ORP „Sokół” będzie atrakcją turystyczną

Ministerstwo Obrony Narodowej prawdopodobnie wyraziło zgodę na wykorzystanie okrętu podwodnego ORP „Sokół” po wycofaniu jako obiekt muzealny - należący do ekspozycji Muzeum Marynarki Wojennej. Spekuluje się, że wyciągnięta z wody jednostka stanie w Gdyni na Skwerze Kościuszki lub na Molo Południowym - koło niszczyciela-muzeum ORP „Błyskawica”.

W tym drugim przypadku zadanie może być łatwiejsze i tańsze, ponieważ po doholowaniu okrętu do początku Nabrzeża Pomorskiego i po wyciągnięciu z wody, będzie on praktycznie od razu na swoim miejscu wystawienniczym. W przypadku okrętu Kobben („Jastrząb”), który postawiono na terenie Akademii Marynarki Wojennej w 2011 r., konieczne było jego przetransportowanie na szynach przez teren Portu Wojennego Oksywie i Rondo Bitwy Oliwskiej (około 600 m), co kosztowało około 2,5 miliona złotych.

Technicznie nie powinno to sprawiać żadnego problemu, co pokazał Portowy Zakład Techniczny podczas transportu „Jastrzębia”. Nie będzie również trudności w przystosowaniu Kobbena do zwiedzania, ponieważ pewne doświadczenia już zebrano przy dostosowaniu tego typu okrętu dla potrzeb Akademii Marynarki Wojennej. To właśnie wtedy wykonano dwa otwory w burtach pozwalające na swobodne przejście gości praktycznie przez większą część okrętu.

Pozostaje oczywiście kwestia wyboru miejsca. Postawienie okrętu ORP „Sokół” w pobliżu niszczyciela ORP „Błyskawica” ma kilka niezaprzeczalnych zalet. Po pierwsze jego obsługa będzie mogła korzystać z niszczyciela jako bazy socjalnej. Tam też będą mogły się znajdować ewentualne kasy jak również sklep z pamiątkami. Dodatkowo będzie można zorganizować wspólne trasy zwiedzania pokazujące zarówno okręt z czasów II wojny światowej, jak również rozwiązania datujące się na okres Zimnej Wojny. Być może będzie to okazja do przeniesienia w pobliże Kobbena na Molo Południowym również kiosku z innego polskiego okrętu podwodnego – ORP „Dzik” (ex. radzieckiego okrętu podwodnego projektu 641 – wg. NATO typu Foxtrot). Jest on obecnie wystawiony w słabo eksponowanym miejscu przy murze, na wystawie plenerowej, koło Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni.

Doświadczenie zdobyte z ewentualnych prac przeprowadzonych w Gdyni można by później wykorzystać przy zagospodarowywaniu kolejnych dwóch, planowanych do wycofania Kobbenów. Akcja „Kobbeny na cokoły” zainicjowana w momencie opuszczenia bandery na pierwszym okręcie tego typu – ex. ORP „Kondor” jest bowiem warta kontynuowania. Oczywiście nie są to jednostki pływające o dużej wartości historycznej, ale byłyby na pewno wielką atrakcją turystyczną we wskazanych miastach nadbałtyckich.

Być może wystawienie okrętu podwodnego ORP „Sokół” w Gdyni stanie się również przyczynkiem do dyskusji nad wyciągnięciem z dna Bałtyku niemieckiego U-Boota U-272 (typ VIIC), który zatonął 12 listopada 1942 roku podczas rejsu szkoleniowego na wysokości Góry Szwedów na północ od Helu. Obecnie stanowi on coraz większe zagrożenie ekologiczne, ponieważ wycieka z niego paliwo i być może zaczynają również przeciekać baterie akumulatorów (przyśpieszając korozję kadłuba i zatruwając wodę). Wrak znajduje się na głębokości 49 m i po wyciągnięciu z wody mógłby dopełnić wystawę w pobliżu ORP „Błyskawica”.

Być może dzięki Kobbenowi uda się wreszcie odszukać wrak niemieckiego, eksperymentalnego okrętu podwodnego V80, który został samozatopiony przez Niemców w marcu 1945 roku w okolicach Helu. Jednostka ta o wyporności 85 ton osiągnęła podczas jednej z prób pod wodą zawrotną na tamte czasy prędkość 29 w i jako jedyna na świecie budziłaby niewątpliwą sensację.