Wzrost ukompletowania 16 DZ wśród zadań nowego programu rozwoju sił zbrojnych

W piątek na niejawnym posiedzeniu sejmowa komisja obrony przegłosowała pozytywną opinię na temat "Programu Rozwoju Sił Zbrojnych w latach 2017-2026". Opinia nie wiąże ministra obrony narodowej, ale ustawa o przebudowie i modernizacji technicznej oraz finansowaniu sił zbrojnych wymaga, by resort zapytał posłów o zdanie przed podpisaniem programu.

Wiceszef MON Wojciech Skurkiewicz, który prezentował posłom program, poinformował Defence24.pl, że główne zadania wymienione w programie dotyczą:

• Wprowadzenia nowego systemu kierowania i dowodzenia siłami zbrojnymi

• Kontynuacji procesu formowania Wojsk Obrony Terytorialnej;
• Wzmacniania ściany wschodniej, w szczególności:
  • Przyspieszenia procesu formowania 18 Dywizji Zmechanizowanej w Siedlcach;
  • Wzrostu ukompletowania 16 Dywizji Zmechanizowanej w Białobrzegach;
  • Wprowadzenia programu Homar;
  • Odtworzenie pułku artylerii przeciwpancernej w Suwałkach;
  • Osiągnięcia gotowości przez dowództwo Wielonarodowej Dywizji Północ-Wschód w Elblągu;
  • Sformowanie pułków logistycznych i batalionów rozpoznawczych w dywizjach;

• Budowy wojsk obrony cyberprzestrzeni.

Większość wymienionych wyżej zadań jest znana. Niejednokrotnie chodzi o działania, które są bliskie finału. Dowództwo Wielonarodowej Dywizji Północ-Wschód powinno przejść certyfikację za dwa tygodnie, podczas sztabowej fazy ćwiczenia Anakonda 2018. Natomiast pierwszy etap zmian w systemie kierowania i dowodzenia wejdzie w życie 23 grudnia. W czwartek odpowiednia ustawa została ogłoszona w Dzienniku Ustaw.

Uwagę zwraca natomiast decyzja o zwiększeniu ukompletowania 16 DZ, która obecnie w dużym stopniu jest skadrowana. Jednak wpisuje się ona w logikę wzmacniania jednostek na wschodzie kraju.

Przyjęcie opinii przez sejmową komisję obrony oznacza, że najnowsza edycja programu rozwoju sił zbrojnych czeka już tylko na podpis szefa MON Mariusza Błaszczaka.

Następnym krokiem będzie przyjęcie planów pochodnych. Należą do nich wieloletnie plany rzeczowe, z których najważniejszy jest "Plan Modernizacji Technicznej na lata 2017-26" (PMT). Zgodnie z wewnętrznymi przepisami resortu obrony nowa edycja PMT powinna powstać w ciągu trzech miesięcy od podpisania programu przez ministra.

– Jestem przekonany, że to będzie realistyczny plan, który będzie uwzględniać nie tylko potrzeby sił zbrojnych, ale również wyzwania, które dziś przed polską armią stoją czy są stawiane przez Sojusz Północnoatlantycki – powiedział Skurkiewicz w rozmowie z Defence24.pl. Podkreślił, że poprzednia edycja PMT (na lata 2013-22) była niedoszacowana.

Zarówno gotowy już program rozwoju sił zbrojnych, jak i czekająca na opracowanie nowe wersja PMT dotyczą lat 2017-26, czyli okresu, który rozpoczął się prawie dwa lata temu. Wciąż obowiązują więc program rozwoju wojska i PMT na lata 2013-22.

Z tego powodu resort był niejednokrotnie krytykowany przez opozycję. Tak było również w piątek. – Fakt przedłożenia programu na lata 2017-26 jest potwierdzeniem karygodnego zaniedbania tego rządu, czyli tego, że przez blisko dwa lata siły zbrojne były pozbawione aktualnych dokumentów planistycznych – powiedział Defence24.pl poseł PO i były wiceszef MON (2011-15) Czesław Mroczek.

Jego zdaniem materiały przedłożone przez MON są także dowodem na to, że nowa, 18 Dywizja Zmechanizowana jest tworzona bez odpowiednich podstaw prawnych. PO stawiała ten zarzut już wcześniej. MON odpowiadało, że podstawą do formowania jednostki jest decyzja ministra.

Opóźnienie w przyjęciu nowej edycji programu rozwoju sił zbrojnych MON tłumaczy Strategicznym Przeglądem Obronnym, który został przeprowadzony w 2016 i 2017 r., a także zmianą na stanowisku szefa MON – w styczniu 2018 r. Mariusz Błaszczak zastąpił Antoniego Macierewicza. Jak podkreślał Skurkiewicz, nowy minister musiał się zapoznać ze strategicznymi dokumentami.

Dopóki nie będzie nowej edycji PMT MON nie może zaciągać zobowiązań finansowych wykraczających poza rok 2022, czyli koniec okresu obowiązywania ostatniej przyjętej edycji planu. Bez nowej wersji tego planu nie ma bowiem żadnych podstaw prawnych, by podpisywać umowy, których realizacja będzie wykraczała poza rok 2022.

Obecnie przepisy przewidują, że rząd co cztery lata określa szczegółowe kierunki przebudowy i modernizacji technicznej sił zbrojnych na kolejny, 10-letni okres planistyczny. 9 listopada Sejm uchwalił ustawę, która wydłuża okres planistyczny do 15 lat. W tym tygodniu ustawa powinna zostać przyjęta przez Senat i skierowana do podpisu prezydenta. Jej przepisy nie wzbudziły w parlamencie kontrowersji.

Przepisy przejściowe przesądzają jednak, że nadal będą obowiązywały dokumenty wydane na podstawie przepisów dotychczasowych. Oznacza to – jak wskazują generałowie ze Sztabu Generalnego Wojska Polskiego – pierwszym 15-letni plan zostanie wydany na lata 2021-35 (gdyby nie zmiana ustawy, byłby to plan na lata 2021-30).