Przemysł Zbrojeniowy
Polska zwiększa eksport uzbrojenia. Ukraina i co dalej? [KOMENTARZ]
Kolejny rok z rzędu rośnie polski eksport zbrojeniowy. Tak jak w roku ubiegłym lokomotywą tego zjawiska jest ukraiński wojenny import broni i amunicji.
Jak co rok Ministerstwo Spraw Zagranicznych przygotowało raport dotyczący polskiego eksportu sprzętu wojskowego. Publikacja dokumentu dotyczącego 2023 roku wynika z obowiązku ustawowego oraz międzynarodowych zobowiązań Polski w zakresie przestrzegania zasady przejrzystości transferów uzbrojenia.
Po raz drugi, tak jak za 2022 roku, raport nie zawiera danych dotyczących sprzętu wojskowego, który został przekazany Ukrainie jako polska donacja. Informacje dotyczące polskiego wsparcia militarnego Ukrainy nadal pozostają niejawne.
Czytaj też
Dokument ten natomiast zawiera dane dotyczące sprzedaży w 2023 roku broni do tego kraju. Huta Stalowa Wola sprzedała Ukrainie w 2023 roku 18 samobieżnych armatohaubic Krab. Tyle samo wynosił analogiczny eksport w 2022 roku. Należy spodziewać się, iż ostatnie 18 Krabów z zamówionych 54 zostanie wyeksportowanych w 2024 roku. Do tego dochodzi jeszcze 54 Krabów przekazanych w 2022 roku przez Polskę jako donacja walczącej Ukrainie.
Inne polskie podmioty gospodarcze sprzedały Ukrainie:
- 49 pojazdów opancerzonych Oncilla;
- 1 transporter opancerzony SKOT R-3M;
- 1 pojazd opancerzony Curt Spartan;
- 22 moździerze kalibru 120 mm.
Zgodnie z raportem MSZ w kategoriach zgodnych z rejestrem broni konwencjonalnej ONZ polskie firmy sprzedały również:
- 1 bojowy wóz piechoty BMP-1 do Czech;
- 8 wozów zabezpieczenia technicznego WZT-3 do Czech;
- 1 transporter opancerzony MT-LB do Niemiec;
- 1 transporter opancerzony BTR-60 do Niemiec;
- 1 transporter opancerzony MT-LB do USA;
- 2 haubice kalibru 122 mm do Niemiec;
- 8 rakiet RBS15 Mk2 do Szwecji;
- 17 przenośnych zestawów przeciwlotniczych Piorun do Estonii;
- 84 przenośne zestawy przeciwlotnicze Piorun na Łotwę;
- 70 przenośnych zestawów przeciwlotniczych Piorun do Norwegii.
Tradycyjnie już dane przekazane przez Polskę do rejestru ONZ nie są zgodne z danymi z raportu MSZ. Za 2023 r. do ONZ zgłosiliśmy eksport na Ukrainę 87 transporterów opancerzonych różnych typów, a MSZ wymienił ich łącznie tylko 51.
Warto zwrócić uwagę na sprzedaż, a właściwie odsprzedaż Szwecji rakiet RBS15 Mk2. W ramach kontraktu na modernizację małych okrętów rakietowych projektu 660 do wariantu 660M zakupiono dla nich rakiety RBS15 Mk 3. W ramach offsetu Polska otrzymała jako tymczasowe rozwiązanie 8 rakiet w starszej wersji Mk2. Po dostawie nowo wyprodukowanych Mk3 rakiety Mk2 trafiły do Agencji Mienia Wojskowego, a w zeszłym roku odsprzedano je do Szwecji.
Raport MSZ podaje zarówno wartość wydanych zezwoleń eksportowych, jak i wartość rzeczywistego eksportu. Wartości te w 2023 r., podobnie jak i w latach ubiegłych, bardzo odbiegały od siebie. Zezwoleń eksportowych wydano na łączną sumę 10,788 mld euro, podczas gdy rzeczywisty eksport polskiej broni i amunicji wyniósł 1,753 mld euro, czyli 16 % wartości zezwoleń.
Część eksportu, na który wydano zezwolenia w 2023 r., zostanie zrealizowana w latach następnych, ale do większości nie dojdzie. Świadczą o tym opublikowane dane za poprzednie lata. W 2018 r. eksport wynosił 31% zrealizowanych zgód, w 2019 r. 20%, w 2020 r. 28%, w 2021 r. 9%, a w 2022 roku 21%.
Tab. 1 #PHOTO[ id: 1679398 | desc: Polski eksport ogółem w latach 2020-2023. ]
Polski eksport sprzętu wojskowego zgodnie z międzynarodowymi ustaleniami został podzielony na 22 kategorie. Największą część eksportu, prawie 590 mln Euro, zaliczono do kategorii ML, czyli amunicja i zapalniki nastawcze oraz specjalnie zaprojektowane do nich elementy składowe.
Na drugiej pozycji, o wartości ponad 497 mln euro, znalazła się kategoria ML 4, czyli bomby, torpedy, rakiety, pociski rakietowe, inne urządzenia i ładunki wybuchowe oraz związane z nimi wyposażenie i akcesoria specjalnie zaprojektowane do celów wojskowych oraz specjalnie zaprojektowane do nich elementy składowe.
Miejsce trzecie, o rzeczywistym eksporcie prawie 237 mln euro, zajęła kategoria ML 6, czyli pojazdy lądowe i ich elementy składowe, a czwarte, w kwocie ponad 236 mln euro, kategoria ML 10 czyli statki powietrzne, statki powietrzne lżejsze od powietrza, bezzałogowe statki powietrzne, silniki lotnicze i wyposażenie statków powietrznych, pokrewne wyposażenie. Przy tej okazji warto odnotować, że według raportu polskie podmioty gospodarcze nie wyeksportowały w 2023 r. żadnego śmigłowca uzbrojonego w całości zmontowanego w kraju.
Ciekawie przedstawiają się dane dotyczące importerów polskiego sprzętu wojskowego. Na pierwszej pozycji jest oczywiście Ukraina z wyeksportowaną bronią za 1,419 mln euro. Na drugim miejscu są Stany Zjednoczone (118 mln Euro), na trzecim Hiszpania (26 mln Euro), a na czwartym Niemcy (24 mln Euro). Kolejne państwa na liście największych importerów zakupiły w Polsce broń za jeszcze mniejsze sumy. Są to m. in. Norwegia (21 mln Euro), Szwajcaria (21 mln Euro), Czechy (19 mln Euro), Łotwa (18 mln Euro) i Francja (16 mln Euro). Pozostałe państwa zrealizowały w Polsce śladowe zakupy, poniżej 10 mln Euro.
Polski eksport w 2023 r. był realizowany przez bardzo dużą grupę polskich firm. Są wśród nich zarówno duże polskie spółki produkcyjne, jak i małe podmioty gospodarcze.
Lepszy wynik polskiej zbrojeniówki w 2023 r. w porównaniu z 2022, a w szczególności z latami wcześniejszymi, niestety jest efektem trwającej wojny na Ukrainie. Dostarczono tam sprzęt wojskowy, amunicję, materiały wybuchowe za 1,419 mld euro, a cały ubiegłoroczny eksport wyniósł 1,753 mld. Oznacza to, że Ukraina odebrała 81% polskiego eksportu zbrojeniowego. W 2022 r. było to 68%.
Kwotowo polski eksport w latach 2022-2023 znacznie wzrósł do słabszych lat wcześniejszych. To cieszy. Ale niepokojem napawa fakt, że oprócz Ukrainy polska zbrojeniówka nadal nie znalazła sobie innych dużych rynków zbytu.
Weneda 1977
To w sumie Ukraińcy koszem polskiej armii dostali 108 krabów,+ stracony czas na naprawy ich krabów w którym kolejne mogłyby być produkowane dla naszej armi. Jako były żołnierz wiem co czuje żołnierz gdy nie ma czym walczyć...,....
radziomb
nasz zolnierz sypie piach w worki lub patroluje granice, Zo to na Ukrainie czesto ginie od dronow fpv lub od min. oni chetnie sie z nami zamienia , wiec nie narzekaj
Borkow
radziomb... A co nam do tego że ukraincy giną? To ich wojna. Polska ma jakiś sojusz z ukrainą? Co mnie obchodzą ukraincy?
Borkow
Eksport na ukraine to nie sprzedaż tylko darowizna. Czym tu się chwalić.
WSK74PL
Polska zbrojeiówka nie szuka rynków eksportowych, po prostu krajowy Zamawiający płaci więcej, a z drugiej strony krajowy Właściciel nie inwestuje, albo robi to niudolnie - jak w Pionkach. Gdybyśmy rozwinęli produkcję Kraba do 100 szt/rocznie i Borsuka do 200 szt/rocznie oraz Jelczy do min 1000 szt/rocznie można by myślęć o eksporcie......
Essex
Serio? Najpierw trzeba miec konkurencyjny projekt w odpowiedniej cenie fo tego co jest na rynku. Krab musialby byc tanszy i z automatem, Borsuk cuezki - plywajacy nikogo nie interesuje, Jelcz? Serio? Skladak z zachodnich czesci? Inni maja swoje...Mercedesy, Scanie, Tatry....do wyboru do koloru....
Anty 50 C-cali
gdyby Gdyby w lesie rosły grzyby, jak...silniki Niemca MTU. Ale nie rosną , te power - packi, a jeszcze trzeba się pytać o zgodę rząd...Korei - na eksport Kraba - z "intelektualnie ich firm podwoziami K9"P" . Koreańce oczywiście wolą handlować całymi swoimi haubicami z Norwegami, Finami, kangurami...sprzedwać również lufy wieże itp, znaczy
WSK74PL
@Essex, czy Borsuk, Krab nikogo ni interesuje? Problem jest gdzie indziej, jeśli nie ma wdrożenia w naszym wojsku i nie ma mocy produkcyjnych, to kto to zamówi. W sytyacji nagłej potrzeby, wygrywa ten kto ma sprzęt "na placu", a nie w planach za ileś lat. Cena jest bardzo istotna, ale liczy się też "kredyt", wspomniana dostępność i koszty utrzymania. Jelcz jest składakiem, ale przy tej skali produkcji i zróżnicowaniu modeli, produkcja silników czy skrzyń nie jest realna. Podobny przykład, to Sisu, a częściowo też Tatra. Gdybyśmy mieli spójny plan produkcji KTO, ciężarówek, a nawet BWP może udąłoby się znaleźć rodzinę sielników, która by to obsłużyła?
Robs
Polska niestety jest nie liczącym się graczem w eksporcie uzbrojenia. A szkoda bo mamy środki, możliwości i kompetencje by być jednym z wiodących graczy na wzór Koreii Południowej. Niestety zamiast produkować u siebie i rozwijać przemysł zbrojeniowy my kupujemy na potęgę zagranicą. Zobaczcie na Izrael. Kraj wielkości naszego dużego województwa a sam potrafi produkować większość uzbrojenia w tym czołgi. Gdzie nam do nich.
Pegaz
Poważnie? Byłeś kiedyś w jakiejś fabryce która produkuje sprzęt dla wojska? Kim, czym i jak.. Mamy zaległości min. 20 lat
Essex
Serio? Mozemy byc wiodacym graczem? Z czym? Sprzetu ciezkiego nie produkujemy - Kraby sa wyjatkiem ale to konstrukcja wymagajaca pilnych zmian ktorych brak, samoloty bojowe? Zadne, smigloece? Nic....jedynie Piorun, z cxym do ludzi
Prezes Polski
Trudno nie zauważyć jak żałosny jest ten wykaz. Polska zbrojeniówka poza piorunem praktycznie nie ma wyrobu, który budziłby zainteresowanie. I co gorsze, nie zanosi się żeby taki miała. Jak mocno pomyślę, no to może...nowa wersja raka jakiś rokuje. Tyle, że samobieżne moździerze nie są najwyraźniej priorytetem zakupów, bo mało która armia je zamawia w liczących się ilościach. Czy mamy poza tym coś ekscytujacego? Obawiam się, że nie.
yy
Skoro zaoralismy nasz przemysł motoryzacyjny i stoczniowy po 89 roku to nie ma co oczekiwać cudów. Sprzedaliśmy wszystko za grosze, rozpędziliśmy fachowców na cztery wiatry to takie są efekty. Ciekawostka np KGHM Lubin chciano sprzedać za 1 mln dolarow I tylko sprzeciw tych znienawidzonych związkowców zapobiegł transakcji.Czasy szanowanego przez wielu pana Balcerowicza i jego następcy Lewandowskiego.
szczebelek
Jak wygląda produkcja Kraba? Może nie istnieje żadna linia produkcyjna tylko stanowisko montażu części?
LMed
Możliwe, linie produkcyjną wybudowaliśmy w Korei przecież.
xdx
Nic nie rozumieć z rejestru i wyciągać z tego wnioski- co może pójść nie tak ? LoL Odnośnie uzbrojenia przekazanego lepiej sprawdzić Ukrainę niż Polskę - mniej mataczą. Panie redaktorze- niech pan porozmawia z kimś z przemysłu lub ministerstwa i zapyta co widnieje w rejestrze- na co wydaje się zgody e portowe - bez tego nie zrozumie pan na czym polega rejestr - naprawdę to dobra rada , bo inaczej dalej będzie pan wyciągał błędne wnioski.
Anty 50 C-cali
Skąd Autor szanowny wie o liczbie donacji Krabów Ukraińcom, skoro wsio Niejawne
sign1
W 1938 i 1939 roku, polski eksport(!) uzbrojenia bił wszystkie rekordy ...
TasJI
Polacy wierzyli, że Amerykanie dadzą FA-50 AMRAAM! Czy możesz powiedzieć, że USA wyeliminowały broń jądrową Ukrainy i że nie widzisz, co USA teraz robią? Korea nie ma teraz AMRAAM ani silnika. Pomyśl też o pieniądzach, najpierw o pieniądzach!
radziomb
ale ale jak to ...obaliliscie wlasnie teze ze dajemy Ukrainie tylko za darmo. a tu sprzedaz Ukrainie za 1.5 mld Euro... a zaraz dostana kase z zamrozonych aktywow ruskich...
TasJI
Haubice samobieżne Krab 54 (eksportowane na Ukrainę) Eksport / 3 lata (wojna ukraińsko-rosyjska zakończyła się 24 lutego 2022 r.) = 18 sztuk eksportowanych rocznie + liczba wdrożona do polskiej armii. Jeśli odejmiemy liczbę wdrożoną do polskiej armii, to będzie 16 sztuk rocznie, 54 / 3 = 18 sztuk. Ile sztuk wdrożono do polskiej armii? Czy nie mówiłeś, że firma produkująca haubice samobieżne Krab jest firmą patriotyczną?
LMed
No cóż, eksport to podstawa rozwoju Krajowego Przemysłu Obronnego. To chyba oczywiste koledzy?