Przyśpieszone zakupy w celu dozbrojenia wojsk wspierających ochronę wschodniej flanki NATO kierowane są albo do jednostek na stale stacjonujących w Europie (przykładem jest 2 Pułk Kawalerii, wydzielający kolejne rotacje do grup batalionowych w Polsce), albo też realizowane są z myślą o rozmieszczeniu sprzętu i/lub wyposażeniu rotacji jednostek stacjonujących w Stanach Zjednoczonych. Ich celem jest pilne i szybkie zamknięcie „luk” w zdolnościach tych jednostek, nawet jeżeli docelowe rozwiązania dla sił głównych US Army są dopiero opracowywane.

Szczegółowe informacje dotyczące amerykańskich „szybkich zakupów” zostały przedstawione w trakcie konferencji AUSA 2017. W panelu wzięli udział płk Patrick J. Ellis dowódca 2. Pułku, Doug Wiltsie dyrektor biura Rapid Capabilities Office (szybkiego wzmacniania zdolności US Army) oraz David G. Basset, Program Executive Officer Ground Combat Systems (jednostki zajmującej się m.in. pojazdami bojowymi).

Czytaj więcej: US Army Europe cofa wcześniejsze deklaracje ws. lokalizacji brygady artylerii

W tym miejscu warto zwrócić uwagę, że to właśnie 2. Pułk jest jedną z dwóch brygad US Army bazujących na stałe w Europie (obok jednostki spadochronowej, stacjonującej we Włoszech). Jest też jedyną organiczną formacją zmotoryzowaną/zmechanizowaną (opartą na KTO Stryker). Jak zaznaczył płk Ellis, położenie pułku i zadania jakie są przed nim stawiane sprawiają, że jednostka skupia się głównie na przeciwdziałaniu potencjalnemu zagrożeniu ze strony Federacji Rosyjskiej.

Można postawić tezę, że to właśnie 2. Pułk jest związkiem taktycznym, w największym stopniu skupionym na przeciwdziałaniu potencjalnej agresji ze strony Rosji w całej US Army. Inne jednostki wykonują bardziej zróżnicowane zadania, nawet jeśli są przygotowywane do udziału w rotacjach na wschodniej flance czy dyżurach bojowych. Z kolei lekki charakter 173. Brygady oznacza, że może ona brać udział w działaniach na wschodniej flance w określonym zakresie. Dlatego to ta pierwsza jednostka skupia się na wdrażaniu rozwiązań, pozwalających w szybkim tempie zwiększyć potencjał bojowy.

Dowódca 2. Pułku zwrócił uwagę na kilka obszarów, w których wdrożenie nowych systemów było szczególnie istotne. Przykładami są rozwiązania przeznaczone do przeciwdziałania operacjom bezzałogowym systemów powietrznych, które służą do wsparcia jednostek manewrowych. Są one o tyle istotne, że Rosjanie w zasadzie na masową skalę stosują drony do rozpoznania dla swojej artylerii.

Oprócz tego 2. Pułk uczestniczy w programie dozbrojenia kołowych transporterów Stryker w armaty 30 mm. Decyzja w tym zakresie została podjęta w 2015 roku, a celem tego programu zostało umożliwienie Strykerom skutecznego zwalczania rosyjskich transporterów opancerzonych czy pojazdów klasy BMP, gdyż ich istniejące zdalnie sterowane stanowiska strzeleckie mogą być niewystarczające.

Czytaj więcej: Abramsy z aktywnym pancerzem. Podpisano kontrakt

Płk Ellis zwrócił uwagę, że żołnierze 2. Pułku biorą udział w prowadzonych pracach – i testach – od samego początku. Przykładowo, pierwszy zaproponowany wariant systemu antydronowego (bazujący na rozwiązaniach „z półki”) nie działał w odpowiedni sposób, ale dzięki informacji zwrotnej od użytkowników możliwe stało się jego zmodyfikowanie. Dowódca zaznaczył, że rozwiązania dostarczane w ten sposób nie zawsze będą „perfekcyjne”, ale efektem jest szybsze wdrażanie potrzebnych zdolności.

Przedstawiciel Rapid Capabilites Office zwrócił uwagę na dwa rozwiązania, budowane na potrzeby 2. Pułku: środki walki elektronicznej oraz system nawigacyjny, pozwalający na skuteczne działanie w warunkach zakłócania GPS. Wspomniane biuro zajmuje się bowiem szybkim dostarczaniem rozwiązań, jeżeli występują pilne potrzeby operacyjne, a ich wypełnienie nie zostało wcześniej przewidziane w planowaniu długoterminowym. RCO podlega radzie dyrektorów, w skład której wchodzą sekretarz armii (przewodniczący), szef sztabu armii oraz szef zakupów wojsk lądowych USA.

Jeżeli chodzi o zakup systemu walki elektronicznej, wprost przyznano że opracowany system nie będzie długoterminowo wdrażany do wszystkich jednostek US Army. Z drugiej strony, zapewni on zdolności bojowe na długo przed tym, jak w USA zostanie wprowadzony docelowy system walki elektronicznej.

Ten obszar został bowiem zaniedbany po zakończeniu zimnej wojny, podczas gdy Rosjanie coraz szerzej używają środków „elektronicznego” ataku i obrony. Bardzo istotne znaczenie dla działania biura „szybkich” zdolności miała możliwość otrzymania informacji zwrotnej i ścisłej współpracy z żołnierzami 2. Pułku, którzy dzięki temu będą lepiej przygotowani do działania w środowisku walki elektronicznej.

Czytaj więcej: US Army przeciwko rosyjskim dronom. Eksperymentalne transportery już w Europie

Z kolei program modernizacji transporterów Stryker, prowadzony przez biuro Ground Combat Systems został oparty o istniejące komponenty, na przykład w zakresie uzbrojenia czy konstrukcji pojazdów. Co więcej, wymagania zostały ustalone ramowo (były zorientowane raczej na osiągnięcie pewnej zdolności, niż szczegółowych parametrów).

Wreszcie, dopuszczono modyfikację wymagań, jeżeli ich dążenie do ich bezwzględnego oznaczałoby nadmierny wzrost kosztów lub wydłużenie realizacji czasu programu, a zmiana z danego zapisu nie miała większego wpływu na osiągnięte zdolności. Podczas panelu AUSA zwrócono uwagę na konieczność – w wypadku dokonywania „szybkich” zakupów poszukiwania kompromisu pomiędzy budżetem, terminami a zdolnościami.  

Podkreślono też bardzo bliską współpracę z przedstawicielami użytkownika (2. Pułku). Udział żołnierzy jednostek liniowych w testach i szybki przepływ informacji pozwolił na doskonalenie transporterów i eliminowanie wykrytych wad „na bieżąco”. Wszystkie te działania pozwolą znacząco wzmocnić potencjał bojowy jednostek amerykańskich w Europie. W wypadku transporterów, w ramach zakładanego budżetu oprócz wieży z armatą 30 mm udało się dodatkowo zintegrować wyrzutnię ppk Javelin ze zdalnie sterowanym stanowiskiem strzeleckim, co nie było pierwotnie planowane. 

Czytaj więcej: Zwycięstwo w walce pocisku z pancerzem? Aktywne Systemy Obrony Pojazdów [RAPORT]

Innym przykładem jest zakup systemów ochrony aktywnej dla czołgów M1A2 SEP V2 Abrams, wyznaczonych do wsparcia jednostek US Army Europe. Zdecydowano się na pozyskanie gotowego systemu (Rafael Trophy), jeszcze zanim docelowe rozwiązanie – modułowy zestaw MAPS – zostanie opracowane.

Jeszcze innym przykładem, nieco bardziej skomplikowanym, jest plan wdrożenia mobilnych zestawów przeciwlotniczych bardzo krótkiego zasięgu. Nie jest bowiem wykluczone, że zostaną one oparte o istniejące systemy (Avenger), pociski rakietowe (Stinger, Sidewinder czy Hellfire) i pojazdy (Stryker, Bradley).

Z drugiej strony warto pamiętać, że „szybkie” zakupy mają swoje ograniczenia. W wypadkach opisanych wyżej dotyczą albo modernizacji istniejących pojazdów, albo pozyskiwania systemów elektronicznych. Trudno oczekiwać, aby przyspieszone procedury służyły realizacji największych programów zbrojeniowych, mających zapewnić armii skokowy wzrost możliwości poprzez wprowadzenie nowych systemów uzbrojenia jak np. czołgi czy samoloty wielozadaniowe, ale jednocześnie wymagających ustanowienia potencjału wsparcia eksploatacji, remontów, modernizacji itd. Zaniedbania w tym zakresie mogą pochłonąć znaczną część środków na zakupy w kolejnych latach.

Nie zmienia to faktu, że Stany Zjednoczone zdecydowały się na przyspieszone pozyskanie szeregu elementów wyposażenia, przeznaczonych dla wojsk w Europie. W dyskusji w trakcie forum AUSA zwrócono uwagę, że kluczowe znaczenie ma tutaj m.in. kontakt z użytkownikami (nawet z podoficerami jednostek liniowych), co pozwala – dzięki uzyskanej informacji zwrotnej i wprowadzaniu poprawek „na bieżąco” – przyspieszyć proces wdrażania nowego uzbrojenia. Jest to przykład, w jaki sposób siły zbrojne mogą być relatywnie szybko dostosowywane do zmieniającego się zagrożenia, w tym wypadku ze strony Federacji Rosyjskiej.