Turecka flota wzbogaciła się o pierwszy okręt podwodny nowego pokolenia

Jest on pierwszym z sześciu okrętów podwodnych typu 214TN przeznaczonych dla tureckiej marynarki wojennej budowanych w lokalnej stoczni Gölcük Naval Shipyard z Gölcük nad morzem Marmara, na podstawie licencji i w oparciu o transfer technologii dostarczonych przez niemiecki holding stoczniowy thyssenkrupp Marine Systems (tKMS).

Tureckie okręty typu 214

Historia tureckich okrętów typu 214 sięga 2 lipca 2009 r., kiedy stocznia HDW z Kilonii (wchodząca obecnie w skład tKMS) i tureckie Ministerstwo Obrony zawarły umowę dotyczącą licencyjnej produkcji okrętów tego typu, które miały zacząć wchodzić do służby już od 2015 r. Po wpłaceniu przez stronę turecką zaliczki 1 lipca 2011 r. weszło w życie zamówienie o wartości 2,06 mld euro na dostawę sześciu zestawów materiałów do budowy okrętów tego typu. Umożliwiło to thyssenKrupp Marine Systems rozpoczęcie realizacji tego kontraktu.

W ramach jego realizacji w Kilonii wstępnie montowane są elementy konstrukcyjne i mechanizmy tych jednostki, które następnie wysyłane są do Turcji. W Niemczech powstają również kluczowe elementy platformy, takie jak ogniwa paliwowe oraz inne elementy układu napędowego. Natomiast wszystkie systemy elektroniczne, w tym bojowy system dowodzenia, a także uzbrojenie są produkcji tureckiej.

Właściwa budowa prototypowej jednostki typu 214TN rozpoczęła się w Gölcük w 2013 r., przy czym oficjalne położenie stępki odbyło się 10 października 2015 r. Piri Reis został zwodowany 22 grudnia 2019 r., ale dopiero 1 grudnia 2022 r. okręt ten po raz pierwszy wyszedł w morze na próby, które trwały ponad półtora roku.

Budowa drugiej jednostki serii Hizir Reis (S 331) rozpoczęła się w 2017 r., zwodowano ją 23 maja 2023 r., zaś podczas ww. ceremonii poinformowano o rozpoczęciu przez nią prób morskich. Trzeci okręt podwodny tego typu, Murat Reis (S 332) budowany od 2018 r., został zwodowany 7 czerwca 2024 r. Aktualnie w Gölcük trwają prace konstrukcyjne nad pozostałymi jednostkami: Aydin Reis (S 333), Seydi Ali Reis (S 334) i Selman Reis (S 335). Planowane terminy dostarczenia ich do tureckiej marynarki wojennej to lata 2025-2029 (po jednym rocznie). Wszystkie okręty typu 214TN zostały nazwane na cześć osmańskich admirałów z XVI wieku.

Tureckie okręty podwodne

Na tym nie koniec. Turcja konsekwentnie realizuje program mający na celu zaprojektowanie i budowę własnymi siłami okrętów podwodnych wyposażonych w napęd niezależny od powietrza (AIP), który nosi nazwę MilDen (akronim od tureckich słów Milli Denizalti — krajowy okręt podwodny). Założeniem programu jest to, że przedsiębiorstwa sektora obronnego zaprojektują w oparciu o samodzielnie opracowane technologie pierwszy w pełni turecki okręt podwodny, który zostanie zbudowany w państwowej stoczni dzięki wykorzystaniu dotychczas zdobytej wiedzy.

Na pewno wykorzystane zostaną tu doświadczenia stoczni Gölcük Naval Shipyard, w której od końca lat 70. ubiegłego wieku budowane są na podstawie niemieckiej licencji okręty podwodne dla tureckiej floty. Dotychczas były to trzy serie jednostek typu 209 – po cztery typu Atılay (209/1200), Preveze (209T1/1400) i Gür (209T2/1400), a obecnie okręty typu Reis (214TN). I zapewne to te ostatnie okręty będą dawcą inspiracji i niektórych rozwiązań technicznych dla nowych tureckich jednostek podwodnych.

Program MilDen

Program MilDen podzielony został na kilka faz i rozciągnięty w czasie. Pierwszy etap – obejmujący studium wykonalności – rozpoczął się w marcu 2012 r. i zakończył w 2015 r. Druga faza realizowana w latach 2015-18 dotyczyła opracowania technicznej i operacyjnej specyfikacji przyszłego okrętu podwodnego. Jej pokłosiem było również opracowanie przez przedsiębiorstwa projektowego Savunma Teknolojileri Mühendislik ve Ticaret (STM) z Ankary projektu koncepcyjnego konwencjonalnego okrętu podwodnego TS1700 z systemem AIP.

Bezapelacyjnie największym wyzwaniem dla tureckiego przemysłu będzie opracowanie niezależnego od powietrza systemu napędowego (Atmosphere Independent Power - AIP), które realizowane miało być w latach 2017-23. Zaplanowano, że do testów tego systemu wykorzystywany będzie okręt podwodny Batiray (S 349) typu 209/1200.

Kolejne fazy programu MilDen obejmują dwuletni okres wstępnego projektowania (2023-2025) mający na celu opracowanie kadłuba okrętu i zainstalowanie w nim systemu AIP. Następnie nastąpi trzyletni okres szczegółowego projektowania (2025-2028), który obejmie wszystkie pozostałe systemy niezbędne do funkcjonowania jednostki. Zgodnie z optymistycznymi zapowiedziami pierwszy zaprojektowany i zbudowany w Turcji okręt podwodny powstałby w latach 2028-33.