrzutni lądowej, ale w przyszłości pociski mają znaleźć się na uzbrojeniu lekkich i średnich okrętów marynarki wojennej Ukrainy. Planowana jest również zmniejszona wersja przenoszona przez samoloty bojowe.

Podczas wystawy Arms and Security 2019 zaprezentowano na ekspozycji zewnętrznej wyrzutnię, pojazd załadunkowo-transportowy oraz wyrzutnię systemu pocisków przeciwokrętowych mające wchodzić w skład systemu LC-360 MC Neptun. Jak poinformował Oleg Korostełow, główny konstruktor w spółce Łucz, na pierwszy kwartał zaplanowane jest zakończenie badań systemu, co otworzy możliwość dostaw dla sił zbrojnych. W związku z tym w 2020 roku planowane jest zamówienie przez Ministerstwo Obrony Ukrainy pierwszego modułu dywizjonowego systemu LC-360MC Neptun. Składają się na niego dwie baterie, wyposażone łącznie w:
- 6 wyrzutni USPU-360
- 6 pojazdów transportowo-załadowczych TZM-360
- 6 pojazdów transportowych TM-360
- 1 punkt dowodzenia dywizjonem RKP-360
Oznacza to, że dywizjon będzie posiadał 24 RK-360 Neptun gotowe do odpalenia na wyrzutniach oraz 48 kolejnych pocisków na pojazdach załadowczych.

Podczas wystawy Arms nad Security 2019 zaprezentowano trzy z czterech typów pojazdów składających się na dywizjon. Jako pierwszy od lewej stanął pojazd transportowo-załadowczych TZM-360 na podwoziu ukraińskiego samochodu ciężarowego wysokiej mobilności KrAZ-6322 w układzie 6×6 z trzyosobową kabiną opancerzoną i zabudową specjalna firmy VARTA. Jest on przeznaczony do załadunku wyrzutni i przenosi pełną, czteropociskową jednostkę ogniową. Maszyna wyposażona jest w wysuwane podpory stabilizujące oraz żuraw umieszczony w części tylnej, służący do załadunku pocisków, co ma zajmować około 10 minut przy pełnej obsadzie. Pojazd transportowy TM-360, którego nie zaprezentowano w Kijowie, ma bardzo podobną konstrukcję, ale pozbawiony jest żurawia i podpór. Jego zadaniem jest jedynie dostarczenie czterech pocisków dla wozów TZM-360. Oba pojazdy posiadają plandeki na przesuwnym stelażu, które powodują, że w pozycji transportowe pojazdy te wyglądają jak zwykłe ciężarówki.

Po stronie prawej ustawiono pojazd RKP-360, który jest stanowiskiem dowodzenia i kierowania ogniem dla baterii LC-360 MC Neptun, umieszczonym również na podwoziu KrAZ-6322 z pancerną kabiną i lekko opancerzonym kontenerem mieszczącym do czterech operatorów oraz system dowodzenia i łączności, oraz źródło zasilania. Czas przejścia z trybu marszowego do operacyjnego wynosi poniżej 10 minut, a załoga składa się z 4 osób.

Pomiędzy pojazdem dowodzenia i załadunkowym umieszczono na ekspozycji wyrzutnię USPU-360 na czteroosiowym podwoziu ciężkiego pojazdu ciężarowego podwyższonej mobilności KrAZ 7634NE z kabiną opancerzoną i kabiną operatorów systemu uzbrojenia, na który składa się czterokontenerowa wyrzutnia pocisków manewrujących RK-360A Neptun. Czas przejścia z pozycji marszowej do bojowej, łącznie z uruchomieniem systemów dowodzenia i odchyleniem wyrzutni wynosi do 15 minut.

Warto zwrócić uwagę, iż wszystkie elementy systemu Neptun zostały posadzone na pojazdach krajowej produkcji i wyposażone w sprzęt i wyposażenie produkcji ukraińskiej – od pocisków po systemy łączności i układ napędowy. Zwiększa to bezpieczeństwa oraz ułatwia i obniża koszty produkcji, jak również serwisowanie całego systemu. W perspektywie pozwala też na bieżącą modernizację oraz zmniejsza nakłady w cyklu życia. Sam system daje Ukrainie możliwość nie tylko zwalczania floty potencjalnego przeciwnika, ale również rażenie silnie bronionych celów lądowych. Co istotne, równolegle z Neptunem trwają prace nad rakietami balistycznymi Grom-2 o zasięgu 450 km oraz artyleryjskie rakiety kierowane Olcha (ukr. Wilcha) kalibru 300 mm, które mają zastąpić w ukraińskiej armii systemy BM-30 Smiercz. Tworzy to łącznie spójny program własnych środków rażenia, działających na dystansie od kilku do kilkuset kilometrów.