Niedługo konkursy na dotacje z MON na strzelnice i pomniki

Chodzi o dotacje na budowę, remonty i utrzymanie strzelnic oraz na budowę i remonty pomników upamiętniających tradycję, chwałę i sławę oręża polskiego. Możliwość przekazywania z budżetu MON do samorządów środków na te zadania przewiduje ustawa uchwalona w listopadzie 2017 r. z inicjatywy PiS.

Jej przepisy obowiązują od początku 2018 r. Do tej pory brakowało jednak rozporządzeń, które określiłyby zakres finansowanych zadań oraz sposób i tryb udzielania dotacji. W ostatnich dniach Rządowe Centrum Legislacji opublikowało jednak przygotowane przez Ministerstwo Obrony Narodowej projekty rozporządzeń. 11 kwietnia pojawił się projekt dotyczący pomników, a 16 kwietnia – w sprawie strzelnic. Wiceszef MON Wojciech Skurkiewicz powiedział Defence24.pl, że ogłoszenia konkursu w programie "Strzelnica w powiecie" można spodziewać się w maju.

Oba projekty w dużej części są jednobrzmiące. Zarówno na budowę i remonty pomników, jak i na budowę, remonty i utrzymanie strzelnic MON będzie co roku przeprowadzało konkursy, w których oferty będą mogły składać jednostki samorządu terytorialnego.

Projekty przewidują, że konkursy powinny być ogłaszane do 30 września roku poprzedzającego realizację zadania. W razie niewykorzystania wszystkich przewidzianych środków będzie możliwość ogłoszenia konkursu dodatkowego. W 2018 r. – zgodnie z projektowanymi przepisami – konkurs ofert na strzelnice i konkurs ofert na pomniki będą ogłoszone w ciągu 60 dni od dnia wejścia w życie odpowiedniego rozporządzenia.

W tym roku w uzasadnieniach obu projektów MON zapowiada akcję informacyjną oraz wydłużony termin składania wniosków tak, by zapewnić lokalnym władzom więcej czasu na zapoznanie się z zasadami konkursu. Jednocześnie MON podkreśla, że samorządy wykazują duże zainteresowanie możliwie najszybszym rozpoczęciem naboru ofert, szczególnie dotyczyć to ma pomników, co w wynika z przypadającej w tym roku setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. W obu przypadkach "w związku z pilną potrzebą wydania rozporządzenia" MON odstąpiło od konsultacji społecznych projektów. Trwają natomiast uzgodnienia międzyresortowe.

Z obu projektów można też wyczytać, że na strzelnice MON zamierza przeznaczać co roku po 40 mln zł, zaś na pomniki – po 5 mln zł w 2018 i 2019 r. oraz po 1 mln zł w latach następnych.

Projekty precyzują, że konkurs będzie ogłaszał i przeprowadzał szef MON, on też określi regulamin postępowania. Ogłoszenie o rozpoczęciu konkursu oraz publikacja jego wyników ma następować na stronie internetowej MON oraz w Biuletynie Informacji Publicznej.

Oferty składane przez samorządy będą musiały zawierać m.in. opis zadania (z uwzględnieniem terminu, miejsca oraz harmonogramu realizacji) oraz preliminarz całkowitych kosztów (uwzględniający z kolei źródła finansowania i harmonogram realizacji).

Oferty będzie oceniała komisja konkursowa. Jej zadaniem będzie sporządzenie listy ofert spełniających wymogi formalne oraz rekomendowanie propozycji zasługujących na wybór (w postaci rankingu przedsięwzięć, które najlepiej odpowiadają kryteriom i priorytetom konkursu).

Ostateczna decyzja będzie jednak należała do szefa MON. Projekty rozporządzeń przewidują, że będzie on brał pod uwagę rekomendacje komisji, wysokość budżetu na dotacje oraz priorytety zawarte w ogłoszeniu konkursu. W przypadku strzelnic uwzględnić należy także potrzeby szkoleniowe wojska. Projekt mówi bowiem o budowie, remontach i utrzymaniu obiektów umożliwiających prowadzenie zorganizowanego szkolenia, w szczególności wśród dzieci i młodzieży, członków organizacji proobronnych, żołnierzy Wojska Polskiego oraz funkcjonariuszy innych uzbrojonych formacji.

Projekty określają także niezbędne elementy umów, które MON będzie podpisywało z samorządami, których oferty zostaną wybrane w konkursie. W przypadku strzelnic niezbędne będzie m.in. określenie warunków nieodpłatnego korzystania ze strzelnicy przez wojsko, organizacje proobronne oraz "uczniów szkół, które prowadzą działalność dydaktyczno-wychowawczą w dziedzinie obronności państwa", a także ustalenie wymogów w zakresie odpłatnego korzystania ze strzelnicy.

W przypadku budowy pomników będzie też możliwość udzielenia dotacji bez konkursu. Może się to stać na umotywowany wniosek samorządu w przypadku pomnika, którego lokalizacja wynika z miejsca wydarzeń historycznych.

Ponadto projekty określają zasady sprawozdawczości i rozliczania dotacji. Odsyłają też do przepisów ustawy o finansach publicznych, gdyby trzeba było zwrócić dotację wykorzystaną niezgodnie z przeznaczeniem lub pobraną w nadmiernej wysokości.

Co ciekawe, projekt w sprawie strzelnic nie określa praktycznie żadnych wymagań technicznych. Mowa jest jedynie o obiektach umożliwiających prowadzenie zorganizowanego szkolenia strzeleckiego. Szczegółów można się spodziewać w regulaminie konkursu.

Tymczasem w marcu w rozmowie z radiem WNET wiceminister Skurkiewicz przyznał, że "jest coś na rzeczy" w doniesieniach, że wojsko proponuje na tyle wysokie wymagania techniczne dla dotowanych strzelnic, że środków wystarczyłoby tylko na kilka obiektów. Wieceszef MON dodał wtedy, że resort chciałby finansować kilkadziesiąt strzelnic rocznie.

Skurkiewicz tłumaczył wówczas, że w programie wspierania budowy strzelnic przewiduje się obiekty o długości co najmniej 100 metrów i szerokości co najmniej 50 metrów wyposażone w jedną oś o długości 100 metrów, dwie osie 50-metrowe i dwie 25-metrowe. Do tego dochodzą inne elementy jak węzeł sanitarny i ogrodzenie. – Pewnie koszt takiej jednej strzelnicy byłby olbrzymi. Dlatego chcemy zrobić ten program w takiej formule, żeby one były ogólnodostępne – mówił w marcu Skurkiewicz.

Teraz wymogi mają być łagodniejsze. Możliwe (choć jeszcze nieprzesądzone), że w programie "Strzelnica w powiecie" MON dopuści budowę strzelnic kontenerowych.