NATO AGS w gotowości operacyjnej [WIDEO]

W listopadzie 2019 roku jednostka odebrała dwie pierwsze maszyny bezzałogowe Global Hawk i rozpoczęła przygotowania do działań operacyjnych, które zostały opóźnione przez pandemię. Powodem były na przykład przesunięte dostawy maszyn, które zamiast w pierwszej połowie 2020 roku zakończyły się w listopadzie. W tym czasie dwukrotnie zwiększono liczebność personelu, do niemal 600 osób. 

W całej inicjatywie NATO AGS bierze udział 15 krajów NATO: Bułgaria, Czechy, Dania, Estonia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Niemcy, Norwegia, Polska, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Włochy i USA. Macierzystą bazą tej jednostki, wyposażonej w 5 bezzałogowców RQ-4D Block 40 Global Hawk w specjalnej konfiguracji oraz samolot transportowy Airbus A321 jest Sigonella na Sycylii. Znajduje się tam zarówno infrastruktura związana z obsługą komponentu powietrznego, jak też systemy związane z łącznością, przetwarzaniem oraz retransmisją danych zebranych przez bezzałogowce. Informacje zebrane w ten sposób trafiają zarówno do struktur NATO jak też są redystrybuowane wśród uczestników programu. Oprócz roli analitycznej i obsługi technicznej komponent naziemny obejmuje również 22 instruktorów, którzy co roku mają szkolić 80 kursantów.

Jednostka NATO Air Ground Surveillance wraz z innymi inicjatywami sojuszniczymi, takimi jak flota samolotów AWACS, ma znacząco zwiększyć świadomość sytuacyjną oraz zapewnić możliwość zbierania i dostarczania informacji w czasie rzeczywistym.

„Umożliwiają nam monitorowanie z powietrza rozległych obszarów, zapewniając w każdej chwili kompleksowy obraz warunków na ziemi […] Potrafią nawet zidentyfikować improwizowane ładunki wybuchowe. Są więc bardzo przydatnym narzędziem do dostarczania informacji, rozpoznania i wywiadu” - stwierdził sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg, odnosząc się do możliwości maszyn RQ-4D Block 40, które stanowią wyposażenie jednostki. Są to maszyny w unikatowej konfiguracji, opracowanej w oparciu o potrzeby NATO i wyposażone w nieco odmienny od standardowego zestaw sensorów.

Gotowość NATO AGS do realizacji działań oznacza, że będzie ona rutynowo wspierać zabezpieczenie morskich i lądowych granic sojuszu. Wymaga to realizacji działań w mieszanej przestrzeni powietrznej wraz z samolotami załogowymi, ale również regulacji prawnej lotów transgranicznych. W tej ostatniej kwestii obecnie wymagane jest każdorazowe zezwolenie dyplomatyczne, ale planowane jest podpisanie odpowiednich dokumentów dla uzyskania stałych zezwoleń do działania nie tylko w przestrzeni międzynarodowej, ale również do przelotów w przestrzeni powietrznej krajów członkowskich NATO.