Polska i Ukraina: odbudowa infrastruktury kolejowej jako strategiczny filar bezpieczeństwa regionu

Kolej w obliczu wojny w Ukrainie stała się symbolem oporu, zapewniającym transport wojsk i sprzętu na front, pozwalającym na ewakuację milionów cywilów, dystrybucję pomocy humanitarnej i strategicznych dostaw, a także utrzymującym część eksportu. Ta cenna, choć bolesna lekcja wymusza przewartościowanie podejścia do infrastruktury kolejowej jako elementu strategicznego o podwójnym zastosowaniu.

Konflikt za naszą wschodnią granicą bezlitośnie obnażył starą prawdę: logistyka jest królową wojny, a kolej jej najpotężniejszym orężem. Zdolność do masowego i szybkiego przemieszczania ciężkiego sprzętu, amunicji i zaopatrzenia decyduje o inicjatywie strategicznej. Kolej na powrót przestała być kojarzona wyłącznie jako element systemu transportu pasażerskiego, a ponownie dostrzeżono, że stanowi kręgosłup infrastruktury krytycznej. Absolutnie kluczowy dla bezpieczeństwa państw naszego regionu. Rosyjska agresja dobitnie pokazała, że bez nowoczesnej, wydolnej sieci kolejowej nie ma mowy o skutecznej strategicznej odporności – i to zarówno w wymiarze gospodarczym, jak i militarnym.
Krzysztof Wojczal, ekspert ds. geopolityki i analityk wojenny

To właśnie kolej zapewnia zdolność do masowego i szybkiego przerzutu wojsk, ciężkiego sprzętu i zaopatrzenia – zdolność krytyczną dla operacyjności sił NATO na wschodniej flance i dla efektywnego wsparcia walczącej Ukrainy. Dlatego modernizacja istniejących magistral Wschód-Zachód oraz budowa i rozbudowa połączeń na osi Północ-Południe, stanowią już nie opcje, lecz warunek konieczny dla realnego wzmocnienia bezpieczeństwa całego regionu.

Ukraina: odbudowa i integracja z Zachodem

Skala zniszczeń ukraińskiej infrastruktury kolejowej – mostów, torów, stacji, systemów sygnalizacji i zasilania – jest ogromna. Jej odbudowa to jednak nie tylko przywrócenie funkcjonalności, ale także szansa na głębszą integrację z Unią Europejską. Dostosowanie standardów, w tym szerokości torów, do europejskiej sieci TEN-T, jest kluczowe dla ożywienia gospodarczego, transportu towarów i odbudowy przemysłu Ukrainy.

Każda złotówka zainwestowana w kolej to nie wydatek, lecz bezpośrednia inwestycja w suwerenność, zdolności obronne i, w dalszej perspektywie, w stabilną odbudowę Ukrainy oraz jej skuteczną integrację ze strukturami Zachodu. Dziś Ukraina, mimo ogromnego wysiłku logistycznego, zmaga się z ograniczeniami wynikającymi z niewystarczająco rozwiniętych połączeń kolejowych z państwami Unii – w szczególności ze względu na odmienny rozstaw szyn oraz wąskie gardła infrastrukturalne na granicy z Polską. Utrudnia to sprawny transport sprzętu wojskowego i towarów, ograniczając tempo oraz elastyczność działań. To ważne ostrzeżenie, jak poważne konsekwencje dla bezpieczeństwa może mieć brak infrastrukturalnej spójności – i jak istotne jest wcześniejsze inwestowanie w zdolności logistyczne całego regionu.
Krzysztof Wojczal

Polska jako hub logistyczny i partner w odbudowie infrastruktury

Dzięki swojemu położeniu geograficznemu, Polska była i jest naturalnym hubem logistycznym dla wsparcia Ukrainy, w tym dla dostaw sprzętu wojskowego i pomocy sojuszniczej. Polskie firmy budowlane i inżynieryjne, specjalizujące się w infrastrukturze kolejowej, posiadają bogate doświadczenie w realizacji dużych i skomplikowanych projektów. Producenci elementów infrastruktury czy firmy oferujące systemy sterowania ruchem kolejowym mają potencjał, by aktywnie uczestniczyć w odbudowie ukraińskich linii.

Mamy w Polsce firmy, które są gotowe podjąć się tego wyzwania i zbudować nowoczesną, wydolną sieć kolejową w Ukrainie, zdolną sprostać zarówno potrzebom ukraińskiej gospodarki, jak i wymogom obronności. Potrzebujemy tylko stabilnego finansowania i jasnych perspektyw rozwoju dla polskich firm. Polska musi jednak wyjść poza rolę jedynie hubu, aktywnie inwestując i tworząc np. joint ventures z ukraińskimi partnerami w sektorze infrastruktury
Marita Szustak, prezes Izby Gospodarczej Transportu Lądowego.

Fundament sukcesu: stabilne finansowanie kolei

Aby Polska mogła efektywnie wspierać Ukrainę i jednocześnie wzmacniać własne bezpieczeństwo, jej sieć kolejowa musi być wydolna i stabilnie finansowana. Niestety, obecne „dołki i górki” inwestycyjne i falowanie zamówień, prowadzą do utraty kadr i osłabienia zdolności do realizacji projektów o znaczeniu także obronnym. Proponowana przez IGTL reforma Funduszu Kolejowego na wzór Krajowego Funduszu Drogowego, zapewniająca stabilne źródła finansowania i elastyczność, jest tu kluczowa. Reforma ta zwiększyłaby przepustowość polskich linii, kluczowych dla transportu materiałów na Ukrainę i mobilności wojskowej NATO. Silny polski sektor budownictwa infrastruktury kolejowej, wsparty stabilnym rynkiem wewnętrznym, będzie bardziej wiarygodnym partnerem dla Ukrainy, co wzmocni również polską bazę przemysłowo-obronną.

Materiał sponsorowany