Wojsko, bezpieczeństwo, geopolityka, wojna na Ukrainie
Traktat o handlu bronią podpisany. Czas na ratyfikację
W Nowym Jorku, przedstawiciele pierwszych 67 państw członkowskich ONZ złożyli podpisy na tekście Traktatu o handlu bronią. Jeśli jednak nie ratyfikują go najwięksi eksporterzy uzbrojenia, nie będzie miał większego znaczenia.
Czytaj też: ONZ: Pierwszy w historii traktat regulujący globalny handel bronią
Ten pierwszy w historii traktat regulujący globalny handel bronią konwencjonalną, został uchwalony rezolucją Zgromadzenia Ogólnego ONZ 3 kwietnia 2013 r. Aby wejść w życie wymaga on ratyfikacji przez co najmniej 50 spośród państw które złożą na nim podpis.
Wśród 67 pierwszych sygnatariuszy znalazły się, m.in. Australia, Brazylia, Japonia, Norwegia, Republika Korei, Szwajcaria oraz 23 członków Unii Europejskiej. Polska, oraz Bułgaria Irlandia i Słowacja jeszcze tego uczyniły, przy czym polskie MSZ zapowiedziało podpisanie po przyjęciu stosownej uchwały. Z decyzją zwlekają również Stany Zjednoczone, jednak sekretarz stanu John Kerry zapowiedział że to uczynią jak tylko ONZ zakończy oficjalne tłumaczenie dokumentu.
3 kwietnia za rezolucją powołującą do istnienia Traktat głosowały 154 państwa członkowskie, w tym największy eksporter uzbrojenia, Stany Zjednoczone. Przeciwko były Korea Północna, Iran i Syria, a od głosu wstrzymały się takie eksportowe potęgi jak Rosja i Chiny (od kilku lat niezmiennie w pierwszej piątce największych eksporterów).
Czytaj też: Sprzedaż uzbrojenia spada
Najważniejsze zapisy traktatu
Przedmiotem traktatu jest "transfer" wymienionych enumeratywnie rodzajów broni konwencjonalnej. Pojęcie to obejmuje zarówno eksport, import, tranzyt, przeładunek, jak i pośrednictwo w handlu bronią.
Traktat zabrania jego stronom transferu broni, jeśli zgodnie z ich wiedzą w chwili wydawania zgody, naruszyłby prawo międzynarodowe - embarga na broń, inne umowy dot. zapobieganiu nielegalnemu obrotowi bronią, prawo humanitarne. Transfer byłby zabroniony zwłaszcza, gdy broń miałaby zostać wykorzystana do popełniania ludobójstwa, zbrodni przeciwko ludzkości, ataków przeciwko obiektom i ludności cywilnej i innych zbrodni wojennych.
Czytaj też: Rosyjska „odpowiedź” na nową strategię Bumaru
Ocena Ryzyka
Co więcej państwa eksportujące broń zobowiązują się do starannej analizy ryzyka, czy wysyłana za granicę broń będzie mogła potencjalnie:
- przyczynić się do naruszania pokoju i bezpieczeństwa globalnego
- zostać wykorzystana do:
- dokonywania lub pomocy w dokonywaniu naruszeń prawa humanitarnego
- dokonywania lub pomocy w dokonywaniu naruszeń praw człowieka
- dokonywania lub pomocy w dokonywaniu aktów terrorystycznych
- dokonywania lub pomocy w dokonywaniu czynów zabronionych przez zorganizowane ponadnarodowe grupy przestępcze
W razie istnienia zagrożenia nastąpienia powyższych państwo eksportujące powinno zablokować wysyłkę broni.
Czytaj też: Rosja nie przestanie dostarczać broni dla Syrii
Legislator nałożył również na państwa-strony obowiązek zwrócenia szczególnej uwagi na analizę wymienionych zagrożeń pod kątem przemocy wobec kobiet i dzieci.
Rodzaje uzbrojenia, których dotyczy traktat
- Czołgi
- Bojowe wozy piechoty
- Systemy artyleryjskie dużego kalibru
- Samoloty wojskowe
- Śmigłowce bojowe
- Okręty
- Rakiety i wyrzutnie rakietowe
- Indywidualna broń strzelecka/ lekka broń strzelecka
Dokument obejmuje również amunicję, części i komponenty dla uzbrojenia wymienionego powyżej.
Pełny tekst przyjętego przez ONZ traktatu w języku angielskim.
(MMT)
