Europa tnie zakupy uzbrojenia. Spadek eksportu Niemiec

Sztokholmski instytut SIPRI opublikował dane dotyczące sprzedaży i zakupów zagranicznych uzbrojenia w latach 2010-2014. Wynika z nich jednoznacznie, iż kryzys gospodarczy przyczynił się do znacznego ograniczenia pozyskiwania uzbrojenia przez państwa Starego Kontynentu. Wartość europejskich zakupów zagranicznych spadła w badanym okresie o 36 % w stosunku do lat 2005-2009.

Udział Europy w rynku zmniejszył się z 21 do 12 %. Największym importerem pozostaje Wielka Brytania. Raport SIPRI zwraca uwagę, iż zagrożenie ze strony Federacji Rosyjskiej może przyczynić się do częściowego odwrócenia spadkowych trendów, zwłaszcza w krajach graniczących z Rosją. Wspomina się m.in. o zakupie pocisków manewrujących JASSM czy pozyskaniu licencji na podwozia południowokoreańskich haubic K-9 przez Polskę.

USA nadal największym eksporterem

Największym światowym eksporterem broni pozostają Stany Zjednoczone, z udziałem w rynku rzędu 31 % (wzrost w stosunku do lat 2005-2009 o 2 pkt. proc.). Na drugim miejscu plasuje się niezmiennie Rosja, która sprzedała za granicę uzbrojenie o wartości 27 % ogólnego wolumenu transakcji w danym okresie. Trzecie miejsce przypadło ChRL. Kolejne dwie pozycje zajmują Niemcy i Francja. Udział w rynku każdego z trzech wymienionych państw wyniósł 5 %. W latach 2005-2009 przemysł Republiki Federalnej był odpowiedzialny za aż 11 % międzynarodowej sprzedaży broni.

Pierwsze miejsce wśród importerów zajmują natomiast Indie, pozyskujące uzbrojenie przede wszystkim w Federacji Rosyjskiej. Na kolejnej pozycji plasuje się Arabia Saudyjska, która w badanym okresie pozyskiwała sprzęt przede wszystkim w Wielkiej Brytanii (36 %) i Stanach Zjednoczonych. W pierwszej trójce państw, kupujących uzbrojenie za granicą znajduje się również ChRL. Jak stwierdzili badacze ze Sztokholmu, za dostawy broni do Chin w latach 2010-2014 odpowiedzialne były głównie Rosja (61 %), Francja (16 %) i Ukraina (13 %). Na uwagę zasługuje skokowy wzrost importu broni w Afryce (45 %) oraz w Azji i Oceanii.

Wzrost zakupów na Bliskim Wschodzie

Zgodnie z raportem SIPRI państwa Rady Współpracy Zatoki Perskiej zwiększyły zakupy uzbrojenia w badanym okresie aż o 71 %. Zwraca się uwagę na działania podejmowane w celu pozyskania systemów przeciwrakietowych, jak Patriot PAC-3 i THAAD. Przedstawiciele sztokholmskiego instytutu podkreślają ponadto, iż w ubiegłym roku Niemcy pomimo spadku eksportu zdobyli kilka zamówień z rejonu Bliskiego Wschodu, w tym na okręty patrolowe dla Arabii Saudyjskiej oraz jednostki podwodne dla Izraela i Egiptu.

Wzrost obrotu uzbrojeniem w państwach Azji i Oceanii oraz w Afryce jest efektem działań, podejmowanych w celu podwyższenia zdolności sił zbrojnych państw na omawianych kontynentach. Uzyskanie przez Chiny trzeciej pozycji wśród eksporterów i zmniejszenie importu jest dowodem na coraz większą samodzielność przemysłu zbrojeniowego ChRL i zdolność do oferowania konkurencyjnych rozwiązań, przynajmniej na rynkach azjatyckich.

Dane SIPRI są potwierdzeniem zmian światowej równowagi militarnej na niekorzyść zachodniej Europy. Spadek importu uzbrojenia w latach 2010-2014 jest lustrzanym odbiciem cięć, realizowanych w większości państw NATO. Niekorzystne trendy mogą zostać zahamowane jedynie przez podjęcie trudnych decyzji politycznych o podwyższeniu nakładów na obronę w celu przynajmniej częściowego odwrócenia redukcji. Jednakże, wiele wskazuje na to, iż rozwinięte kraje Starego Kontynentu, które nie graniczą z Rosją nie podejmą zdecydowanych działań w tym zakresie, co spowoduje dalsze pogorszenie równowagi militarnej z Federacją i ograniczenie bezpieczeństwa Paktu Północnoatlantyckiego w świetle potencjalnych agresywnych działań Moskwy.