NATO: Budżety rosną, bataliony w gotowości

Deklaracja potwierdza osiągnięcie gotowości przez cztery grupy bojowe NATO, które stacjonują w Polsce i państwach bałtyckich. "Dzisiaj deklarujemy, że cztery (...) elastyczne i interoperacyjne wielonarodowe grupy bojowe są gotowe i zdolne do powstrzymania, a jeśli to konieczne, natychmiastowego reagowania na jakąkolwiek agresję w porozumieniu z siłami narodowymi" - czytamy w deklaracji.

Ministrowie podkreślają w dokumencie, że decyzja podjęta przez szefów państw i rządów na szczycie NATO w Warszawie ma wzmocnić odstraszanie i obronność Sojuszu, w tym obecność na wschodniej flance.

Decyzja (...) jest bezpośrednią odpowiedzią na agresywne działania Rosji, w tym prowokacyjne działania wojenne na peryferiach terytorium NATO, które zmniejszyły stabilność i bezpieczeństwo, zwiększyły nieprzewidywalność.

Zaznaczają też, że stworzenie czterech grup bojowych jest jednoznaczną demonstracją solidarności, determinacji i zdolności do obrony ludności NATO i jego terytorium przed agresją. "Naszym celem jest zapobieganie konfliktom, ochrona naszych sojuszników oraz zachowanie pokoju i bezpieczeństwa w regionie euroatlantyckim" - akcentują ministrowie.

Jednocześnie - jak podkreślają sygnatariusze deklaracji - odstraszanie, jako część ogólnego podejścia Sojuszu do zapewnienia bezpieczeństwa, musi być uzupełnione poprzez dialog z Rosją w poszukiwaniu wzajemnej transparentności i ograniczania zagrożeń. Jednak "te wysiłki nie będą odbywać się kosztem zapewnienia wiarygodnego odstraszania i obrony NATO".

W deklaracji osiem państw zwróciło też uwagę na utworzenie siedziby dowództwa wielonarodowej Dywizji Północ-Wschód NATO w Elblągu. "Jest to ważny krok w kierunku realizacji decyzji warszawskiego szczytu. Zwiększy on skuteczność NATO w podejmowaniu zbiorowych zadań obronnych na wschodniej flance" - wskazali sygnatariusze.

W sesji ministrów obrony państw NATO, która odbywa się w Kwaterze Głównej Sojuszu w Brukseli, biorą udział szefowie resortów obrony wszystkich krajów NATO, w tym minister obrony narodowej Antoni Macierewicz. Mają na nim omówić wdrożenie decyzji, które były podjęte na szczycie NATO w Warszawie, dotyczących wzmocnienia polityki odstraszania i obrony oraz kształtowania stabilności w sąsiedztwie Sojuszu.

Macierewicz spotka się w Brukseli z ministrem obrony USA Jamesem Mattisem. Omówione będą kwestie obecności wojsk amerykańskich w Polsce oraz relacji transatlantyckich w kontekście zbliżającej się w lipcu br. wizyty prezydenta USA Donalda Trumpa w Warszawie.

Dyskusja ma dotyczyć także współpracy NATO-Unia Europejska, rozwoju zdolności obronnych i wydatków obronnych krajów członkowskich. Odbędzie się także spotkanie wszystkich uczestników misji Resolute Support w Afganistanie.

Decyzja o rozmieszczeniu w Polsce i trzech krajach bałtyckich wielonarodowych batalionowych grup bojowych zapadła na szczycie NATO w Warszawie w lipcu 2016 roku. Tzw. wzmocniona wysunięta obecność wojskowa na wschodzie Sojuszu to odpowiedź na politykę Rosji i konflikt na wschodzie Ukrainy.

Batalionowe grupy bojowe to wzmocnione, samodzielne bataliony, które w zależności od państwa liczą od kilkuset do ponad 1000 żołnierzy. Każdy oddział, który trafi na wschodnią flankę w ramach ciągłej, rotacyjnej obecności, będzie wielonarodowy, ale będzie miał tzw. państwo ramowe, odpowiedzialne za wystawienie większości sił i dowodzenie całością. W przypadku Polski taką rolę pełnią USA, w Estonii - Wielka Brytania, na Litwie - Niemcy, a na Łotwie - Kanada wspomagana przez pododdział pancerny z Polski.

Podczas środowej konferencji prasowej sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg poinformował, że europejskie kraje NATO oraz Kanada zwiększą w 2017 roku wydatki na obronność łącznie o 4,3 proc.

Aby nasze narody były bezpieczne, musimy dalej pracować w celu zwiększenia wydatków na obronę i budowania sprawiedliwego podziału obciążeń w naszym Sojuszu.

Stoltenberg podkreślił, że po latach spadku wydatków na obronność w Europie i Kanadzie, w roku 2015 pojawił się ich wzrost, było to kontynuowane w 2016 roku, a w tym roku prognozowany jest wzrost wydatków na ten cel ma sięgnąć 4,3 proc. 

Przed spotkaniem ministrów obrony NATO w Stoltenberg zapowiedział także, że NATO zwiększy siły w Afganistanie, nie w celu wznowienia operacji bojowych, ale po to, by bardziej pomóc siłom afgańskim, które stawiają czoła talibom.

"Władze wojskowe poprosiły o kilka tysięcy dodatkowych żołnierzy - powiedział Stoltenberg. - Mogę potwierdzić, że zwiększymy naszą obecność w Afganistanie". Przypomniał, że NATO uczestniczy w szkoleniu afgańskich sił zbrojnych w ramach misji "Resolute Suport", w 2014 roku Sojusz zakończył misję bojową w tym kraju. Siły pod dowództwem NATO w Afganistanie liczą obecnie ok. 13 450 żołnierzy.

"Nie chodzi o wznowienie operacji bojowych - podkreślił sekretarz generalny. - Chodzi o pomoc Afgańczykom w walce i wzięciu na siebie pełnej odpowiedzialności za zobowiązania w zakresie bezpieczeństwa".

Pytany, czego w tym kontekście spodziewa się od amerykańskiego ministra obrony Jima Mattisa, który również bierze udział w spotkaniu w Brukseli, Stoltenberg odparł, że nie należy na tym etapie oczekiwać, że ogłosi dokładną liczbę dodatkowych żołnierzy, którzy będą wysłani do Afganistanu.

Amerykańscy dowódcy w regionie od miesięcy domagają się przysłania do Afganistanu kilku tysięcy dodatkowych wojsk, by wesprzeć afgański rząd w walce z talibami, jednak administracja prezydenta Donalda Trumpa nie ogłosiła jeszcze w tej sprawie decyzji.

Według źródeł dyplomatycznych, na które powołuje się AFP, w roku 2018 trzeba by wysłać do Afganistanu 2,5-3 tys. dodatkowych żołnierzy, by NATO mogło wywiązać się ze swojej misji w tym kraju. Reuters informuje, że USA chcą wysłać do Afganistanu 3-5 tys. dodatkowych żołnierzy, a pozostali sojusznicy w sumie ok. 1,2 tys.