Wojsko, bezpieczeństwo, geopolityka, wojna na Ukrainie
Poniedziałkowy przegląd prasy: Polska zapłaci za drony dla NATO, zamach na budżet MON; lista wpadek służb coraz dłuższa; będzie komitet bezpieczeństwa państwa
Poniedziałkowy przegląd prasy pod kątem bezpieczeństwa.
Artur Jagnieża, Sieci, Zamach na budżet MON: Fakt, że 1/3 planowanych cięć dotknie obszar sił zbrojnych i obronności, jest bardzo niepokojący. To kolejny przypadek w historii rządów obecnego premiera, w którym troska o bezpieczeństwo militarne oraz kondycję sił zbrojnych nie jest traktowana priorytetowo (…) w 2008 r. MON nie uregulował swoich zobowiązań na kwotę 3 mln 277 tys. zł i obciążyły one wydatki budżetu w 2009 r. Z kolei już w trakcie wykonania budżetu 2009 r. podjęto decyzję o zablokowaniu części wydatków MON na kwotę 1 mln 743 tys. zł. Efektem tego zabiegu było wprowadzenie oszczędności w wydatkach na zakupy uzbrojenia i sprzętu wojskowego, rezygnacja z udziału w części projektów obronnych NATO, ograniczenie do minimum szkoleń poligonowych oraz zmniejszenie naboru na uczelnie wojskowe (…) skutki ówczesnych decyzji budżetowych zostały przedstawione w oklauzulowanym do poziomu „poufne" opracowaniu Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, zatytułowanym „Raport w sprawie wpływu niedofinansowania budżetu MON w 2009 r. na realizację zadań przez Siły Zbrojne". W efekcie końcowym, w 2009 r. rząd złamał Ustawę o przebudowie i modernizacji technicznej oraz finansowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, wydatkując na sprawy obronne kwotę poniżej 1,95 proc. PKB roku poprzedniego. Konsekwencji z tego powodu do dziś nie poniósł nikt.
Czytaj także: W ciągu 5 lat MON stracił ponad 8 miliardów złotych
Maciej Miłosz, Dziennik Gazeta Prawna, Zmiany są niezbędne. Lista wpadek agentów coraz dłuższa: O działaniach naszych agentów nie można by zrobić żadnego filmu. No może jeden. „Różową panterę" (…) Meliad Farah, jeden z podejrzanych o przeprowadzenie ubiegłorocznego zamachu bombowego na izraelskich turystów w Bułgarii, dojechał tam z… Warszawy (…) Za początek bessy służb można uznać 2008 r. Pod koniec września w Pakistanie porwano geologa Piotra Stańczaka. W niewoli był ponad cztery miesiące. Mimo że na tym terenie działają Polacy z racji swojego zaangażowania w Afganistanie, to ani wywiadowi cywilnemu, ani służbom wojskowym nie udało się go uwolnić. Tragiczny finał tej historii to luty 2009 r., kiedy talibowie Stańczaka zabili. Być może jedną z przyczyn porażki było to, że komitet, który zajmował się w MSZ jego uwolnieniem, w ciągu pięciu miesięcy cztery razy zmieniał szefa (…) Znacznie szersze były skutki afery Amber Gold, w której poszkodowanych zostało ponad 5 tys. ludzi a ich straty sięgają kilkuset milionów złotych. Tu pojawia się słynna notatka ABW z 24 maja 20 12 r., w której funkcjonariusze podzielili się z najważniejszymi osobami w państwie (m.in. prezydentem, premierem, ministrem finansów) swoimi podejrzeniami dotyczącymi tego, że spółka działa na zasadzie piramidy finansowej (…) służby mają także inne wstydliwe wpadki. Na przykład tę zeszłoroczną związaną z atakami hakerów na rządowe strony internetowe (…) Ukoronowaniem całej serii kompromitujących wpadek jest ostatni incydent na Ukrainie, kiedy to w prezydenta RP rzucono jajkiem (…) Nad reformą służb rząd pracuje od niemal trzech lat. Początkowo był to duet ministrów Jacka Cichockiego i Tomasza Siemoniaka. Teraz liderem jest szef resortu spraw wewnętrznych Bartłomiej Sienkiewicz, który jesienią ma przedstawić gotowy projekt reformy.
Zobacz także: Dlaczego reforma służb specjalnych nie zostanie wykorzystana do zlikwidowania CBA? Były szef ABW specjalnie dla Defence24.pl
Polska the Times, Będzie komitet bezpieczeństwa państwa: Opiniowanie i ocenianie współdziałania służb specjalnych, ich współpracy z innymi służbami krajowymi i zagranicznymi oraz bezpieczeństwa żołnierzy i policjantów wysyłanych na misje zagraniczne – to niektóre z zadań, którymi ma się zajmować powstający Komitet Rady Ministrów ds. Bezpieczeństwa Państwa. Jego powstanie zapowiadali pod koniec maja premier Donald Tusk i szef MSW Bartłomiej Sienkiewicz. Przedstawili wówczas planowane zmiany w ustawach o służbach specjalnych. W ostatnich dniach opublikowany został projekt zarządzenia premiera w tej sprawie.
Czytaj również: ABW będzie podlegać Ministrowi Spraw Wewnętrznych. Powstanie Komitet ds. służb specjalnych
Jarosław Królak, Puls Biznesu, MON tworzy nową specsłużbę: Kolejna służba mundurowa domaga się większych uprawnień do inwigilacji obywateli i przedsiębiorców. Oprócz fiskusa i policji chrapkę na lustrację rachunków bankowych i umów ubezpieczeniowych ma Żandarmeria Wojskowa (ŻW) (…) Brak uprawnień do korzystania z informacji dotyczących umów ubezpieczenia oraz stanowiących tajemnicę bankową utrudnia Żandarmerii Wojskowej prowadzenie czynności operacyjno -rozpoznawczych w sprawach gospodarczych oraz o charakterze korupcyjnym, a brak możliwości prześledzenia historii operacji dokonywanych na rachunkach bankowych praktycznie uniemożliwia wykrycie takich przestępstw – twierdzi płk Mariusz Tomaszewski, dyrektor departamentu prawnego MON (…) Coraz więcej organów państwa domaga się większych uprawnień kontrolnych. Ta tendencja zaczyna się utrwalać i to jest groźne. Żądania MON są absurdalne i naruszają prawa i wolności obywatelskie. Tak duże kompetencje nie są konieczne żandarmerii. Są już instytucje, do których ŻW może wnioskować o udostępnienie, pod kontrolą sądu, informacji stanowiących tajemnicę bankową – mówi Andrzej Arendarski (…) Niedługo polscy kierowcy mogą się zdziwić, gdy wojskowy żandarm zatrzyma cywilny samo chód i zażąda poddania się kontroli drogowej. Dziś ŻW może kierować ruchem drogowym tylko podczas pilotowania pojazdów wojskowych i i zatrzymywać do kontroli tylko pojazdy wojskowe. MON zabiega, by żandarmi mogli też kontrolować samochody cywilne.
Zobacz także: Zmarł polski żołnierz ranny w Afganistanie
Polska the Times, Nie żyje polski żołnierz ranny na misji: 32-letni st. kapral Łukasz Sroczyński, który został ciężko ranny w grudniu 2012 r. podczas ataku na polski patrol w Afganistanie, nie żyje. Informację przekazało wczoraj Ministerstwo Obrony Narodowej. Żołnierz zmarł w sobotę w Wojskowym Instytucie Medycznym w Warszawie. Na co dzień służył w 12. Brygadzie Zmechanizowanej w Szczecinie. Pozostawił żonę i córkę.
Agaton Koźmiński, Polska the Times, NATO kupuje drony: Polska przyłączy się do kontrowersyjnego programu kupna przez NATO pięciu dronów, czyli bezzałogowych samolotów służących do wykrywania i śledzenia celów naziemnych. Cały program, który zacznie działać w 2017 r., będzie kosztował 1,3 mld euro. Nie wiadomo, jak duży będzie wkład Polski, ale prawdopodobnie będzie wynosił przynajmniej 40 mln euro (…) Program dronów będzie działał podobnie jak system AWACS już przez NATO stosowany. Na ten system wczesnego ostrzegania składa się 17 samolotów dozoru radiolokacyjnego, które stacjonują w bazie w Geilenkirchen na granicy Holandii i Niemiec. Roczny budżet tego programu to 250 mln euro. Składa się na niego 18 krajów – one też mają prawo korzystać (gdy to konieczne) z możliwości, jakie ten system zapewnia. Państwa w nim nieuczestniczące mają do niego prawo tylko wtedy, gdy dołączą do jakiejś operacji, w której AWACS będą wykorzystywane (…) Wydatki Polski na drony w dużej mierze będą jednak inwestycją. Zgodnie z obowiązującymi w NATO zasadami 70 proc. wyłożonej sumy będzie reinwestowane w polski przemysł.
(PAM)
