Manewry odbyły się w ramach wspólnego ćwiczenia „Ścit Sojuza-2015”. Wzięło w nich udział około 1000 żołnierzy jednego z pułków zmechanizowanych i pododdziałów piechoty morskiej Floty Bałtyckiej, około 50 jednostek sprzętu wojskowego, w tym bojowe wozy piechoty BMP-2, 10 śmigłowców i samolotów lotnictwa morskiego oraz 20 okrętów. To, co mało być współdziałaniem, w rzeczywistości rozbito na szereg oddzielnie realizowanych epizodów, które tylko w założeniu miały się wzajemnie uzupełniać.

W ten sam sposób publikowano też oficjalne komunikaty na stronie rosyjskiego ministerstwa obrony. Opisywały one poszczególne etapy oraz oddzielnie realizowane zadania ogniowe, w żadnym wypadku jednak nie wskazując, by były one powiązane czasowo ze sobą, ani - co najważniejsze - z desantowaniem wojsk.

Alarm i ćwiczenia wojsk brzegowych

Ćwiczenie rozpoczęło się od alarmu ogłoszonego 10 września br. w jednostkach brzegowych i wielokilometrowego przemarszu z miejsca stałej dyslokacji na jeden z poligonów Obwodu Kaliningradzkiego, gdzie m.in. trenowano organizowanie stanowisk obronnych i realizowano zadania ogniowe (z wykorzystaniem wyrzutni rakiet niekierowanych Grad).

Rosjanie chwalili się przy tym, że zachowano w miarę wysoki realizm podczas manewrów, a więc działano przy przeciwdziałaniu elektronicznym przeciwnika, uderzeniach lotnictwa i ogniu artylerii. Nie wyjaśniono jednak jak to zrobiono i nie wskazuje na to liczba i rodzaj użytych sił.

Przygotowanie desantu morskiego i powietrznego

W ramach manewrów odbył się również załadunek około 500 żołnierzy piechoty morskiej oraz wybranych elementów sprzętu wojskowego na „okręty desantowe”. Wykorzystano do tej operacji jeden duży okręt desantowy „Aliksandr Szabalin” (projektu 776 Ropucha) o wyporności 4400 t, dwa małe okręty desantowe na poduszce powietrznej „Mordowija” i „Jewgienij Kocieszkow” (projektu 12322 typu Żubr) o wyporności 555 t, dwa małe kutry desantowe „Miczman Liermontow” i „Liejtnant Rimskij-Korsakow” (projektu 21380 typu Diugoń) o wyporności 280 t oraz nieznaną liczbę nowych kutrów desantowych projektu 11770 typu „Sierna” o wyporności około 100 t.

Zgodnie z oficjalnym komunikatem, po zakończeniu załadunku z okrętów i kutrów sformowano zespół desantowy, który wyszedł w morze i udał się do rejonu wysadzenia desantu morskiego. Ochronę przeciwlotniczą i przeciwokrętową zapewniał zespół ochrony składający się z trzech korwet należących do Floty Bałtyckiej: „Sobrazitielnyj”, „Stojkij” i „Bojkij” (projektu 20380), małych okrętów rakietowych oraz kutrów rakietowych. W zespole ochrony były również jednostki zwalczania okrętów podwodnych („Zielienodolsk”, „Kałmykija” i „Uriengoj” projektu 1331M) oraz różnego rodzaju okręty zabezpieczenia. Na żadnej z tych jednostek nie było radaru dalekiego zasięgu, który pozwalałby na wcześniejsze przygotowanie się na atak lotnictwa przeciwnika. Ochronę z powietrza zapewniały (teoretycznie) samoloty myśliwskie lotnictwa morskiego, ale i tutaj nie wykorzystano systemów klasy AWACS, a więc myśliwce działały faktycznie „w ciemno”.

Oczyszczaniem rejonu desantowania z min zajęła się specjalna okrętowa grupa trałowa. Jak się bowiem okazuje, Rosjanie nadal zakładają działanie swoich sił w rejonach o dużym prawdopodobieństwie występowania min, dlatego w scenariuszu ćwiczenia uwzględnili wykorzystanie przez swoje okręty trałów kontaktowych i niekontaktowych. Zadanie było o tyle realne, że przygotowując ćwiczenie rozstawiono pole minowe z ćwiczebnych min kotwicznych i dennych.

Desantowanie z morza

Sam desant przebiegał według standardowego schematu. Piechota morska zajęła przyczółek przy ogniowym wsparciu okrętów grupy bojowej oraz lotnictwa szturmowego Floty Bałtyckiej. W pierwszej kolejności wykorzystano śmigłowce Mi-24 (chociaż nie są to helikoptery, które mogą być dostarczone do rejonu desantowania przez okręty – a więc faktycznie nie będzie ich można użyć) oraz tzw. „frontowe bombowce” Su-24, które zgodnie z komunikatem miały wykorzystywać przy atakach bomby i uzbrojenie rakietowe.

Do wyjścia na brzeg wykorzystano około 30 kołowych transporterów opancerzonych BTR-82A, które albo dopłynęły do brzegu z okrętów desantowych, albo zostały wysadzone bezpośrednio na brzeg z wykorzystaniem poduszkowców.

Wsparcie dla desantu

Wcześniej na brzeg wysadzono za pomocą śmigłowców Ka-27PS grupy inżynieryjne, które zabezpieczały przejście sprzętu wojskowego przez ćwiczebne pola minowe na lądzie. Nie poinformowano jednak, jak można byłoby przeprowadzić podobną operację na brzegu bronionym przez przeciwnika, i to w dzień (śmigłowce Ka-27PS nie mogą działać w nocy dla potrzeb np. sił specjalnych).

By utrudnić przeciwnikowi ewentualne przeciwdziałanie, Rosjanie wysadzili poza jego liniami obrony desant spadochronowy z pododdziałów desantowo–szturmowych piechoty morskiej (nie podano liczby zrzuconych żołnierzy). Ich zadaniem było przechwycenie i przygotowanie odcinka brzegu, na którym miało się odbyć desantowanie.

Ogniowe wsparcie dla desantu miały zapewnić okrętowe systemu artyleryjskie i rakietowe. W komunikatach z ćwiczeń nie było jednak nawet wzmianki o strzelaniu z wykorzystanie armat typu A-160 kalibru 100 mm będących na wyposażeniu korwet projektu 20380. Wspomniano jedynie o przeprowadzeniu strzelań do celów nawodnych i brzegowych z wyrzutni rakiet niekierowanych systemu „Ogoń” na poduszkowcu „Mordowija”. Baterię nabrzeżną przeciwnika imitowało pole wyznaczone ma wodzie bojkami ćwiczebnymi (a więc w zupełnie innym miejscu niż odbywało się desantowanie).

Poduszkowiec wykonał jeszcze strzelanie do celów powietrznych z wykorzystaniem systemu artyleryjskiego AK-630 kalibru 30 mm. Zdjęcia wskazują, że nie korzystano z radaru kierowania ogniem MR-123, lecz z celownika optycznego Kołonka.

Strzelanie do celów podwodnych wykonały też okręty ZOP projektu 1331M wykorzystując system RBU-6000. Przy poszukiwaniu okrętów podwodnych jednostki te współdziałały ze śmigłowcami Ka-27 PŁ. Komunikat wskazywał na śmigłowce, ale widać tu wyraźną nieścisłość z wcześniej podanymi danymi.

W ćwiczeniu miało bowiem wziąć udział 10 śmigłowców i samolotów lotnictwa morskiego. Na zdjęciach pokazano dwa bombowce frontowe Su-24, wspomniano również w komunikatach o śmigłowcach Mi-24, Ka-27 PS i Ka-27 PŁ. Dodatkowo osłonę myśliwską miały zapewnić myśliwce (prawdopodobnie Su-27). Prawdopodobnie działały więc jedynie pojedyncze helikoptery.