Dziewiczy lot nowego śmigłowca polskiej Marynarki Wojennej

O oblocie śmigłowca poinformował w portalu społecznościowym minister obrony Mariusz Błaszczak. Maszyna nie nosi na razie docelowego malowania, które  zostanie zapewne naniesione w późniejszym czasie. Zgodnie z umową z kwietnia 2019 roku, Siły Zbrojne RP mają otrzymać cztery śmigłowce AW101 w wersji zwalczania okrętów podwodnych, dostosowanej do wykonywania misji bojowego poszukiwania i ratownictwa na morzu (CSAR-ZOP). Dostawa ma odbyć się do 2022 roku, a cały kontrakt opiewa na kwotę 1,65 mld złotych brutto.

Wykonawcą umowy jest PZL Świdnik, polska spółka Leonardo Helicopters, jednak pierwszy lot testowy odbył się w Wielkiej Brytanii, bo tam – w fabryce Yeovil – powstają śmigłowce. Podpisanemu kontraktowi towarzyszy offset, na kwotę około 400 mln zł. Umowy wykonawcze podpisano w tym zakresie w styczniu 2020 roku. Głównymi beneficjentami offsetu za AW101 będą Wojskowe Zakłady Lotnicze nr 1 S.A. oraz Politechnika Gdańska, natomiast ze strony wykonawcy obok Leonardo są w niego zaangażowani także Thales oraz włoska MES SpA, dostawcy wyposażenia misyjnego śmigłowców.

Jak mówił jeszcze w kwietniu 2019 roku wiceszef MON Wojciech Skurkiewicz, umowa pozwoli na następujące działania:

• utworzenie w WZL1 licencjonowanego centrum wsparcia eksploatacji śmigłowców, które będzie zajmowało się administrowaniem, kierowaniem i koordynowaniem wykonywania czynności obsługi technicznej, serwisowania i napraw śmigłowców i będzie wyposażone w elektroniczną, interaktywną publikację techniczną;
• zapewnienie kontynuacji asysty technicznej przez offsetodawców do końca umowy offsetowej, czyli przez 10 lat;
• prowadzenie czynności obsługi technicznej na poziomach O i I (Organizational Level i Intermediate Level, oba wykonywane zazwyczaj przez użytkownika maszyn – przyp. red.), w szczególności poprzez prowadzenie czynności przygotowawczych, wstępnych przedlotowych, startowych i polotowych, jak również demontażu, montażu i sprawdzania systemów, instalacji i układów śmigłowca AW101;
• wykonywanie obsługi technicznej śmigłowcowego systemu akustycznego do poziomu D (Depot Level, wykonywany zazwyczaj w specjalistycznych zakładach – przyp. red.);
• wykonywanie obsługi technicznej systemu sygnalizacyjnego do poziomu D;
• wykonywanie obsługi technicznej systemu pław radio- i hydroakustycznych do poziomu D;
• przekazanie technologii i know-how do zdejmowania i nanoszenia powłok malarskich śmigłowca AW101.
• przekazanie technologii i know-how do wyważania śmigłowca AW101.

Pozyskanie AW101 jest wynikiem prowadzonego od pierwszych miesięcy 2017 roku w ramach pilnej potrzeby operacyjnej postępowania, uruchomionego po wcześniejszym anulowaniu procedury na śmigłowce wielozadaniowe na wspólnej platformie, w ramach której kierownictwo MON rządu PO-PSL wskazało zakup 50 maszyn H225M Caracal.

Polskie AW101 pozwolą rozpocząć proces zastępowania maszyn Mi-14 w lotnictwie Marynarki Wojennej. Dotyczy to w szczególności Mi-14 PŁ/R służących do zadań SAR, od których AW101 przejmą pełnienie roli ciężkich śmigłowców ratowniczych. Pełne zastąpienie Mi-14, których w służbie jest obecnie 10, wymaga jednak kolejnych zakupów śmigłowców zwalczania okrętów podwodnych. Obecnie prowadzone są prace analityczne nad pozyskaniem lżejszych maszyn pokładowych Kondor, które mają zastąpić częściowo Mi-14 oraz SH-2G Super Seasprite.

Nowe AW101 będą najprawdopodobniej najcięższymi śmigłowcami w Wojsku Polskim, według producenta maksymalna masa startowa dla tego typu to 15,6 tony. Napęd stanowią trzy silniki, a kabiny o długości ok. 6,5 m i szerokości 2,5 m są zdolne pomieścić znaczną liczbę ludzi i sprzętu, dzięki czemu mogą być używane jako śmigłowce do zwalczania okrętów podwodnych i zadań ratowniczych. Istnieją różne wersje AW101 – zarówno morskie jak i przeznaczone do działań nad lądem, w tym wsparcia sił specjalnych. Morskie AW101 w Wielkiej Brytanii operują jednak nie tylko z lądu, ale też z pokładów okrętów, w tym m.in. lotniskowców i fregat.