"Wielka ustawa Trumpa": 156 miliardów ekstra dla wojska [WYWIAD]

Projekt ustawy Donalda Trumpa zwanej przez niego „One Big Beautiful Bill” nie bez problemów został przegłosowany przez amerykański Senat (51:50 – przeciwko zagłosowało trzech republikańskich senatorów, a o dalszym procedowaniu zadecydował dodatkowy głos wiceprezydenta USA J.D. Vance’a – red.). O przyszłości aktu zdecydowała następnie Izba Reprezentantów, stosunkiem głosów 218-214. Warto przyjrzeć się pojęciu „Ustawy w Trybie Pojednawczym”, czyli projektowi zmiany progu finansowania konkretnych programów federalnych. „To ustawodawca decyduje, na jaki pułap pieniędzy dana jednostka lub inicjatywa będzie mogła liczyć w kolejnych cyklach budżetowych” – tłumaczy Defence24.pl amerykanista Rafał Michalski.

Michał Górski, Defence24: Przy szeregu skomplikowanych regulacji i poprawek, którymi żyją w ostatnich dniach Amerykanie, warto zwrócić uwagę na konkretne propozycje dotyczące tamtejszej obronności. W tym przypadku możemy powiedzieć o specyficznym traktowaniu jej przez legislatora…

Rafał Michalski, amerykanista: „Od lat 80. wiele z tych wydatków podlega pod tak zwaną „linię bazową” - czyli uznanie, że pewne koszty są tak istotne dla państwa, i państwo na pewno będzie zmuszone je zrealizować, iż Kongres nie uznaje ich za „wydatek”.

Inaczej jest z zewnętrzną niezależną okolicznością, wpływającą na corocznie wolny budżet. Wprowadzono go właśnie dlatego, że ustawodawcy projektując kolejne ustawy zauważyli, że te progi finansowania dla sektora obronności w dużej mierze zapełnione są sprawami takimi jak podstawowe wyposażenie armii, konserwacja infrastruktury, utrzymanie jednostek. A tym samym brakowało ustawowych środków na innowacje i projekty. Założono więc, że pewne koszty dla armii są „bazowe” - i przez to nie znajdziemy o nich wzmianki w takiej ustawie, jak ta pojednawcza - to, co w tej konkretnej jest, to wydatki dodatkowe.

Co zatem znajduje się w tych wydatkach dodatkowych?

Rzecz podstawowa - Departament Obrony zawnioskował o 848 miliardów dolarów budżetu bazowego, ale dodatkowo 113 miliardów dolarów jednorazowego, natychmiastowego finansowania. Wśród członków Senackiej Komisji ds. Sił Zbrojnych wywołało to kontrowersje - nie wiadomo bowiem do końca, na co to finansowanie ma zostać przeznaczone. Nie wiadomo też czy budżet procedowany w przyszłym roku będzie wynosił finalnie 960 miliardów, i czy Departament Obrony znów zawnioskuje o takie dodatkowe wsparcie osobne na osobne projekty.

Jest to istotne z jednego powodu. Firmy współpracujące z sektorem obronnym nie są pewne tego, z którego z tych dwóch budżetów ich finansowanie będzie prowadzone. Jeśli z bazowego, to przepisy federalne o linii bazowej zakazują znacznego wzrostu środków z cyklu na cykl budżetowy. Jeśli dodać te 113 miliardów do budżetu bazowego wychodzi na to, że Pentagon uzyskał 156 miliardów dolarów więcej niż w ostatnich ustaleniach budżetowych. Do tego dodajemy głosowane obok 40 miliardów dla Sił Kosmicznych (tutaj wzrost finansowania o ponad 11 miliardów).

Na koniec pozostaje pytanie o wydatki niebazowe. Co o nich wiemy? Na co miałyby być przeznaczane?

Z wydatków niebazowych istotnych dla wnioskującego Pentagonu wiemy o finansowaniu:

• ponad 600 milionów dolarów na myśliwiec nowej generacji dalekiego zasięgu dla Sił Powietrznych
• 500 milionów dolarów na myśliwiec nowej generacji dalekiego zasięgu Marynarki Wojennej;
• 29 miliardów na projekty budowy okrętów;
• 23 miliardy na amunicję (w przesłuchaniu sekretarza Hegsetha ważnym wątkiem było 500 milionów na wsparcie produkcji amunicji krytycznej w USA);
• setki milionów na wyrzutnie i pociski dla obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej;
• 15 miliardów na elementy odstraszania nuklearnego;
• 25 miliardów na zadania związane z systemem obrony przeciwrakietowej Golden Dome;
• 3,3 miliarda dolarów na program bezpieczeństwa granic (tutaj powiązanie armii z polityką migracyjną);
• 16 miliardów dolarów programu "gotowości" (szczególnie w rejonie Indo-Pacyfiku).

Wyliczam to po to, by pokazać, że generalnie mowa o zwiększeniu środków na każdym polu - a nie punktowe wsparcie konkretnej inicjatywy.

Dziękuję za rozmowę.