E-2D Advanced Hawkeye – Przewaga Świadomości Sytuacyjnej dla Polski

Artykuł sponsorowany

E-2D Advanced Hawkeye to zaawansowany samolot Powietrznego Dowodzenia i Kontroli, opracowany i produkowany dla US Navy oraz partnerów zagranicznych przez koncern Northrop Grumman. Stanowi on rozwinięcie znanej od dekad rodziny E-2 Hawkeye, zapewniając jednak zupełnie nowe zdolności bojowe.

Choć rodzina E-2 powstała w pierwszej kolejności z myślą o wsparciu lotniskowcowych grup bojowych US Navy, to E-2D Advanced Hawkeye może wykonywać szereg misji zapewniających świadomość sytuacyjną w domenie powietrznej, zarówno nad morzem, jak i lądem, a także na obszarach przybrzeżnych. W szczególności, E-2D może prowadzić misje wczesnego ostrzegania i kontroli powietrznej, ale też Zintegrowanej Obrony Powietrznej i Przeciwrakietowej, Walki Radioelektronicznej, Kontroli Ruchu Lotniczego, pomocy humanitarnej, poszukiwania i ratownictwa oraz ochrony granic.

Sercem E-2D Advanced Hawkeye jest zaawansowany radar AN/APY-9, mogący wykrywać i śledzić cele powietrzne i nawodne w kącie 360 stopni. AN/APY-9 może śledzić ponad 3000 celów, w tym samoloty, pociski manewrujące, bezzałogowce i jednostki nawodne. Dzięki temu zapewnia skokowy wzrost świadomości sytuacyjnej, wspierając prowadzenie działań wielodomenowych. E-2D Advanced Hawkeye dostarcza informacje tworzące Wspólny Obraz Sytuacji Operacyjnej o bardzo wysokiej dokładności, zapewniając przewagę decyzyjną.

E-2D Advanced Hawkeye, dzięki utrzymaniu sensora w powietrzu pozwala na optymalne wykorzystanie polskiego systemu obrony powietrznej i przeciwrakietowej (IAMD) Wisła, wykorzystującego system zarządzania obroną powietrzną IBCS opracowany przez Northrop Grumman. E-2D zapewnia możliwość wykrywania i  śledzenia niskolecących celów o małej skutecznej powierzchni odbicia, takich jak pociski manewrujące i bezzałogowce, w odległości setek kilometrów, na długo przed tym jak wykryją je radary naziemne i nawodne na terytorium NATO.

Advanced Hawkeye zapewnia pełną interoperacyjność z IBCS od pierwszego dnia. Dzięki wykorzystaniu Wspólnego Obrazu Sytuacji Operacyjnej dostarczonego przez E-2D Advanced Hawkeye, polscy dowódcy będą mogli podejmować kluczowe decyzje o wykorzystaniu obrony powietrznej w odpowiednim czasie. To pozwoli na zwiększenie skuteczności systemu obrony powietrznej Wisła a także podniesienie odporności chronionych celów i samych elementów obrony powietrznej.

Zdolności E-2D Advanced Hawkeye są szczególnie istotne w scenariuszach łączących wykrywanie celów nad lądem i morzem (w tym w obszarach przybrzeżnych), takich jak region Morza Bałtyckiego. E-2D Advanced Hawkeye jest w pełni dostosowany do współpracy ze Zintegrowanym Systemem Obrony Powietrznej i Przeciwrakietowej NATO. E-2D Advanced Hawkeye będzie więc mógł stanowić zarówno wkład do obrony Polski na poziomie narodowym, jak i wsparcie dla Sojuszników Polski, zarówno w obszarze Morza Bałtyckiego jak i poza nim.

E-2D cechuje się wysokim stopniem automatyzacji, piloci mogą wykonywać swoje zadania bezpośrednio z kokpitu. Dzięki temu może wykonywać wiele misji jednocześnie – na przykład prowadzić działania z zakresu powietrznego ostrzegania i kontroli oraz wspierać zintegrowaną obronę powietrzną i wykrywać oraz śledzić cele powietrzne i morskie. Załogę stanowi pięć osób, z tego dwóch pilotów i trzech operatorów systemów. W razie potrzeby drugi pilot może pełnić rolę dodatkowego operatora systemów pokładowych.

E-2D jest też cały czas modernizowany z myślą o umożliwieniu zwalczania obecnych i przyszłych zagrożeń. Advanced Hawkeye został już wyposażony w system tankowania w powietrzu. Jego zastosowanie pozwala wydłużyć czas dyżurowania w powietrzu do ponad ośmiu godzin. E-2D Advanced Hawkeye został od początku zaprojektowany i zbudowany w oparciu o otwartą architekturę. Systemy misyjne są cały czas ulepszane, aby sprostać zmieniającym się zagrożeniom. W niedalekiej przyszłości zostanie wdrożona modernizacja E-2D Block II, pozwalająca na szybkie wprowadzanie zmian oprogramowania na potrzeby konkretnych misji.

E-2D Advanced Hawkeye to dziś najbardziej powszechnie używany samolot Powietrznego Dowodzenia i Kontroli na świecie. W służbie Marynarki Wojennej USA oraz Japońskich Powietrznych Sił Samoobrony jest dziś ponad 75 samolotów typu E-2D, a wkrótce do grona użytkowników Advanced Hawkeye dołączy również Francja. Wprowadzenie E-2D Advanced Hawkeye do Polskich Sił Zbrojnych pozwoli więc na wdrożenie szeroko wykorzystywanej platformy, interoperacyjnej z Sojusznikami i sprawdzonej operacyjnie w różnych scenariuszach.

E-2D Advanced Hawkeye może operować zarówno z pokładu lotniskowca, jak i z baz lądowych. Dostosowanie konstrukcji E-2D Advanced Hawkeye do operowania z pokładu lotniskowców oznacza, że jest on w stanie działać w trudnych warunkach i przy ograniczonym zabezpieczeniu logistycznym. E-2D Advanced Hawkeye jest więc w stanie korzystać z wysuniętych baz, zgodnie z koncepcją elastycznego wykorzystania sił powietrznych (Agile Combat Employment), co zwiększa odporność całego systemu.

Northrop Grumman dysponuje obecnie otwartą linią produkcyjną E-2D Advanced Hawkeye, z zamówieniami od US Navy, Francji oraz Japonii. Dzięki temu samoloty tego typu sa dostępne, aby wspomagać Polskę, wzmacniając jej zdolności do obrony powietrznej oraz działań wielodomenowych. Polska zostanie też włączona w rozbudowany system wsparcia i odporne łańcuchy dostaw, zapewniające wysoką dostępność operacyjną dla globalnej floty E-2D Advanced Hawkeye. Northrop Grumman planuje utworzenie systemu wsparcia eksploatacji polskich E-2D Advanced Hawkeye na podobnych zasadach, jak w wypadku prowadzonej z powodzeniem współpracy przemysłowej w programie obrony powietrznej i przeciwrakietowej Wisła. Firma podjęła już pierwsze kroki w celu zacieśnienia współpracy z polskimi firmami i instytucjami. W listopadzie 2024 roku podpisano porozumienia pomiędzy Northrop Grumman a Instytutem Technicznym Wojsk Lotniczych (ITWL) oraz polską firmą Exence, zajmującą się rozwiązaniami w sektorze IT. Z kolei we wrześniu 2025 roku Northrop Grumman podpisał porozumienie z należącymi do Polskiej Grupy Zbrojeniowej (PGZ) Wojskowymi Zakładami Lotniczymi nr 2 (WZL nr 2). Northrop Grumman aktywnie angażuje się w poszukiwanie możliwości dalszego zwiększenia zaangażowania polskich firm we wsparcie eksploatacji i globalny łańcuch dostaw E-2D Advanced Hawkeye.

Podsumowując, E-2D Advanced Hawkeye zapewni Polsce skokowy wzrost zdolności, jeśli chodzi o tworzenie Wspólnego Obrazu Sytuacji Operacyjnej, zapewniając niezbędną przewagę decyzyjną polskim dowódcom. E-2D Advanced Hawkeye będzie też od pierwszego dnia w pełni interoperacyjny z polskim systemem obrony powietrznej i przeciwrakietowej Wisła IAMD, zwiększając jego efektywność i odporność. E-2D Advanced Hawkeye pozwoli Polsce na wykonywanie różnych misji w obronie narodowej i we współpracy z NATO, wspierając zdolności prowadzenia połączonych operacji wielodomenowych, także w regionie Morza Bałtyckiego. E-2D Advanced Hawkeye łączy sprawdzoną platformę z najnowocześniejszymi systemami misyjnymi i otwartą architekturą, co zapewni wiarygodne zdolności przez kolejne dekady.

Artykuł sponsorowany