Rosyjska armia rusza do Arktyki

Poza komponentem morskim i powietrznym, wniesionym do OSK przez Siewiernyj Fłot, zgrupowanie przeznaczone do działania na terenie arktycznym dysponuje także silnymi elementami lądowymi, czy przeciwlotniczymi. 

OSK integruje na północy nie tylko elementy podległe MO FR, ale operacyjnie także inne struktury siłowe, np. służbę graniczną, znajdującą się w strukturach rozbudowanej Federalnej Służby Bezpieczeństwa (FSB), która także ulega w chwili obecnej wzmocnieniu.

Związki taktyczne na północy to:

- 61. Brygada Piechoty Morskiej FP – miejsce dyslokacji Sputnik  w obwodzie murmańskim

Brygada podległa jest bezpośrednio dowódcy FP, z końcem 2014 r. rozwinięta z pułku (ogólny trend wzmacniania komponentu desantowego rosyjskich flot). Trzonem jednostki są trzy bataliony: morskiej piechoty (na BTR-ach), desantowo-szturmowy i rozpoznawczo-desantowy oraz dywizjony wsparcia (artylerii, przeciwlotniczy etc.). Szczególne znaczenie w doktrynie piechoty morskiej ma batalion des-szt, który nie tylko może desantować się z morza, ale także z powietrza, zarówno z pokładów śmigłowców, jak i samolotów (żołnierze batalionu mają przeszkolenie spadochronowe).

-  80. Brygada Zmechanizowana (Arktyczna) – Alakurtti w obwodzie murmańskim (w pobliżu granicy z Finlandią)

Związek taktyczny sformowany specjalnie do działań w rejonie arktycznym. Na jego wyposażeniu znajdują się uniwersalne ciągniki gąsienicowe MT-LBW, ciężarówki, quady i przegubowe ciągniki gąsienicowe TTM-4902 (odpowiednik szwedzkich BvS 10). Brygada ćwiczy różne epizody taktyczne: desant z morza, obrona wybrzeża przed desantem przeciwnika, ćwiczenia antyterrorystyczne, dalekie marsze itd. Nowy sprzęt dedykowany do służby arktycznej trafia w pierwszej kolejności do tej jednostki.

- 200. Brygada Zmechanizowana - Pieczenga (fin. Petsamo) w obwodzie murmańskim

Brygada postrzegana jako związek taktyczny zdolny do skutecznego działania w obszarze polarnym (de facto rezerwa brygady piechoty morskiej), od 2012 r. w strukturze Wojsk Brzegowych (ochrony wybrzeża) FP.

Jak na warunki Zapolaria jednostka silna, o składzie typowej brygady zmechanizowanej, a więc z trzema batalionami zmechanizowanymi, batalionem czołgów i inżynieryjno-saperskim oraz dywizjonami artylerii, przeciwlotniczymi i przeciwpancernym. Na wyposażeniu brygady znajdują się m.in. czołgi T-72B3, transportery MT-LB, ciągniki artyleryjskie MT-LBT, samobieżne haubice 2S3 Akacja, wyrzutnie rakiet 122 mm Grad i 220 mm Uragan, gąsienicowe pojazdy przegubowe GAZ-3351 i moździerze 120 mm 2B16.

- 99. Grupa Taktyczna - wyspa Kotielnyj w archipelagu Wysp Nowosyberyjskich

W skład 99. Grupy Taktycznej wchodzą dwa pododdziały: rakietowy obrony wybrzeża (bateria systemu rakietowego Rubież) oraz przeciwlotniczy krótkiego zasięgu (bateria systemu Pancyr-1S)

Jak wskazują ćwiczenia, wszelkie działania w Arktyce miałyby charakter międzyresortowy, przy koniecznej współpracy różnych elementów sił zbrojnych: floty, piechoty morskiej, jednostek zmechanizowanych, lotnictwa, a nawet wydzielonych pododdziałów specjalnych.

Przykładowo, w sierpniu 2015 r. w ćwiczeniach taktycznych Floty Północnej w rejonie norylskim wzięły udział, poza oczywiście zespołem morskim (desantowym), także pododdziały 80. Brygady (arktycznej), wojsk powietrznodesantowych (WDW), sił operacji specjalnych (SSO) oraz lotnictwo.

W ramach ćwiczeń miał miejsce m.in. desant taktyczny sposobem desantowo-szturmowym pododdziału wojsk powietrznodesantowych i sił specjalnych (specnazu) oraz działania grup specnazu (poszukiwanie i zniszczenie „krytycznie ważnego obiektu” przeciwnika z użyciem lotnictwa). Pododdziały 80. Brygady transportowane były na pokładach dwóch dużych okrętów desantowych (BDK) FP. Desanty morskie, ewentualnie powietrzne, ćwiczone w rejonach Dalekiej Północy to ostatnimi czasy standard.

Poza rozwijaniem sił lądowych rozbudowywana infrastruktura na północy wiąże się ze wzmocnieniem sił obrony przeciwlotniczej oraz komponentu powietrznego. Przykładem może służyć duża baza wojskowa na Nowej Ziemi, gdzie rozmieszczone jest lotnisko Amderma-2 (Rogaczewo). Rozlokowane są tam samoloty myśliwskie (przechwytujące) MiG-31BM. Rozwinięty zostanie także pułk obrony przeciwlotniczej ze składu utworzonej niedawno 1. Dywizji Obrony Przeciwlotniczej (ros. PWO). Ze skąpych informacji wynika, że elementami dywizji są systemy S-400 oraz mobilne Pancyr-1S.

Warto jeszcze zatrzymać się nad wykorzystaniem za kołem podbiegunowym elementów wojsk powietrznodesantowych. To nie tylko elitarna 45. Brygada Rozpoznawcza (specnaz WDW), ale także „zwykłe” pododdziały powietrznodesantowe, zwłaszcza rozpoznawcze.

W czasie ćwiczeń na północy, w marcu 2015 r., pododdziały rozpoznawcze z 98. Dywizji Pow-Des z Iwanowa desantowały się w dwóch regionach Arktyki – na Nowej Ziemi i Ziemi Franciszka Józefa. W ćwiczeniach wzięło udział w sumie 38 tys. żołnierzy, 3360 „sztuk techniki bojowej”, 41 okrętów nawodnych, 15 podwodnych oraz 110 samolotów i śmigłowców.

Możliwości przerzucenia sił powietrznodesantowych w głąb Arktyki poważnie wzmacnia potencjał defensywny i ofensywny OSK Północ.

Marcin Gawęda