Siły zbrojne
Walka o lotniczy "kontrakt stulecia". Pięć ofert dla Finlandii
Z końcem stycznia minął termin składania ofert w fińskim programie myśliwca przyszłości HX-Fighter, który ma zostać rozstrzygnięty w 2020 roku. Wartość kontraktu na zakup 64 samolotów szacowana jest nawet na 14 mld dolarów. W grze pozostaje pięciu oferentów: amerykańskie koncerny Boeing i Lockheed Martin, szwedzki Saab, francuski Dassault oraz konsorcjum Eurofighter.
Przetarg określany w Finlandii mianem „transakcji stulecia”, jest jednym z największych potencjalnych kontraktów tego typu w Europie, gdyż dotyczy 64 maszyn wielozadaniowych, które mają pozostać w służbie do 2060 roku. Jego szacowana wartość sięga 10-14 mld dolarów. Złożone do 31 stycznia 2019 roku oferty mają zostać ocenione w pierwszej połowie roku. Następnie prowadzone będą szczegółowe rozmowy i doprecyzowania w zakresie warunków wybranych ofert, zarówno w kwestiach technicznych jak i ekonomicznych oraz przemysłowych. Finlandia wymaga pakietu umożliwiającego szkolenie, wsparcie eksploatacji i prowadzenie działań wojennych oraz zaangażowania lokalnego przemysłu. Negocjacje mają doprowadzić do wyboru oferty w bieżącym roku i wynegocjowania kontraktu do końca 2020 roku, tak aby w 2021 roku możliwe było zatwierdzenie transakcji przez parlament i podpisanie umowy.
Czytaj też: Luftwaffe dostanie ponad 100 nowych myśliwców?
Nowe myśliwce mają być dostarczone w ramach umowy międzyrządowej. Finowie oficjalnie bowiem zastrzegli, że „dla zmniejszenia ryzyka związanego z integracją różnych systemów, oferenci proszeni są o dostarczenie kompleksowych rozwiązań spełniających wymogi operacyjne. Każdy oferent będzie odpowiedzialny, wraz ze swoim rządem, za kompletny pakiet obejmujący: skuteczne uzbrojenie, sensory i specjalne systemy, integrację systemów i systemy wsparcia misji”.
Czytaj też: Finlandia zainteresowana EA-18G Growler [News Defence24.pl]
Oceniając zdolności wojskowe zakłada się sprawdzenie pięciu najważniejszych zdolności:
- do zwalczanie celów powietrznych (Counter-Air);
- do zwalczanie celów lądowych (Counter-Land);
- do zwalczanie celów morskich (Counter-Sea);
- do prowadzenia misji rozpoznawczych ISR (Intelligence, Surveillance and Reconnaissance);
- do wykonywanie uderzeń dalekiego zasięgu (Long-Range Strike).
Według Finów ocenie zostanie również poddana zdolność do działania sił powietrznych w operacjach wsparcia z wykorzystaniem różnego rodzaju baz lotniczych w „rozproszonych lokalizacjach”. Jest to zgodne z taktyką sił zbrojnych Finlandii, która zakłada działanie w dużym rozproszeniu.
Walka o „kontrakt stulecia” odbędzie się pomiędzy pięcioma ofertami. Koncern Boeing zaproponował w miejsce obecnie eksploatowanych F/A-18C/D Hornet tandem złożony z wielozadaniowych myśliwców F/A-18E/F Super Hornet oraz samolotów do walki elektronicznej EA-18G Growler. Atutem tej oferty jest z pewnością doświadczenie tego producenta na rynku fińskim, łatwość zmiany maszyn na nowszą generację tego samego typu oraz kompleksowość wynikająca z tandemu Super Horneta i Growlera. Boeing ma też doświadczenie z „przestawiania” amerykańskiej marynarki i piechoty morskiej z Hornetów na Super Hornety.
Czytaj też: Pięć propozycji w szwajcarskiej Harpii
Drugim amerykańskim producentem w tej walce jest Lockheed Martin z maszynami F-35 Lightning II. Jest to jedyny oferowany rządowi w Helsinkach samolot 5. generacji posiadający zdolności stealth i dostosowany do sieciocentrycznego pola walki, ale też jedna z najdroższych maszyn w swojej klasie. Nie bez znaczenia jest przy tym rosnąca liczba użytkowników tych maszyn w Europie, a ostatnia dołączyła do nich Belgia.
Francuski Dassault Rafale to propozycja maszyny sprawdzonej i uniwersalnej, która z sukcesem była eksportowana m. in. do Egiptu, Indii i Kataru, jak również wykorzystywany przez francuskie siły zbrojne w operacjach nad Syrią czy Libia. Wywodzi się on z tej samej koncepcji, która stała za powstaniem kolejnego konkurenta.
Eurofighter Typhoon to propozycja konsorcjum brytyjsko-niemiecko-włosko-hiszpańskiego która również została sprawdzona w konfliktach zbrojnych oraz w misjach NATO Air Policing, między innymi nad bliskimi Finlandii krajami bałtyckimi. Oferta Eurofightera dla Finlandii ma wsparcie rządy Wielkiej Brytanii, co oznacza, że w razie wygranej myśliwce dla Finlandii będą powstawać w zakładach BAE Systems.
Ostatnia z oferowanych konstrukcji to najmłodszy, bo oblatany w 2017 roku Saab JAS39E Gripen. Jest to w zasadzie nowa, większa, lepiej uzbrojona i wyposażona generacja samolotów Gripen, służących w siłach zbrojnych m.in. Szwecji, Czech i Węgier. Zaletą tej oferty, poza płatowcami jest szeroka współpraca przemysłów zbrojeniowych Szwecji i Finlandii.
Jest to punkt o tyle istotny, że już w 2017 roku minister obrony Finlandii Jussi Niinistö oświadczył, że udział własnych zakładów przemysłowych w programie HX Fighter ma być nie mniejszy niż 30% całkowitej wartości zamówienia. Ma to wystarczyć do zapewnienia znaczącego zaangażowania przemysłu krajowego, zapewniającego również bezpieczeństwo dostaw i wzmocnienia nowymi technologiami fińskiego przemysłu obronnego.
Obecnie Fińskie Siły Powietrzne eksploatują 55 maszyn F/A-18C i siedem F/A-18D, które montowane były na licencji Boeinga w krajowych zakładach. Mają one pozostać w służbie co najmniej do końca 2025 roku i w tym celu zostały ostatnio poważnie zmodernizowane i dozbrojone w ramach programu Mid-Life Upgrade 2. Jedną z uzyskanych przez nie zdolności jest przenoszenie pocisków manewrujących AGM-158A JASSM, które w ubiegłym roku trafiły również na uzbrojenie polskich F-16 Jastrząb.
Nihil Novi
Ale wiemy, ze "nie moze uzywac uzbrojenia", to kwestia czysto polityczna, a nie techniczna?
De Retour
@abc. W tym samym wywiadzie. " Arto Pulkki noted that the Saab Gripen not only has the advantage of a lower price tag, but also that developments in technology to detect stealth aircraft may make this capability of less importance in the evaluation of bids." Czyli relatywizuje znaczenie stealth. Myślę, że ma rację i równocześnie nie. Właściwości stealth mają przed sobą długą przyszłość, samoloty jak F35 dużo krótszą.
Davien
Panie CB, Gripen C istotnie przenosi RBS-y i raczej tez zintegruja je z Gripenem E , ja podawałem aktualny stan integracji uzbrojenia z Gripenem E. Co do EF-2000 to istotnie można go zintegrowac z innymi pociskami pokr ale to dodatkowe koszty, chyba brytyjskie Eurofightery nie przenosiły pocisków pokr, ale nie jestem pewien. Penguin to pocisk głownie smigłowcowy, z samolotów przenosza je chyba tylko F-16,natomiast Sea Spear to pocisk o masie 45kg do niszczenia małych, szybkich celów jak motorówki czy łodzie terrorystów. Wada i Penguina i Sea Brimstone( Sea spear) jest zasięg wynoszacy maks 55-60km
Davien
Rafał, F-35 jst integrowany z LRASM a podpisanie kontraktu mamiec miejsce w 2021r wiec nawet pewnie zdąrza z JSM:)) Dalej,zapominasz że LRASM to tez pocisk stealth i przewidziany do uzycia przeciwko celom morskim, a Rosyjska pokładowa OPL powyzej 120km jest bezsilna więc spokonje je sobie odpali tyle:) Natomiast JSM-y będa dopasowane do komór F-35
lotnik
Powinni kupić od sąsiada Gripena NG. Kupić coś od USA, to same kłopoty. Zarzucą brak demokracji i awionikę wyłączą.
abc
Przekaz jest oczywisty panie @Stalker. Finowie dużą wagę przywiązują do własności stealth następcy Horneta. Jedyną konstrukcją w ofercie która posiada w pełni technologię stealth jest F-35. Nie ulega wątpliwości, że faworytem według fińskich mediów jest F-35A. Jedyną konstrukcją która może zagrozić propozycji LM jest Gripen-E. Potwierdza to fiński ekspert od uzbrojenia A.Pulkki. Cyt: "In an Yle Radio 1 interview on Friday, weapon systems expert Arto Pulkki said he believes that in practice the choice of new aircraft for the Finnish Air Force will come down to just two contenders, either the American Lockheed Martin F-35 or the Swedish Saab Gripen E."
gregorx
@ekspert od USA Tak wesołku, podobnie jak w Norwegii, Danii, Belgii i Holandii... @Stalker W Szwajcarii Gripena oceniono najniżej w kategoriach technicznych, rekomendowano jego zakup z przyczyn ekonomicznych. Dlatego późniejsze ujawnienie wyników prac komisji przetargowej zakończyło się skandalem, kiedy okazało się że wybrano samolot wyraźnie ustępujący rywalom, a cała skomplikowana procedura wyboru faktycznie skończyła się porównaniem kosztów konkurencyjnych ofert i wybraniem tej najtańszej.
Rafal
@Davien jak zwykle kalmiesz, F-35 nie moze przenosic LRASM, poki co tylko B-1B moze a w tym roku bedzie F-18E/F. Narazie nigdzie sie nie wspomina o mozliwosci przenoszenia LRASM przez F-35, nawet jak bedzie je mogl przenosic to pod skrzydlami, czyli cale piekne stealth szlag trafi.
ekspert od USA
W Finlandii jest mała korupcja więc USA trudno będzie wygrać kontrakt.
Stalker____
@abc Ale czy napisali że nowa maszyna ma posiadać właściwości Stealth? No nie wydaje mi się by o to chodziło< np. Eurofighter ma echo radarowe 4x mniejsze niż Tornado. @Davien bajarzu jednego producenta. Zanim powstanie 6 generacja wiele się zmieni a wg. mnie technologia stealth straci na znaczeniu. W Szwajcarii wygrał Gripen E a uwalili go w referendum sami szwajcarzy< chore nie? I zgoda panie bajarz< Był najtańszy przy najlepszej ofercie offsetowej< a więc panie bajarz< 112 milionów/szt. to cena nie za samego "golasa" Finowie wybiorą maszynę Boeinga lub maszynę Saaba. Jakby nie było oba wybory są lepsze od innych.
Davien
Marcin,jak na razie to własnie ten 'Super" gripen przerznał koncertowo w Szwajcarii własnie z Rafale i SH a wybrano go jedynie z powodu najnizszej ceny. F-35 jak najbardziej posiada pociski pokr takie jak LRASM a w bliskiej przyszłosci JSM powstały specjalnie własnie pod F-35.
Davien
Panie stalker, funkcja stealth jest jak najbardziej wymogiem maszyn szóstej generacji jak FCAS, F/A-XX czy Tempesta . To że w Rosji nie potrafia sobie z tym poradzic to nie znaczy że inni sa tak zacofani:)
-CB-
@Davien - i tu się znowu mylisz, bo Gripen może przenosić RBSy, a Eurofighter przenosi różne uzbrojenie, zależnie od zamawiającego. Przecież Brytyjczycy używają np innego uzbrojenia niż Francuzi. Jak twierdzi producent, można je wyposażyć w MARTE, RBSy, Penguiny czy Sea Brimstone.
Ok bajdur
Nawet gdyby dzisiaj znalazły się pieniądze na Harpie, to nie produkcja i szkolenia zajmą lata. Przd 2025 nie ma co liczyć na choćby jedną eskadrę. Dlatego trzeba zamawiać i podpisywać kontrakt jeszcze w tej kadencji.
gregorx
@chodzący po ziemi Na pewno nie za parę lat, może za parę dekad. A może jeszcze później. Przypominasz mi Gen Kozieja, który w okresie wyboru F-16, krytykował ten zakup uważając że trzeba stawiać na samoloty bezzałogowe, które wg Niego w najbliższej perspektywie odeślą samoloty załogowe do lamusa. I co? Minęło 1,5 dekady a żaden BSL nawet się nie zbliżył się do potencjału bojowego F-16. @Marcin A Norwedzy to jakie rakiety pokr integrują z F-35A? A Turcy? Gripenowi Finowie już podziękowali przy okazji poprzedniego przetargu. @Stalker____ Wszystkie nowe konstrukcje są projektowane z uwzględnieniem ograniczenia wykrywalności samolotów przez radary i systemy elektrooptyczne. Twoje przekonanie nie ma tu nic do rzeczy. Zresztą nie tylko w lotnictwie, także w marynarce wojennej kładzie się coraz większy nacisk na ograniczenie wykrywalności okrętów.
abc
@Stalker___. Cytat: "Finowie przywiązują też dużą wagę do własności stealth, jakimi mają dysponować następcy Hornetów."
Marcin
F-35 bez uzbrojenia przeciwokrętowego nie ma szans. Pozostaje Hornet lub Rafale, czarny koń to super maszyna Gripen.
Stalker____
Zapewne wygra F/A-18E/F Super Hornet wraz z EA-18G Growler ale nie skreślałbym jeszcze Gripena E/F bo i ta maszyna a tym samym współpraca szwedzko-fińska jest jak najbardziej realna. F-35 odpada z jasnych względów, podobnie Rafale i EF-2000. @abc a gdzie Finowie mówią że musi być stealth? Uważam ze Stealth to ślepa uliczka w rozwoju samolotów bojowych gdzie przy opracowaniu 6 nie będzie już wymogiem.
Gts
Kiwi nie pitol, najpier ten samolot trzeba trafic. Nie bez przyczyny NATO stawia na samoloty i nie boi sie nimi operowac, po prostu wroga OPL jest znaczaco przeceniana.
chodzący po ziemi
@chris. Za kilka lat mogą wejść radary kwantowe. Za kilka lat może się liczyć prędkość hipersoniczna a nie stealth. Za kilka lat może się liczyć osiąganie orbitowania a nie stealth. Za kilka lat mogą się liczyć rakiety BVR o zasięgu niemożliwym do upchania w F-35. Podsumowując: guano wiesz co będzie normą za kilka lat, ale "wiesz", że "nie ma innej możliwości oprócz F-35".
Ziewam
A nasz MON nawet nie byłby wstanie przeprowadzić przetargu na białe flagi ...
świadomy
a po co Finom samoloty, jak ich "nowi" obywatele rozwalą kraj, tak jak inne "demokracje" UE. A po za tym, Ruscy się zbroją, bo muszą, ale nie na NATO a na Chiny, które w ciągu paru lat postawią ultimatum ws. Syberii. Traktat INF po to łamią i testują rakiety na BW, bo czymś muszą zatrzymać milionowe oddziały kitajców, które ruszą na nich.
wolverine
do @chris już wielu tak wieszczyło a historia poszła w innym kierunku. równie dobrze technologia stealth może umrzeć gdy lepsze radary wyjdą na światło dziennie. i będzie pozamiatane. wrócimy do poprzedniej sytuacji. natomiast na teraz F-35 to bajki bez pokrycia w rzeczywistości i bez gwarancji na pokrycie w przyszłości, Niemcy podziękowali jeśli podziękują Finowie to może w końcu ktoś spojrzy na program trzeźwym okiem
Clash
Decyzja o uwalaniu F35 jest z serii "na złość mamie odmrożę sobie uszy..."
block
Finowie kupują bezpieczeństwo u Donalda i tyle. Czy to będzie taki czy inny "F", będzie to samolot rodem z USA.