- Wiadomości
Mniej pieniędzy na obronę w 2015 roku. Jach: Wynik zaległości poprzedniego rządu
Projekt nowelizacji budżetu na 2015 rok przyjęty przez rząd przewiduje obniżenie wydatków na obronę narodową o ponad 200 mln zł. Tym samym w bieżącym roku nie znajdzie zastosowania zasada przeznaczania na obronność 1,95% PKB, zgodnie z dotychczasowym brzmieniem ustawy o przebudowie i modernizacji technicznej oraz finansowaniu Sił Zbrojnych RP. - Zmniejszenie wydatków wynika z zaległości po stronie wydatkowej pozostawionych przez poprzedników, jakich MON nie będzie w stanie zrealizować. Wszystko wskazuje na to, że resort nie będzie w stanie nadrobić opóźnień, jakie wynikają z dziesięciu miesięcy rządów poprzedniej koalicji i dlatego ta nowelizacja jest konieczna - mówi w rozmowie z Defence24.pl poseł PiS Michał Jach, przewodniczący Sejmowej Komisji Obrony Narodowej.
Zgodnie z projektem znowelizowanego budżetu na finansowanie potrzeb obronnych RP w 2015 roku zgodnie z treścią ustawy o przebudowie modernizacji technicznej i finansowaniu sił zbrojnych ma trafić 32,815 mld zł, czyli o ponad 200 mln zł mniej, niż planowano w przyjętej ustawie. Przypomnijmy, że polskie wydatki obronne w tym roku, bez uwzględnienia spłat rat za myśliwce F-16 miały wynieść 33,024 mld zł.
W części 29 „Obrona narodowa” redukcje wyniosły 209 mln zł, z czego wydatki majątkowe 95,2 mln zł i bieżące 113,9 mln zł. Cięcie dotyczyło świadczeń społecznych (105 mln zł), wydatków inwestycyjnych i wydatków na zakupy inwestycyjne (41 mln zł), dotacji celowej dotacji celowej z budżetu na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji i zakupów inwestycyjnych innych jednostek sektora finansów publicznych 53,3 mln zł.
Taki krok spowodował, że w 2015 roku nie będzie mieć zastosowania zapis ustawy o przebudowie, modernizacji technicznej i finansowaniu SZ RP, zgodnie z którym na finansowanie potrzeb obronnych kraju przeznacza się co najmniej 1,95% PKB z roku poprzedniego. Stosowny zapis, uchylający stosowanie tej zasady w 2015 roku znalazł się w tzw. ustawie okołobudżetowej (ustawie o zmianie niektórych ustaw w związku z realizacją ustawy budżetowej). Poseł Michał Jach (PiS), przewodniczący Sejmowej Komisji Obrony Narodowej zaznaczył w rozmowie z Defence24.pl, że z uwagi na zaległości, jakie pozostawił po sobie poprzedni rząd, istnieją obawy o wykonanie budżetu nawet po nowelizacji. Zgoda szefa MON na obniżenie budżetu resortu wynikała właśnie z zaległości po stronie wydatkowej, pozostawionych przez poprzedników i nie pozwalających na wykorzystanie zaplanowanych środków.
Zmniejszenie dochodów z VAT, jakie było ogólną przyczyną nowelizacji budżetu, w tym także w MON, wynika nie z polityki Prawa i Sprawiedliwości, ale poprzedniej koalicji. Jednocześnie resort obrony prowadził nieracjonalną politykę, nie pozwalającą na wykorzystanie zaplanowanych środków. Pan Minister Macierewicz już na pierwszym posiedzeniu Sejmowej Komisji Obrony Narodowej stwierdził, że znaczna część wydatków na modernizację nie została zrealizowana. Z uwagi na zakres zaległości, jaki pozostawił po sobie poprzedni rząd, obawiam się, czy nawet po nowelizacji budżet zostanie zrealizowany. Dlatego Pan Minister Macierewicz zgodził się na zmniejszenie wydatków, akceptując potrzebę budżetu wynikającą z niższych wpływów VAT.
Biorąc pod uwagę skalę redukcji planowanych wydatków, udział nakładów na obronę w PKB zmniejszy się do około 1,93-1,94% PKB. Zakres „cięcia” jest więc ograniczony i ponad dziesięciokrotnie mniejszy niż np. w 2013 roku.
Podczas posiedzenia Sejmowej Komisji Obrony Narodowej minister Antoni Macierewicz stwierdził, że wydatki na uzbrojenie w bieżącym roku zostały zrealizowane do połowy listopada w nie więcej niż 60%. Istnieje więc poważne zagrożenie, że MON nie wykorzysta wszystkich środków, jakie zostały alokowane w budżecie (nawet jeżeli uwzględnić wpływ relatywnie niewielkiej nowelizacji). Taki stan rzeczy obciąża poprzedni rząd.
Poseł Michał Jach zaznaczył w rozmowie z Defence24.pl, że resort obrony jest zdeterminowany, aby wykonać tegoroczny plan po stronie wydatków. W ubiegłym roku znaczna część umów dotyczących modernizacji (pociski JASSM, drugi NDR) zawierana była w ostatnim kwartale.
Trudno w tej chwili powiedzieć, jakie będzie wykonanie budżetu, gdyż pod koniec roku zawsze spływa zwiększona ilość faktur. Pragnę podkreślić, że Minister Kownacki bardzo intensywnie pracuje nad tym, żeby wykonać tegoroczny budżet na modernizację. Ministerstwo jest zdeterminowane, aby zrealizować ten plan po stronie wydatków.
Zmniejszenie finansowania obronności było częścią ogólnej nowelizacji ustawy budżetowej, spowodowanej między innymi niższymi niż przewidywane wpływy z podatku VAT. Jakkolwiek samo nie wywrze znacznego wpływu na proces finansowania modernizacji, to kwestia zapewnienia - w kolejnych latach - odpowiednich środków na modernizację techniczną oraz rozbudowę Sił Zbrojnych nadal pozostaje otwarta. Wskaźnik udziału nakładów na obronę w PKB został ustawowo podniesiony do 2% od 2016 roku, a zapowiadano jego dalsze zwiększanie.
Szczególne znaczenie będzie mieć zarówno planowanie budżetu zgodnie z założeniami, jak i jego terminowa realizacja. Komentatorzy wskazują przy tym, że biorąc pod uwagę obecny stan procesu modernizacji sił zbrojnych pożądane jest utrzymywanie wydatków na poziomie powyżej 2% PKB, co z kolei wymaga przykładania przez władze uwagi do stabilności systemu finansów publicznych, aby móc wydzielać dodatkowe fundusze na obronę narodową nawet w wypadku niewielkiego pogorszenia sytuacji gospodarczej czy budżetu państwa.
Czytaj więcej: MON nie wykorzystał 10 miliardów złotych. Większość spłat za F-16 w 2015 roku
WIDEO: Rakietowe strzelania w Ustce. Patriot, HOMAR, HIMARS