Mk 22 - wielokalibrowy karabin snajperski z USA [ANALIZA]

W ramach prowadzonych prób pod nadzorem Dyrekcji ds. Testów Powietrznych i Operacji Specjalnych z siedzibą w Fort Bragg odbywa się nie tylko strzelanie z Mk 22 Advanced Sniper Rifle (ASR), ale też sprawdzenie go w operacji desantowania z samolotu czy funkcjonalności podczas przenoszenia i eksploatacji w różnych warunkach.

Według samych spadochroniarzy nowy karabin zapewni większy zasięg strzału (do 1500 metrów) i uniwersalność w zastosowaniu, a składana kolba i zdejmowany tłumik ognia poprawią warunki przenoszenia czy desantowania z wykorzystaniem tej broni. Już wcześniej pokazywali oni zmniejszoną efektywność karabinków M110 z wykorzystaniem amunicji 7.62 mm x 51 oraz Remington M2010 Enhanced Sniper Rifle z 7.62 mm x 63 (.300 Winchester Magnum) do precyzyjnego strzelania na dystansach powyżej 800 metrów.

Z kolei użycie karabinu M107 A1 zasilanego amunicją kal. 12.7 mm (.50 BMG) przeciwko celom „lekkim” jest nieodpowiednie i nieekonomiczne. Etapem przed rozpoczęciem testów było specjalne szkolenie żołnierzy z obsługi, konserwacji i właściwego wykorzystania walorów nowej broni (w tym osprzętu do niej przewidzianego). Wsparcia dla żołnierzy udzielał zespół testowy ABNSOTD, który m.in. oceniał z wykorzystaniem specjalistycznego kolimatora wyzerowanie celownika po oddanym skoku. Należy bowiem pamiętać, że wstrząs broni podczas skoku, może spowodować uszkodzenia lub przestawienie się zamontowanego na niej celownika co znacząco wpłynie na efektywność jej wykorzystania już na ziemi, gdzie nie będzie czasu i miejsca na dokonywanie ponownych ustawień lub napraw.

Z kolei Dyrekcja ds. Testów Powietrznych i Operacji Specjalnych zajmuje się planowaniem, wykonaniem i sprawozdawczością z przeprowadzanych testów operacyjnych i eksperymentów nowego/perspektywicznego sprzętu, procedur, systemów desantowania i transportu powietrznego dla wojsk aeromobilnych i specjalnych. Te działania są podstawą do wprowadzenia doktryny operacyjnego użycia nowych rodzajów broni i sprzętu przez Dowództwo Testów Operacyjnych U.S. Army.

Obecnie U.S. Army podlega transformacji w celu dostosowania do wykonywania zadań w ramach sił połączonych, skutecznego i szybkiego manewru oraz uzyskania zwycięstwa nad przeciwnikiem dysponującym zdolnościami wielodomenowymi. Dąży się zatem do zapewnienia wysokiej dynamiki prowadzonych działań, zdolności do oddziaływania na dużych odległościach oraz uzyskania wysokiej efektywności w każdym możliwym obszarze starcia.

Samo złożone i rozproszone środowisko operacyjne wymaga dobrego rozpoznania, szybkiego przetwarzania danych i wykonywania posunięć wyprzedzających ruchy przeciwnika . Już pierwsze starcia będą tu decydować o wyniku całych kampanii, a wojska lądowe (mobilne, zintegrowane i zdolne do przetrwania) wpłyną na pierwszą bitwę, wykorzystując własną przewagę w zakresie rozmieszczenia i zdolności oddziaływania. Zapewnią szereg asymetrycznych opcji do odstraszania i pokonania przeciwnika we wszystkich obszarach, tworząc korytarze dla innych rodzajów SZ USA i sojuszników.

Rolą snajpera jest nie tylko prowadzenie celnego strzelania na większe odległości. Jest on również doskonale przygotowanym obserwatorem, potrafiącym zlokalizować każdego przeciwnika, meldować o jego ruchach a w wypadku rozkazu, nawet po długim czasie wyczekiwania oddać strzał do wybranego/przewidzianego zadaniem celu. Te umiejętności, oczywiście, wpływają na postępowanie strony przeciwnej.

Dobry snajper, potrafiący doskonale ocenić sytuację, w której realizuje swoją misję, może wpływać na tempo prowadzonej walki oraz taktykę użycia własnych wojsk. Oczywiście ważne tu jest jego doskonałe wyszkolenie i doświadczenie, ale równie  ważnym elementem pozostaje powierzona mu broń i wyposażenie specjalistyczne. Dotychczasowe uzbrojenie snajperów armii amerykańskiej wykazywało pewne krytyczne luki w jego zastosowaniu, szczególnie jeśli chodzi o możliwe do uzyskania zasięgi strzelania. Dlatego wprowadzono modułowy Mk 22, którego producentem jest Barett Firearms.

W operacji wielodomenowej rola snajpera sprowadza się również do zbierania danych o polu walki i możliwościach sił przeciwnika. Oczywiście nadal zwalczał on będzie przydzielone cele punktowe, ale na większym dystansie i efektywniej. Obecnie zespoły snajperskie wdrażają inne podejście do swojej taktyki i składu, tak aby realizować złożone zadania w zmiennym środowisku walki. Starsze dwuosobowe zespoły (strzelec i obserwator), zastępowane są większym zespołem, tak by zadane cele mogły być niszczone nie za pomocą jednego a kilku karabinów.

Dodatkowo, praktyki szacowania zasięgu musiały ulec zmianie, a techniki szybkiego namierzania celu stały się już powszechne. To umożliwiło wprowadzenie techniki szybkich pomiarów „snap” (zasięgi ognia do 600 metrów). Samo poleganie na precyzyjnych pomiarach i dalmierzach laserowych (tj. STORM) jest nadal niezbędne wobec celi położonych dalej. Potrafiący skrycie i szybko przemieszać się zespół snajperski, mając do dyspozycji nowej generacji broń oraz środki rozpoznania i przekazywania danych, może zatem pełnić rolę „precyzyjnych środków ogniowych” najniższego szczebla. Środków zdolnych do niszczenia ważnych celów, zanim one same wejdą do akcji.

Modułowy system powtarzalnej broni w postaci karabinka Mk22 ASR Mod 0, pozwala na dostosowanie kalibru tej broni do specyfiki realizowanego zadania bojowego, a ponadto upraszcza system eksploatacji z jednoczesnym zmniejszeniem jego kosztów. Przewaga tej broni nad dotychczas wykorzystywanymi w U.S. Army karabinami snajperskimi to ponadto lepsze osiągi balistyczne, precyzja strzelania, komfort użytkowania oraz możliwość zastosowania na nim nowej generacji optyki i optoelektroniki.

Mk22 powstał poprzez modyfikację projektu Barrett MRAD (Multi-Role Adaptive Design), co przy zmianie kalibru pozwala na prowadzenie skutecznego ognia na dystansie do 1500 metrów. Możliwa amunicja do tej modułowej broni (w sumie aż osiem rodzajów) to standardowy 7.62 mm x 51 NATO (.308 Winchester), 7.62 mm x 63 (.300 Norma Magnum) oraz 8.6 mm x 63 (.338 Norma Magnum).

Długości zastosowanych luf wynosić będą odpowiednio 508 mm, 660 mm i 686 mm. Konwersja odbywa się w warunkach polowych tylko poprzez odkręcenie dwóch śrub mocujących. Broń wyposażono w składaną kolbę z regulowaną poduszką policzkową. Komorę zamkową wykonano metodą skrawania z bloku aluminium (na jej grzbiecie umieszczona jest szyna akcesoryjna standardu NATO Accessory Rail/Picatinny) a komorę spustową wykonaną z tworzywa sztucznego połączono z komorą zamkową za pomocą dwóch łączników.

Broń jest zasilana z dziesięcionabojowego magazynka pudełkowego. Mk 22 ponadto charakteryzuje się prostym sposobem konserwacji oraz wymiany mechanizmu spustowego (bez wykorzystania narzędzi). U.S. Army oraz USMC zdecydowały o przyjęciu karabinu Mk22 Mod 0 ASR na wyposażenie po tym jak wcześniej zrobiły to wojska specjalne (SOCOM). SOCOM decyzje o wyposażeniu specjalistów w Mk22 podjęło na już początku 2019 roku.

Zastąpi on M110 (równolegle z wprowadzanym samopowtarzalnym M110A1) oraz M2010 ESR w armii i wszystkie modele karabinów snajperskich wykorzystywane obecnie przez piechotę morską (w tym Mk 13 Mod 7). 5-letni, opiewający na prawie 50 mln USD kontrakt, jaki podpisano, przewiduje już dostawę 2800 sztuk tej broni w ciągu pięciu lat. Wraz z nią armia USA otrzyma zestawy części zamiennych, narzędzia, zestawy konwersyjne i wyposażenie dodatkowe. Zasadniczym celownikiem optycznym snajperów będzie Leupold & Stevens Mark 5 HD.