Produkcja słowackiej artylerii zakończona przez wnioski z Ukrainy? [KOMENTARZ]

Wspomniana armatohaubica nie należy do czołowych hitów eksportowych wśród systemów artyleryjskich. Dotychczas sprzedano łącznie 49 egzemplarzy – 25 do Słowacji i 24 do Ukrainy. Nie wiadomo, czy wszystkie zamówione pojazdy zostały już przekazane użytkownikom; w przypadku Ukrainy pojawiały się niegdyś problemy z dostawami spowodowane brakiem luf, lecz to temat na osobny artykuł. Mimo to słowacki produkt osiągnął lepsze wyniki niż pierwsza Zuzana (28 sztuk: 16 dla Słowacji i 12 dla Grecji).

Portal Future Army, powołując się na Denník N i ministra obrony Roberta Kaliňáka, informuje, że firma Konštrukta-Defence planuje zakończenie produkcji armatohaubicy Zuzana 2. Jako główny powód podaje się doświadczenia z Ukrainy oraz rosnące preferencje klientów wobec innej konstrukcji artylerii. „Zuzia”, z przedziałem bojowym pośrodku, dużymi rozmiarami (Tatra 815-7 8x8) i wysuniętą kabiną kierowcy, uznawana jest dziś za układ nieoptymalny.

Potencjalni nabywcy podobno preferują mniejsze armatohaubice na podwoziu ciężarówek 6×6 z modułem bojowym oddzielonym od załogi, co zwiększa szanse załogi na przeżycie przy eksplozji amunicji. W artykule poruszono też kwestię dostaw Zuzanny 2 na Ukrainę, które nie zostały jeszcze zakończone — ostatnie trzy egzemplarze mają zostać dostarczone do końca roku. (Co oznacza, że od końca marca nie dostarczono żadnej armatohaubicy do Kijowa.

Co więcej, producent miał mieć problemy z implementacją zmian i ulepszeń, jakie sygnalizowali ukraińscy artylerzyści. Oni zaś mieli mieć z Zuzannami 2 wiele problemów, jak m.in. częste awarie, długi proces serwisowania u producenta oraz dziwnie słabą jakość niektórych podzespołów. Oczywiście część z tych problemów mogła wynikać z nieprawidłowego użytkowania, jednak niektóre mogą wynikać ze słabej jakości kontroli jakości u producenta.

Firma obecnie ma skupić się na rozwoju swojego najnowszego produktu w postaci armatohaubicy EVA M2 (która to miała zostać wybrana przez armię malezyjską w otwartym przetargu, pokonując m.in. francuskiego CAESAR-a.Artyleria ta, wcześniej określana jako BIA, czerpie garściami z rozwiązań zastosowanych w Zuzannie 2, lecz w założeniach miała być lżejsza i bardziej kompaktowa — podobnie jak opracowana wcześniej EVA. Ponadto przedsiębiorstwo rozważa stworzenie jeszcze mniejszej armatohaubicy kal. 155 mm, osadzonej na podwoziu 4×4; wątpliwe jednak, by lufa miała wtedy długość 52 kalibrów, jak w wymienionych konstrukcjach.

Czy rzeczywiście układ konstrukcyjny opisywanej „córki” popularnej w Polsce „Danusi” jest już tak zły, że trzeba było zakończyć jej produkcję? Zważywszy na kolejne zamówienia u konkurencyjnego przedsiębiorstwa w postaci czeskiego Excalibur Army na armatohaubicę DITA (15 sztuk dla Ukrainy oraz prawdopodobnie przynajmniej 70 egzemplarzy dla Azerbejdżanu raczej nie jest to główny powód. Być może problem leżał w jej konkurencyjności cenowej oraz kwestiach leżących po stronie zakładu dotyczących np. jakości wykonania oraz terminów dostaw. Oczywiście są to tylko przypuszczenia autora.

Warto wspomnieć, że Zuzana 2 zajęła drugie miejsce w brazylijskim konkurencyjnym przetargu, przegrywając z izraelskim ATMOS-em. Zatem widzimy, że potencjał na kolejne zamówienia był, więc decyzja o rezygnacji z produkcji budzi mieszane odczucia. Brak dotychczas oficjalnego komunikatu firmy może budzić nadzieję, że jednak historia „Zuzi” nie skończy tak szybko. Oczywiście, do tego potrzebne byłoby kolejne zamówienie, np. ze strony słowackiej armii lub klienta eksportowego.

Zuzana 2 to najnowsza wersja słowackiej armatohaubicy samobieżnej  o trakcji kołowej Zuzana, która stanowi głęboką modernizację czechosłowackiego systemu ShKH vz. 77 DANA.Została zaprojektowana i jest produkowana przez słowacką spółkę Konštrukta-Defence. W porównaniu ze starszym wariantem Zuzana 2 ma lufę długości 52 kalibrów (wcześniej 45), co wydłużyło donośność do 41 km. Pojazd otrzymał nową, opancerzoną kabinę o zmniejszonej kubaturze. Obsługę stanowi czteroosobowa załoga kanonierów. Wieża obraca się o 360°; niezalecane jest jednak strzelanie pod kątem przekraczającym 30° w lewo lub prawo od osi podłużnej pojazdu — najczęściej ostrzał prowadzony jest z lufą ustawioną na wprost.

Zuzana 2 posiada zmechanizowany układ zasilania haubicy w pociski i ładunki miotające (tzw. automat ładowania). Może prowadzić ogień w trybie MRSI (ang. Multi Round Simultaneous Impact), czyli tak, by kilka pocisków wystrzelonych jeden po drugim z danego działonu trafiło w cel w tym samym czasie. Jednostkę napędową stanowi silnik wysokoprężny Tatra T3D-928-70 325 o mocy 436 KM, który umożliwia rozpędzenie pojazdu o masie własnej wynoszącej blisko 34 tony do 90 km/h przy zasięgu operacyjnym na poziomie 600 km. Obecnie jednymi użytkownikami tej konstrukcji są Słowacja (docelowo 25 dział) oraz [Ukraina (https://defence24.pl/wojna-na-ukrainie-raport-specjalny-defence24/slowacka-artyleria-w-gwardii-narodowej-ukrainy) (docelowo 24 egzemplarze).