Pakistan otrzymał chińską fregatę. Nowy gracz na rynku okrętów

Pakistańska marynarka wojenna odebrała 8 listopada 2021 roku pierwszą z czterech zamówionych fregat typu 054A/P. Ceremonia miała miejsce w chińskiej stoczni Hudong Zhonghua Shipbuilding w Szanghaju. Fregata otrzymała nazwę PNS „Tughril” (261) i będzie najsilniej uzbrojonym i najlepiej wyposażonym okrętem w pakistańskich siłach morskich. Umowa podpisana z Chinami ma pozwolić Pakistanowi na zniwelowanie różnicy w zdolnościach sił konwencjonalnych w porównaniu do Indii. Wskazuje się oficjalnie, że nowe fregaty zakupiono w celu   : „zapewnienia obrony i ochrony na morzu oraz pozwolą na utrzymania pokoju, stabilności i regionalnej równowagi sił”.

Dla Chińczyków, pakistańska umowa jest z kolei doskonałą okazją do udowodnienia, że są w stanie dostarczyć nowoczesny okręt, za stosunkowo małe środki finansowe i terminowo – nawet przy problemach wynikających z pandemii COVID-19. Pakistan jest bowiem pierwszym, zagranicznym nabywcą chińskich fregat typu 054A (najsilniej uzbrojonych okrętów jakie udało się Chińczykom sprzedać) i władze w Pekinie liczą, że nie ostatnim. Sprawa stała się tak ważna, że w procesie realizacji kontraktu dla Pakistanu była również zaangażowana chińska marynarka wojenna, dzieląc się własnym doświadczeniem oraz pomagając w szkoleniu pakistańskich załóg, Było to tym łatwiejsze, że Chińska Armia Ludowo-Wyzwoleńcza wykorzystuje operacyjnie ponad 30 fregat typu 054A (według NATO typu Jiangkai II), które były wprowadzane od 2008 roku (a więc wprowadzano  ią ponad dwa okręty rocznie).

Dokładnie tak samo szybko ma być w przypadku pakistańskich jednostek. Pozostałe trzy mają być bowiem przekazywane w odstępach sześciomiesięcznych. Przykładowo, druga fregata „Taimur będzie najprawdopodobniej oddana w kwietniu 2022 roku. Jest to błyskawiczne tempo biorąc pod uwagę fakt, że Pakistan był pierwszym, zagranicznym odbiorcą wersji okrętu typu 054A oraz że umowę na pierwsze dwie jednostki podpisano w 2017 r. a na kolejne dwie - rok później. Cała umowa na cztery fregaty o długości 134 m, szerokości 16 m i wyporności 4000 ton zostanie więc zrealizowana w ciągu niecałych siedmiu lat.

Dodatkowo szacuje się, że każdy z tych okrętów nie kosztował pakistańskiej marynarki wojennej więcej niż 350 milionów dolarów. Ta niska cena wynika m.in. z faktu, że uzbrojenie dla poszczególnych fregat będzie również dostarczane przez pakistański przemysł. Oczywiście nie będzie to okręt odpowiadający możliwościami niszczycielom klasy AEGIS, ale będzie on również wyposażony w bardzo silne uzbrojenie przeciwlotnicze.

W wielu źródłach wskazuje się, że system obserwacji technicznej fregat typu 054A/P będzie bazował na radarze dalekiego zasięgu SR2410C, wspartym przez radar obserwacji sytuacji powietrznej typu 517/SUR17B. W rzeczywistości z niewielu jak na razie zdjęć fregaty PNS „Tughril” wynika, że jest odwrotnie i system obserwacji technicznej przypomina koncepcją to, co wykorzystuje się na europejskich fregatach (np. na niderlandzkich typu De Zeven Provinciën).

Rolę radaru SMART-L będzie więc pełnił radar dalekiego zasięgu typu 517/SUR17B pracujący na falach długich z charakterystycznym systemem antenowym Yagi (podobnie jak w Europie umieszczonym niżej – na pokładzie w części rufowej). Jest to więc inne rozwiązanie niż na większości chińskich fregaty typu 054A, na których nie ma tego rodzaju stacji radiolokacyjnej.

Z kolei radar SR2410C to tak naprawdę stacja śledzenia i obserwacji sytuacji powietrznej. Jej obracana antena została umieszczona na topie najwyższego, przedniego masztu, ponieważ ma służyć również do wykrywania celów lecących bardzo nisko, a więc wykrywanych jak najbliżej horyzontu radiolokacyjnym. Jest to więc rozwiązanie nowsze niż w starszych wersjach chińskich fregat typu 054A, na których zamontowano w tym samym miejscu charakterystyczną, dwuścianową antenę starszego generacyjnie radaru Type 382 – wywodzącego się jeszcze konstrukcyjnie z czasów sowieckich.

Z kolei zagadką jak na razie jest urządzenie, którego antenę umieszczono pod największą kopułą na tylnym maszcie (stąd trudność z identyfikacją). Przypuszcza się, że może to być kompleks radiolokacyjnego naprowadzania rakiet przeciwlotniczych średniego zasięgu HQ-16. Pociski te, jako główne uzbrojenie przeciwlotnicze, umieszczono w dziobowej, 32-komorowej wyrzutni pionowego startu. Pakistan jest pierwszym krajem, który otrzymał z Chin takie rozwiązanie. Wyrzutnia ta jest wielofunkcyjna, stąd można z niej odpalać: zarówno rakiety przeciwlotnicze krótkiego i średniego zasięgu, jak i rakietotorpedy oraz pociski manewrujące.

Prawdopodobnie nie będą z nich jednak startowały rakiety przeciwokrętowe, ponieważ mają one być umieszczone w oddzielnych kontenerach na ie śródokręciu -pomiędzy masztami (przypuszczalnie będą to pociski C-803). System artyleryjski będzie trzymał się na koncepcji rosyjskiej. Na dziobie została więc zamontowana armata AK-176 kalibru 76 mm natomiast do obrony bezpośredniej będą wykorzystywane dwa siedmiolufowe zestawy artyleryjskie kalibru 30 mm (wywodzące się konstrukcyjnie z holenderskiego systemu Goalkeeper).

Efektorami systemu zwalczania okrętów podwodnych będą lekkie torpedy Yu-7 kalibru 324 mm, dwie wyrzutnie typu 87 rakietowych bomb głębinowych kalibru 240 mm oraz średni śmigłowiec dla którego przewidziano pokład lotniczy i hangar na rufie.

Sprzedając do Pakistanu tak silnie uzbrojone okręty Chińczycy osiągnęli jeszcze jeden ważny cel – zmniejszyli przewagę, jaką indyjskie siły morskie miały nad pakistańską marynarką wojenną. Obecnie Pakistańczycy dysponują bowiem jedynie dwoma starymi niszczycielami typu Tariq (ex. brytyjskie fregaty typu 21 sprowadzone jeszcze w latach 1993-1994), jedną fregatą typu Oliver Hazard Perry oraz czterema, w miarę nowoczesnymi fregatami typu Zulfiquar (typu 053H3) Jednostki te zostały w latach 2006-2009 zbudowane w Chinach (trzy sztuki) i w Pakistanie (jedna sztuka).

Jeszcze większy skok nastąpi po zrealizowaniu przez chiński przemysł kolejnego zamówienia, polegającego na dostawie ośmiu okrętów podwodnych typu 039B Yuan/Hangor II, które być może będą uzbrojone w rakiety manewrujące Harbah – zdolne do przenoszenia głowic nuklearnych. Wszystko to łączy się z wielkimi, chińskimi inwestycjami w morskim porcie Gwadar, który może stać się dla Chin swoistym punktem łącznikowym dla tras żeglugowych wokół Azji, dużą, zagraniczną bazą morską jak również miejscem, gdzie można będzie reklamować produkty własnego przemysłu zbrojeniowego.