IX EKG: Konieczna centralizacja zakupu wyposażenia dla Sił Zbrojnych RP

W czwartkowym panelu udział wzięli John P. Baird z Raytheon Defense System, Adam Lesiński, Członek Zarządu Polskiej Grupy Zbrojeniowej, Krzysztof Krystowski, dyrektor zarządzający PZL Świdnik, Nikodem Bończa-Tomaszewski, prezes EXATEL S.A., Tomasz Darowski, partner w Kancelarii DZP oraz Marcin Nowacki, wiceprezes Związku Przedsiębiorców i Pracodawców.

W sesji Przemysł Obronny w Polsce, prelegenci omówili kwestie związane z zaktualizowanym programem modernizacji armii do 2022 roku, potrzebami polskiej armii a możliwościami budżetowymi, optymalizacją procesu zakupowego oraz rolą i udziałem Polskiej Grupy Zbrojeniowej w modernizacji armii. Tematem rozmowy była także współpraca państwowych zakładów wchodzących w skład PGZ z prywatnym i zagranicznym przemysłem, polski przemysł obronny jako eksporter czy perspektywy współpracy na linii Polska-UE-NATO w kontekście sytuacji międzynarodowej i podjętych zobowiązań.

Czytaj też: Bezpieczna Polska w cyfrowej erze. Strategia Cyberbezpieczeństwa na lata 2017-2022 [ANALIZA]

Uczestnicy debaty zgodzili się, że obecny format Planu Modernizacji Technicznej jest właściwy i należy realizować modernizację polskiej armii kompleksowo, unowocześniając uzbrojenie dla każdego rodzaju wojska. Z drugiej strony, zwrócono uwagę na konieczność realizacji modernizacji w oparciu o przemysł silnie sprzężony z Polską i rodzimą gospodarką. W założeniu nowe kontrakty powinny trafiać do rodzimych producentów, zarówno państwowych, jak i prywatnych. W przypadku zamawiania sprzętu w zagranicznych firmach, uczestnicy zwrócili uwagę na konieczność fizycznej obecności dostawców w kraju m.in. poprzez organizację zaplecza produkcyjnego oraz budowę zdolności do odtwarzania/serwisowania sprzętu w oparciu o zasoby obecne w kraju. Zwrócono uwagę na szczególną rolę Polskiej Grupy Zbrojeniowej, jednocześnie zastrzegając, że PGZ S.A. nie ma zasobów do realizacji dostaw w każdym obszarze i konieczny jest udział sektora prywatnego.  Rozmówcy poświęcili dużo czasu procesowi pozyskiwania uzbrojenia przez Ministerstwo Obrony Narodowej. Zwrócono uwagę, że system jest bardzo skomplikowany i wymaga reformy.

Polski system pozyskiwania uzbrojenia i sprzętu wojskowego się nie sprawdza. Przekłada się to na znaczne opóźnienia w zakupach kluczowych systemów walki dla Sił Zbrojnych RP oraz spadek wartości bojowej jednostek wojskowych, które mają na wyposażeniu wiekowy sprzęt. Jeśli Polska będzie dysponować skutecznymi instytucjami publicznymi stosującymi efektywne procedury prawne, wówczas ambitny Program Modernizacji Technicznej może zostać terminowo zrealizowany.

W ocenie ekspertów Warsaw Enterprise Institute oraz Związku Przedsiębiorców i Pracodawców Przemysłu Obronnego, Polska powinna podążyć drogą innych krajów, takich jak Szwecja, Francja, Niemcy czy Norwegia, i scentralizować proces zakupu wyposażania dla Sił Zbrojnych RP w jednej instytucji dostosowanej do wyzwań związanych z procesem modernizacji polskiej armii. Takie rozwiązanie zapewnia lepsze rozeznanie potrzeb wojska, efektywniejsze przeprowadzenie procedury zakupu, oszczędności w eksploatacji oraz zlecanie prac badawczo-rozwojowych lepiej dopasowanych do wymagań armii. W ocenie WEI i ZPP PO konieczne jest utworzenie rządowej Agencji Uzbrojenia, dzięki której Siły Zbrojne RP będą mogły liczyć na sprawną modernizację swojego wyposażenia, a polski przemysł obronny na wsparcie w zakresie działań promocyjnych na rynkach zagranicznych. Powołana na mocy odrębnej ustawy Agencja powinna zostać zbudowana na bazie Inspektoratu Uzbrojenia, przejmując jego potencjał oraz centralizując kompetencje innych podmiotów zaangażowanych w proces nabywania uzbrojenia i jego eksploatacji. Stworzenie nowego podmiotu ma przyczynić się do usprawnienia regulacji dotyczących procedur zakupowych, ustanowi konkretną instytucję odpowiedzialną za prace badawczo-rozwojowe, cały cykl nabywania, użytkowania i wycofywania uzbrojenia, jego promocję na rynkach zagranicznych we współpracy z polskimi firmami zbrojeniowymi, rozwój przemysłu zbrojeniowego oraz współpracę przemysłową na bazie offsetu.

Marcin Nowacki, dyrektor ds. relacji publicznych w Związku Przedsiębiorców i Pracodawców podkreślił, że Polska nigdy nie będzie w stanie dorównać w wydatkach zbrojeniowych Rosji i dlatego konieczne jest ograniczenie liczby programów priorytetowych.

Innego zdania był Krzysztof Krystowski - dyrektor zarządzający Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego PZL-Świdnik SA, który uważa, że względu na poważne braki w wyposażeniu armii w nowoczesnych sprzęt, powinno się rozwijać więcej programów priorytetowych. Zauważył też, że polski przemysł obronny nie miał od dawna tak dobrych czasów jak teraz. Dodał też, że obecne Ministerstwo Obrony jest pierwszym, które uważa przemysł obronny za jeden z filarów bezpieczeństwa państwa.

Polska potrzebuje również skutecznego i efektywnego systemu cyberbezpieczeństwa. Zwracał na to uwagę prezes Exatel S.A. Nikodem Bończa-Tomaszewski. Podkreślił, że w tym celu koniecznie jest uporządkowanie elementów polskiego cyberbezpieczeństwa.