Konfrontacja w Wenezueli

Oscar Perez, który dokonał tego ataku, podając się za dowódcę koalicji zbuntowanych oddziałów policji i wojska, zdeterminowanych by przywrócić w Wenezueli demokrację, to aktor i producent filmu sensacyjnego zrealizowanego w 2015 r. Wcześniej Nicolas Maduro zapowiedział, że jeśli jego obóz polityczny nie może utrzymać się u władzy za pomocą głosów, to zrobi to za pomocą broni.

Nicolas Maduro doszedł do władzy w Wenezueli w kwietniu 2013 r., po śmierci swego poprzednika, lewicowo-populistycznego i wrogo nastawionego do USA prezydenta Hugo Chaveza. Chavez, który  został prezydentem w 1999 r., inspirował się kubańskim reżimem Castro, zmienił konstytucję i ogłosił „rewolucję boliwariańską”. W przeciwieństwie do Kuby demokracja w Wenezueli nie została jednak zniesiona (choć politycy i media opozycyjne poddawane były represjom), a wybory odbywały się zgodnie z konstytucją.

Do 2010 r. opozycja przegrywała w nich z kretesem, gdyż wysokie ceny ropy, głównego surowca Wenezueli, zapewniały Chavezowi finansowanie jego socjalistycznych projektów społecznych. W 2013 r. zaczęły się jednak problemy zarówno gospodarcze dla kraju, jak i polityczne dla obozu rządzącego. W przyśpieszonych wyborach prezydenckich Maduro minimalnie wygrał z kandydatem zjednoczonej opozycji Henrique Capriles Radonskim, a w 2015 r. opozycyjny blok Akcji Demokratycznej zdecydowanie wygrał wybory parlamentarne.

Spadające ceny ropy oraz złe zarządzanie krajem spowodowały, że od 2014 r. Wenezuela zaczęła się staczać w przepaść głębokiego kryzysu finansowego. Proces ten nabrał tempa w 2016 r. gdy recesja osiągnęła 18,6 proc. PKB, inflacja 475 proc., a liczba osób żyjących poniżej granicy ubóstwa osiągnęła 80 proc. W 2017 r. zaczęło brakować żywności i leków, a w masowych protestach zginęło co najmniej 75 osób. Protestujący domagają się m.in. przyśpieszonych wyborów prezydenckich oraz otwarcia korytarzy humanitarnych.

Tymczasem w marcu, podporządkowany Maduro Sąd Najwyższy ogłosił, że przejmuje kompetencje parlamentu. Co prawda kilka dni później wycofał się z tej decyzji ale za to ogłoszono wybory Zgromadzenia Konstytucyjnego na 30 lipca. Nie mają to być jednak wybory powszechne, lecz selekcja dokonana przez popierające władzę organizacje społeczne. Ruch ten ma najprawdopodobniej doprowadzić do likwidacji demokracji w Wenezueli.

Nie jest pewne czy struktury siłowe są już gotowe do wystąpienia przeciw Maduro i czy rzeczywiście doszło w nich do rozłamu. Wiadomo jednak, że przytłaczająca większość Wenezuelczyków jest coraz bardziej zdesperowana, by obalić obecny reżim. Maduro zaś jest równie zdesperowany, by siłą utrzymać się u władzy. Zanosi się zatem na krwawą i być może długą konfrontację.

Witold Repetowicz