Rosja proponuje roczne przedłużenie traktatu New START

„Rosja jest gotowa przez rok po 5 lutego 2026 roku nadal przestrzegać kluczowych limitów liczbowych wynikających z traktatu New START” – zadeklarował Putin. Zaznaczył jednak, że dalsze decyzje będą zależały „od analizy sytuacji” oraz od tego, czy USA nie podejmą działań podważających równowagę odstraszania.

Traktat na rozdrożu

New START, podpisany w 2010 roku przez Baracka Obamę i Dmitrija Miedwiediewa, ogranicza liczbę rozmieszczonych głowic nuklearnych do 1550 oraz nośników – rakiet i bombowców – do 700 po każdej stronie. Dokument przewiduje również system inspekcji weryfikujących przestrzeganie zasad, jednak od 2020 roku procedury pozostają zawieszone. W lutym 2023 roku Moskwa ogłosiła zawieszenie swojego udziału w traktacie, argumentując, że nie może dopuścić do amerykańskich kontroli w sytuacji, gdy – jak twierdzi Kreml – Zachód dąży do militarnego osłabienia Rosji. Jednocześnie Rosja podkreślała, że mimo tego respektuje limity wynikające z układu.

Zgodnie z obowiązującym terminarzem New START przestanie obowiązywać 5 lutego 2026 roku. Do tego czasu pozostało zaledwie kilka miesięcy, a mimo to rozmowy o jego przedłużeniu lub zastąpieniu nowym porozumieniem nie ruszyły. Wpływ na to ma przede wszystkim impas w stosunkach między Moskwą a Waszyngtonem, pogłębiony wojną na Ukrainie.

Gra o bezpieczeństwo

Bez traktatu New START świat znajdzie się w sytuacji, w której dwie największe potęgi nuklearne nie będą miały żadnych prawnie wiążących ograniczeń w zakresie strategicznych arsenałów. „Wierzymy, że ten krok ma sens tylko wówczas, gdy Stany Zjednoczone postąpią podobnie i nie podejmą działań, które podważałyby istniejącą równowagę sił odstraszania” – podkreślił Putin.

Na razie trudno ocenić, czy propozycja Kremla to rzeczywista próba wyjścia z impasu, czy raczej element szerszej gry politycznej, w której Rosja chce pokazać się jako strona gotowa do kompromisu – w przeciwieństwie do „nieprzejednanego” Zachodu. Pewne jest jedno: zegar tyka, a wraz z nim rośnie ryzyko, że 5 lutego 2026 roku świat obudzi się w rzeczywistości pozbawionej jakichkolwiek ograniczeń nuklearnych między Moskwą a Waszyngtonem.