Siły zbrojne
Rosyjski bombowiec przyszłości. Kolejne podejście [KOMENTARZ]
Rosyjskie zakłady Tupolew zapewniają, że już w 2025 albo 2026 roku gotów do lotów będzie prototyp samolotu bombowego nowej generacji PAK-DA (rus. ПАК ДА - перспективный авиационный комплекс дальней авиации) czyli Perspektywiczny Kompleks Lotniczy Dalekiego Zasięgu. Maszyna ba być zbudowana w technologii stealth i stanowić odpowiedź, na amerykańskie maszyny B-2 Spirit oraz nowy projekt B-21.
Jak podaje agencja TASS, deklaracje dotyczące kończącej się fazy badawczo-rozwojowej projektu i rychłej budowy pierwszej maszyny tego typu padły podczas uroczystości z okazji 70. rocznicy istnienia lotniczego ośrodka badawczo-rozwojowego w Żukowie. Tutaj, zdaniem przedstawicieli należącej do United Aircraft Corporation firmy Tupolew, ma zostać zbudowany i oblatany prototyp. Prace mają zostać ukończone w latach 2025-2026 a już w 2028 roku nowe maszyny mają wejść na uzbrojenie rosyjskiego lotnictwa strategicznego – przekonuje zarządzający spółką dyrektor generalny Aleksander Koniuchow.
Nowa generacja, stare problemy
Maszyna PAK-DA ma mieć odmienną od dotychczasowej koncepcję, która zamiast na prędkość stawia na niską sygnaturę termiczną i radarową oraz długotrwałość lotu. Nie będzie to więc kolejne rozwinięcie linii naddźwiękowych maszyn Tu-160, ale raczej próba skopiowania trudnowykrywalnego bombowca B-2 Spirit. Zgodnie z ujawnionymi „wizjami artystycznymi” PAK-DA to latające skrzydło o prędkości poddźwiękowej. Szacowany zasięg to co najmniej 16 tysięcy kilometrów z ładunkiem 6 pocisków manewrujących. Napęd mogą stanowić silniki, będące rozwinięciem jednostki napędowej NK-32 (stosowanej w Tu-160).
Czytaj też: Nowy rosyjski bombowiec strategiczny PAK-DA
Plany wyglądają bardzo ambitnie, jednak… jest tak już od co najmniej dekady. Pierwsze informacje o nowym rosyjskim bombowcu pojawiały się już latach 90-tych ubiegłego wieku, jednak konkrety poznaliśmy w 2007 roku, gdy siły powietrzne tego kraju ogłosiły wymagania dla bombowca nowej generacji. Według pierwszej koncepcji miał to być bombowiec naddźwiękowy, jednak wybrany w 2013 roku projekt to poddźwiękowe, trudnowykrywalne latające skrzydło, podobne do B-2 Spirit.
Zgodnie z ówczesnymi deklaracjami projekt wchodził już wówczas w kluczową fazę budowy prototypu i do 2020 roku miał wejść do służby. Jednak w 2017 roku nadal nie było ani prototypu, ani nawet latającego modelu a jedynie kolejne koncepcje i makiety różnych konfiguracji.
Powrót do modernizacji Tu-160?
Tymczasem równolegle z pracami nad PAK-DA trwał rozwój maszyny Tu-160M2, czyli głębokiej modernizacji będących w służbie bombowców strategicznych. Rosjanie zadeklarowali też plan ich dalszej produkcji, która jak dotąd sprowadza się do zmontowania ze zmagazynowanych części jednego egzemplarza.
25 stycznia 2018 roku taki „stary-nowy” bombowiec został oblatany w wersji Tu-160M2. Podobno zakłady mają jeszcze 2 lub 3 płatowce do skompletowania z ponad dwudziestoletnich części, ale potrzeby szacuje się na co najmniej 50 maszyn. Tymczasowo rosyjskie siły powietrzne zakontraktowały 10 maszyn Tu-160M2 za 160 miliardów rubli, jednak nie ma wcale pewności, czy chodzi o budowę 10 nowych maszyn, czy też o kilka nowych i kilka zmodyfikowanych samolotów. Pierwsze maszyny w tej wersji mają wejść do służby w 2021 roku. Modernizowane są również samoloty krótszego zasięgu Tu-22M. Krótszego tylko teoretycznie, gdyż zarówno Tu-160 jak i Tu-22M posiadają możliwość tankowania w locie i ich zasięg jest, przynajmniej teoretycznie, ograniczony tylko kondycją załogi.
Zakrojona na szeroką skalę modernizacja rosyjskich bombowców strategicznych zdaje się przeczyć kolejnym doniesieniom rosyjskich mediów o dobiegających końca pracach nad maszyną PAK-DA. Do pierwszych lotów do realnie skutecznej maszyny bojowej droga może być bardzo daleka, czego dowodem jest rozwój „myśliwca przyszłości” o kryptonimie PAK-FA, od niedawna noszącego oznaczenia Su-57.
SMUTNE USA
USA: Kolejny okręt z problemami. USS Tripoli opóźniony Liczne usterki techniczne amerykańskiego okrętu desantowego USS Tripoli zmusiły dostawcę (Huntington Ingalls Industries) do opóźnienia dostawy. Teoretycznie okręt jest gotowy, jednakże jego wytrzymałość pozostawia wiele do życzenia.
Gras
A co to się ma do artykułu powyżej. Może jakieś informacje o oryginale czyli B 2 lub B21 wtedy zrozumiem.
Davien
Panie Gras, a co mają pisać jak własnei sami Rosjanie ich załatwili. Tyle bajek o końcu stealth a tu proszę... Rosjanie kopiuja ponad 30-letni bombowiec stealth:)
wesołe rosja
Jakże się ma powyższe do nierównej walki toczonej przez Kuźniecowa z probmemami nie występującymi w żadnym innym ustroju?
suawek
A to nie jest ten sam Pak-DA co już to raz kasowali?
ciekawy
Jakto? Przecież ""stealth nie działa i jest nie potrzebny"? Może jakiś Fanklub albo inny Dudley/gango to objaśni?
Matros
Prekrasno! Już miłośnicy usa weapons zaczęli motać się w wywodach sprzecznych z punktu widzenia logiki. Według nich technologia stealth gwarantuje bezkarność jankeskiego lotnictwa w starciu z rosyjskimi systemami obrony powietrznej. Natomiast nie wzięli pod uwagę apokaliptycznej prawdy - qui in gladio occiderit, oportet eum gladio occidi...
Też sobie czasem popiszę
Tego "gladio" jeszcze trzeba umieć sobie wykuć. Amerykanie kują te miecze od pół wieku i obecnie trzecie już pokolenie kowali zna swój fach w sposób mistrzowski. Rosjanie są na etapie czeladnika, który coś tam podejrzał u mistrzów kowalstwa przez okno - np. oglądając wrak F117, który przedstawiał sobą umiejętności 1 pokolenia kowali - i teraz, nie mając specjalnego pojęcia jak się za to zabrać, próbuje wykuć coś, co ma przypominać dzieło mistrzów. To tyle w kwestii łacińskich przysłów.
Wania
Nie ciesz się tak. To jest jak zawsze zapowiedź. Nie ma nawet projektu o prototypie nie mówiąc. To pokazuje skalę zacofania Rosji.
obalaczmitow
Te dzieła mistrzów to na śmietnikach awiacji stoją - F117 nie lata i stoi na pustyni, F22 zakończono produkcję i po wyczerpaniu resursów pójdzie na złom, B-2 lata 10 i też za 10 lat ich nie będzie - a F15/F16 latają już 40 lat i będa latać kolejne 30, A B52 ma latać 100 - i tyle w dziedzinie "dzieła' mistrzów
Bartek Z.
Jak widać po dwóch komentarzach poniżej "naszym" rosyjskim komentatorom wyraźnie nie leży temat. Nic dziwnego skoro z treści wyraźnie wynika, że stealth który tak usilnie próbują zdewaluować jednak jest coś wart (w tym sam układ latającego skrzydła) skoro rosyjscy konstruktorzy podążają tą samą drogą którą amerykanie poszli już 30 lat temu. Zaiste żałosne panowie "komentatorzy".
madox
Technologia stealth w temacie kształtu płatowca nie jest żadna tajemnicą. Ta rozbija się o powłoki czy ślad termiczny i elektromagnetyczny maszyny. Rosjanie mają inną szkołę projektowania samolotów i inne priorytety. Za każdym F-22 czy F-35 musi jechać konwój części zamiennych i batalion techników i 20 godzin obsługi na godzinę lotu. Rosyjski samolot ma wylądować na polu i za godzinę polecieć ponownie. Taka jest różnica. Kolejna to poleganie na sztucznej stateczności - Amerykanie polegają na niej całkowicie a Rosjanie nie, rosyjski samolot ma być zdolny do lotu po awarii systemów sztucznej stateczności.
bender
Mówisz, że rosyjski bombowiec stealth ma wylądować w polu i za godzinę polecieć ponownie? Wot technika...
Davien
Madox, rosyjski samolot po ladowaniu w polu skończy w składnicy złomu, czasy kiedy Mig- czy Su to mogły dawno mineły. Oczywiście zakładam że nie spoktał tego F-22 czy F-35 bo inaczej juz mu ladowanie potzrebne raczej nie będzie.
bender
Cudownie :-D Stawiam dolary przeciw orzechom, że nic z tego nie będzie. Szansę na zbudowanie bombowca stealth są identyczne jak na lądowanie Rosjan na Księżycu :-DD Niemniej muszę podziękować rosyjskim władzom za argument, że stealth ma rację bytu. To na chwilę powinno skonfundować prorosyjskich funboyów, którzy przecież nie wierzą w technologię stealth, bo przecież uwielbiane przez nich państwo taką nie dysponuje, a to (ich zdaniem) nie może być efekt zacofania tylko świadomego wyboru, hahaha :-DD
anty troll
Pochwalił byś się sukcesami polskiego przemysłu.
bender
Polska nie udaje globalnego supermocarstwa, ale nadal sprzedajemy więcej maszyn i gotowych wyrobów przemysłowych niż Rosja. Moje ulubione przykłady to tramwaje, pociągi, elektryczne autobusy, supernowoczesne okręty zaopatrzenia platform, AGD, systemy bezpieczeństwa i masa innych.
anty troll
Co do supernowoczesnych okrętów do zaopatrzenia platform, czyli statków typu PSV (Platform Supply Vessel), to u nas w Polsce spawa się generalnie kadłuby, a wyposaża się te statki w Norwegii, gdzie te kadłuby są holowane (dla norweskich firm te kadłuby głównie budowane). Całą elektronikę, najbardziej ważny element takiego statku, ponieważ nowoczesne statki typu PSV wyposażony są w systemy DP (Dynamic Positioning) wstawia się już na miejscu, do tego dochodzą silniki, napędy i całą masa urządzeń, które nie są polskiej konstrukcji a nawet często nie są w Polsce produkowane. Więc o jakich polskich statkach PSV mowa. Cała reszta jest klepana i składana na licencji. Taka jest prawda, no ale dobrze że mamy chociaż to.
Nergal
Ruski wynalazł rower na strychu u niemca, ale ukrainiec mu go ukradł. Technologie ruski kradnie od dekad, ale chinczyk go przeskoczył.
mordimer
widać, że nie tylko Chiny podkradają technologię...
Jaro
Akurat technologia stealth oparta jest o prace badawcze radzieckich naukowców
Elo
Bo tą technologię wymyślił Rus Stealhołow. A samoloty wymyślili bracia Samolotow. Zresztą wszystko wymyślili Rusini.
Davien
Nie panie Jaro, nie jest. Piort Ufimcew opracował jedynie teoretyczne podstawy dyfrakcji fal elektromagnetycznych, a jego prace w praktyczne powstanie stealth przełozył niejaki Denys Overholt. Rosja prac Ufimcewa do tej pory jak widac nie rozumie.
Mniej niż 10 sekund
To raczej projekt "PAN-DA", bo póki co kasy niet. W lipcu tego roku Juri Borysow poprosił rząd o spłatę kredytów zaciągniętych przez firmy z sektora obronnego (10-13mld) na potrzeby realizacji kontraktów. Co najśmieszniejsze, firmy te nie mają na spłatę kredytów... bo rząd im nie zapłacił za kontraktowany sprzęt! Do tego: kłopoty spowodowane ograniczonym przez sankcje dostępem do zagranicznych części i technologii, korupcyjna "marża", no i ceny ustalane odgórnie przez zamawiającego. Część zakładów już obcięła godziny, inne poważnie to rozważają. Generalnie bida, aż piszczy. Proszę niech ktoś mi potwierdzi, czy to prawda, że: uruchomią rezerwy złota, sprzedadzą więcej jabłek i pszenicy...
BieS
Pszenicę chcieli sprowadzać z Argentyny, bo sami nie potrafią jej wyprodukować, w zamian proponowali używane Su-24. Lasy o powierzchni woj. Wielkopolskiego płoną na Syberii, ale co tam! To naturalne, jak mówią. Rosja ma siłę atomową, ma Moskwę i Sankt Petersburg, ale "trzyma się na lakierze" jak powiedział Klasyk.
StZg
No już nie przeginaj. Są największym eksporterem zboża na świecie. Łatwo to sprawdzić.
FR technologiczne imperium
ZSRR nie wytrzymał ekonomicznie wojny zbrojeń to FR nie wytrzyma jej tym bardziej.
Grzegorz Brzęczyszczykiewicz
Wątpię żeby nawiązywali na tym polu walkę, raczej będą rozwijać technologie co robią a nie wprowadzać co kosztuje wiele wagonów kolejowych z ich walutą, akurat w ich inżynierów i naukowców nie wątpię.
bender
Mówisz, że oszczędzają, bo łożą na badania i rozwój, ale za to nie wydają na komercjalizację i sprzedaż? Czyli koszty opracowania mają ciągle, ale zysków ze sprzedaży opracowanego produktu nie mają nigdy. Hmm, to faktycznie bardzo nieortodoksyjne podejście do oszczędzania.
Ciekawy
Kiedy w kasie pusto, w głowach najlepszych nawet naukowców i inżynierów jest groch z kapustą.
GB
Tu-22M3, bo tylko takie są nie mają możliwości tankowania w powietrzu. Dopiero modernizacja ma to im umożliwić.
BG
Tu-22M3M po modernizacji są już pierwsze egzemplarze ma zmodyfikowany nos pod instalację tankowania w powietrzu.
GB
Raptem 1.
Davien
Maja jak na raze cały jeden Tu-22M3M. Aha wie pan co oznacza przywrócenie tankowania w locie dla Tu-22M3, mam nadzieję?
Miłośnik miłośników Rosji.
"Maszyna PAK-DA ma mieć odmienną od dotychczasowej koncepcję, która zamiast na prędkość stawia na niską sygnaturę termiczną i radarową oraz długotrwałość lotu. Nie będzie to więc kolejne rozwinięcie linii naddźwiękowych maszyn Tu-160, ale raczej próba skopiowania trudnowykrywalnego bombowca B-2 Spirit." Jakto, przecież Fanklub Daviena, obalaczmitów i inni miłośnicy Rosji na tym forum twierdzą, że Stealth to ślepa uliczka.
R
Ale, kto to niby powiedzial?
bender
Poczytaj komentarzy pod dowolnym artykule o F-35.
Sailor
Pięknie! Teraz zwolennicy rosyjskiej, wojskowej myśli technologicznej zaplączą się o własne nogi. Przecież technologia stealth jest ślepą uliczką w którą tylko idą Amerykanie.
Grzegorz Brzęczyszczykiewicz
A nie jest ? każdy samolot stealth jest widzialny w termowizji jak żarówka świecąca w nocy, a termowizja to nie jest kres technologi. o dalszych niedoborach stealth pisano już wielokrotnie nie ma co powtarzać.
ech...
Ależ nie. Ja tam będę śmiał się do rozpuku ze wszystkich łącznie z Tobą :-D
Jaro
W latach 80 Rosjanie myśleli nad tą technologia, ale relacja koszt-efekt była tragiczna, dalej niewiele się zmieniło
aktualizacja
W 2022 roku tak podało to rosyjskie biuro na które powołuje się autor pokaże prototyp tego bombowca który posłuży m.in. do prób w locie, dodatkowo w przyszłym roku ma być pokazany już MiG-41. Oba projekty są ściśle tajne i dlatego do tej pory Rosjanie o nich milczeli a nawet wprowadzali dezinformację medialną. Wypowiedź biura konstrukcyjnego jest jasna "ani na chwilę nie zwolniliśmy prac na tym projektem"
bender
Pytanie: w jaki sposób Rosjanie, którym brakuje technologii żeby wykonać samolot generacji 5, mają zbudować samolot generacji 6? Odpowiedź: dekretem prezydenta :-D To co mówią Rosjanie to najczystsza forma Monthy Pythona :-DD
Davien
Panei aktualizacja, obecnie MiG-41 to może powstać jako makieta bo nie mają ani silników, ani materiałów wytrzymujacych takei temperatury jak sobie zazyczyli i to tyle. PAK-DA jak widac będzie zrzynka z kilkudziesięcioletniego B-2 z wstawionymi silnikami optymalizowanymi dla maszyn naddżwiekowych wiec jak widać...
ech....
A skąd wiesz że nie mają? Aaaa... zapominałem że masz nieograniczony dostęp do informacji tajnych każdego państwa :-D
Kiks
Ruskich nie stać. I tyle.
halny
nie stać było na Kalibry, Posejdona, Buriewietnika, Cyrkona jak widać to co powiedzieli wdrożyli a zachód z USA obmyśla teraz co z tym począć kiedy nie ma tego jak zestrzelić .... Lepiej żebyś wdrożył u siebie element pokory a nie naśmiewania.
Davien
Halny, jeden przestarzały pocisk pokr/manewrujacy powstały w tamtym stuleciu i rosyjskie propagandowe wymysły faktów nie zmienia:) Istotnie ciezko zestrzelić cos co nie istnieje:)
GB
Jasne. Kalibru wdrożyli ponad 20 lat po bojowym użyciu przez USA Tomahawka mimo że równocześnie co USA , prowadzili swoje wojny lokalne. Nawet w 2008 gdy testowali w Gruzji, nieskutecznie zresztą, Iskandera, nie mieli nawet w eksploatacji próbnej Kalibra. Posejdon i Biereswietnik, Chorób nawet w rosyjskiej propagandzie nie jest w eksploatacji próbnej nie mówiąc o operacyjnej, ale ty już to widzę i glosisz. Doczytaj jeśli potrafisz.
Redrum
Rosjanie od lat wyśmiewają i dyskredytują publicznie amerykańskie lotnictwo wsparte technologią stealth, twierdząc, że jest to technologia nieskuteczna wobec najnowszych systemów wykrywania, a tym samym niewarta zastosowania. Jednocześnie sami cały czas starają się stealth wdrożyć u siebie! Idealny przykład typowego rosyjskiego krętactwa.
biały
próbują wdrożyć ? jakoś nie produkują masową su-57 tylko dalej klepia su-35 , zamówili tylko kilka sztuk su-57
autor2
dokładnie!
Davien
Biały, zamówili 76 sztuk Su-57, intensywnie pracują nad kadłubem dla niego poprawiającym stealth. PAK-DA ma być zerznięty z B-2. Próbuja cały czas ale jakos nie chce im to wyjść.
maksio maxio
Rosyjskie problemy z PAK-DA dobrze świadczą o ochronie wywiadowczej USA.
beee
Fakt jak nie ukradną, to sami nie wymyślą. Zresztą nie tylko oni, Chińczycy też.
Davien
Czyli z tego co mówią Rosjanie chca skopiować ponad 30-sto letni bombowiec poddżwiekowy i wpakowac do niego silniki z bombowca naddżwiekowego, optymalizowane do zupełnie innych warunków lotu? A juz myslałem ze nic mnie nie zaskoczy:))
Marek
No to se przypomnij na jakich zasadach zrobili "Peszkę", albo Iłka-2.
Janek
Jakoś silniki z naddźwiękowego miga 21 służą w poddzwiekowym su 25.
Tito
W B-2 "są wpakowane" silniki od F-16 oczywiście modyfikacja F-110 bez dopalaczy. O ile pamiętam F-16 jest samolotem naddźwiękowym. Nie potrafię zrozumieć co ta krytyka ma wieść do tej dyskusji? czyżby nutkę humoru :-) P.S A wystarczyło sprawdzić w Wikipedii.
Obalaczmitow
Jak na razie to oblatali ochotnika. Jaki będzie ich bombowiec to kompletnie nie wiadomo, te artystyczne szkice to jedynie dla zmylenia dziennikarzy, tak samobprace trwają nad migiem 41. Wiec spokojnie jakoś dadzą radę . Właśnie połączyli sile Syberii , turecki potok w połowie ukończony, i ns2 w 70%, budują 2 atomowe lodołamacze do obsługi korytarza pln. Jak popłynie gaz do Chin, Turcji , Niemiec a przewoźnicy będą płacić za transport towarów to kasy im nie zabraknie
bender
Zapomniałeś listę rosyjskich sukcesów uzupełnić o "przebiegający planowo" remont Kuzniecowa :-D A na serio to prawdopodobieństwo wykonania bombowca stealth przez Federację Rosyjską jest takie same jak zbudowania lotniskowca, czy załogowego lądowania na Księżycu. Czyli zerowe. Rosjanie mają bardzo skuteczny aparat propagandowy, ale nie znaczy to, że potrafią robić skomplikowane rzeczy, tylko że potrafią o tym przekonująco mówić.
Młam
Ten gaz to już płynie od x lat, kolego, i co? Teraz będzie płynął inną drogą, volumeny nie będą szczególnie wyższe... Nie napalaj się tak na szlak arktyczny, bo największe transoprtowce tamtędy nie przejdą, a na inne armatorzy moga nie dostać np. ubezbieczenia ładunku. Bogactwo Rosji może się pojawić za ile? 20 lat? 30? 50? Oni już teraz bokami nie wyrabiają...
Szach mat w jednym ruchu.
Tak może w końcu ludzi będzie stać na buty! Dzisiaj wiadomosti podały,że w ciągu ostatnich 5 lat masło zdrożało o 79%,a ryba mrożona o 60%. Prawdziwa potęga?
Marek
Wizję artystyczną prosto "zdiełat". Samolot na jej podstawie już niestety (lub na szczęście) nie.
Zatroskany
Tak tak za sterami robot borys! Z możliwością lądowania na kuzniecowie? Uzbrojony w nie mające analogów stg-44.
dasefr
narazie nie moga sobie poradzic zeby miec pelny stealth na su-57.......chyba im to wyjdzie tylko polowicznie i bedzie wygladac jak b2 tylko
Jacek
Jak widać prawdopodobnie będzie na gaz.
Łoszarik
Taki fioletowy będzie jak na zdjęciu..?, odważni !