Walka o Rafale dla Indii. Stawka: 20 miliardów dolarów

Kontrakt o wartości co najmniej 20 mld USD będzie jedną z największych umów zbrojeniowych zawartych na świecie w ostatnich latach. Jednak ze względu na to, że nie został on jeszcze podpisany, środki na jego realizację nie znajdą się w budżecie na lata 2014 – 2015, którego harmonogram ma zostać ogłoszony w lipcu bieżącego roku. W tej sytuacji pierwszy indyjski Rafale w stanie zdatnym do lotu pojawi się dopiero w 2018 lub nawet 2019 roku. Francuzi są gotowi dostarczyć Rafale już w 2016 roku. Biorąc pod uwagę, że zakończenie negocjacji nastąpi prawdopodobnie nie wcześniej niż we wrześniu 2014 roku, ta data nie jest realna.

Obecne opóźnienia są spowodowane przede wszystkim tym, że indyjska firma Hindustan Aeronautics Ltd (HAL) wciąż nie ustaliła kosztów samolotów, które mają być budowane w jej zakładach. Zgodnie z najnowszymi ustaleniami z Dassault w Indiach ma zostać wyprodukowanych 108 myśliwców. Dodatkowo ministerstwo obrony Indii żąda od HAL gwarancji dotyczących daty dostarczenia każdego samolotu dla Sił Powietrznych Indii, tak by mieć możliwość zażądania odszkodowania w przypadku opóźnień.

Warto dodać, że indyjska elita wojskowa nie jest jednogłośna co do sensu zakupu drogich francuskich samolotów. Ostatnio coraz częściej pojawiają się głosy, by zainwestować środki zarezerwowane na pozyskanie Rafale w rozwój własnego myśliwca HAL Tejas. Pierwsza eskadra operacyjna indyjskich myśliwców ma być gotowa do działań bojowych ok. 2016 roku. Ten scenariusz czyli rezygnacja z zakupu Rafale jest jednak mało prawdopodobny ze względu na znacznie mniejszy zasięg i możliwości bojowe indyjskich samolotów Tejas.

Francuska ofensywa dyplomatyczna

Jednocześnie Francja rozpoczęła ofensywę dyplomatyczną nakierowaną na sfinalizowanie kontraktu. Nieprzypadkowo Minister Spraw Zagranicznych Francji Laurent Fabius jest  pierwszym wysokim politykiem z Europy, który odwiedził Indie po zwycięstwie w wyborach Indyjskiej Partii Ludowej i zaprzysiężeniu nowego premiera Narendra Moodi. Szef francuskiego MSZ zabiegał podczas wizyty w New Delhi o jak najszybsze zakończenie negocjacji cenowych w sprawie zakupu wybranych przez Hindusów dwa lata temu myśliwców Rafale. Francja liczy w tym obszarze na pełne wsparcie nowego rządu Indii.

Laurent Fabius omawiał kwestie związane między innymi ze sprzedażą francuskich myśliwców z Ministrem Spraw Zagranicznych Indii Sushma Swarajem i Ministrem Obrony Arunem Jaitleyem. Przed spotkaniem z premierem Indii francuski minister zwrócił uwagę na to, że Rafale z pewnością sprosta wysokim indyjskim wymaganiom oraz  umożliwi rozwój lokalnego przemysłu zbrojeniowego poprzez transfer zaawansowanych technologii militarnych. Kontrakt ma też umożliwić rozwinięcie współpracy wojskowej między Indiami, a Francją w innych dziedzinach takich jak okręty podwodne, śmigłowce czy rakiety ziemia - powietrze.

Na marginesie warto wspomnieć, że w tej ostatniej kwestii francuski minister wyraził swoje zaniepokojenie w związku z przedłużającym się opóźnieniem francusko-indyjskiego projektu opracowania rakiety ziemia – powietrze krótkiego zasięgu SR-SAM. Pociski te mają być produkowane wspólnie przez francuski koncern MBDA i indyjską Organizację Badawczo Rozwojową Obrony - Defence Research and Development Organisation (DRDO).

Rafale, a potencjał Indyjskich Sił Powietrznych

Opóźnienia dostaw nowych myśliwców dla Indyjskich Sił Powietrznych są wyzwaniem dla utrzymania ich zakładanego potencjału bojowego. Według lokalnych analityków siły powietrzne by wypełniać swoje zadania powinny posiadać, co najmniej 39 dywizjonów a docelowo 44 dywizjony odrzutowych samolotów wielozadaniowych. Tymczasem w chwili obecnej mają zaledwie 32 dywizjony, z których 12 uzbrojonych jest w przestarzałe, radzieckie myśliwce Mig-21.

Dassault Rafale ma pełnić w Indyjskich Siłach Powietrznych rolę jednego z trzech podstawowych, przyszłościowych samolotów wielozadaniowych. Jego miejsce znajdzie się pomiędzy ciężkimi myśliwcami wywalczania przewagi powietrznej produkcji rosyjskiej Suchoj Su-30 MKI, których zamówiono 272 sztuki i indyjskimi lekkimi myśliwcami HAL Tejas, których ma zostać zbudowanych 294 egzemplarzy.

Co dalej?

Kontrakt na zakup Rafale jest niezwykle ważny dla obu partnerów. Indiom ma zapewnić dominację nad siłami powietrznymi Pakistanu oraz umożliwić skuteczne działania przeciwko ChRL w razie ewentualnej konfrontacji w którymś ze spornych obszarów jak Kaszmir czy Arunachal Pradesh. Nie do pominięcia jest też rola tego przedsięwzięcia dla rozwoju przemysłu lotniczego w obu krajach. Indie liczą na transfer nowoczesnych technologii, a z kolei we Francji kontrakt umożliwi utrzymanie produkcji na zakładanym poziomie. W obliczu cięć budżetowych, francuskie siły zbrojne zmniejszyły zamówienie na myśliwce z planowanych 286 do zaledwie 180 sztuk, a i ta liczba może jeszcze zostać zredukowana. Rafale nie odniósł przy tym sukcesu eksportowego. Po przegranej w konkursach na nowe wielozadaniowe samoloty między innymi dla Szwajcarii i Brazylii oraz w związku z  fiaskiem czerwcowych negocjacji w sprawie sprzedaży tych maszyn do Kataru liczba krajów, które potencjalnie mogą zakupić francuskie myśliwce jest ograniczona.

Andrzej Hładij