Norwegia stawia na brytyjskie fregaty. Kontrakt stulecia

Mimo, że wybór brytyjskich okrętów dla norweskiej floty jest pewnym zaskoczeniem, to jednak wpisuje się w trwająca od dziesięcioleci ścisłą współpracę militarną tych państw. Porozumienie to ma pogłębić strategiczne partnerstwo pomiędzy sojusznikami w NATO oraz wzmocnić w obliczu rosnących zagrożeń ze strony Rosji bezpieczeństwo morskie na akwenach Europy Północnej.

„Norwegia i Wielka Brytania są bliskimi sojusznikami, mają wspólne interesy i silne więzi dwustronne. Jestem przekonany, że strategiczne partnerstwo z Wielką Brytanią w zakresie zakupu, rozwoju i eksploatacji fregat jest właściwą decyzją” – powiedział premier Norwegii Jonas Gahr Støre.

Pozyskanie nowych jednostek eskortowych jest realizacją jednego ze strategicznych celów wyznaczonych przez norweski parlament w aktualnie obowiązującym długoterminowym planie obronnym. W jego myśl zaplanowany został zakup pięciu nowych fregat rakietowych , z opcją na jeszcze jedną, które mają zastąpić używane obecnie, a zbudowane w Hiszpanii jednostki typu Fridtjof Nansen.

W celu przyspieszenia ich zakupu Oslo zdecydowało o dołączeniu do realizowanego już programu budowy okrętów tej klasy. W myśl jego założeń współpraca z wybranym partnerem nie ma ograniczyć się tylko do pozyskania okrętów „z półki”, ale obejmować również wspólne zakupy, eksploatację, serwisowanie, a także rozwój i modernizację nowych fregat przez cały okres ich służby.

19 listopada ub.r. Norwegia ogłosiła „krótką listę” czterech potencjalnych partnerów tego programu, wśród których znalazła się: Francja, Niemcy, Stany Zjednoczone oraz Wielka Brytania. „To był trudny wybór. Czterej kandydaci przedstawili mocne i konkurencyjne propozycje. Wszyscy oni są bliskimi sojusznikami Norwegii i pragnę wyrazić uznanie dla konstruktywnego procesu i dialogu” – stwierdził norweski premier.

Dostawy brytyjskich fregat typu 26 do Norwegii rozpoczną się w 2030 r. Będą one budowane w Wielkiej Brytanii, w stoczniach BAE Systems i jej kooperantów. Jak podkreśla to strona brytyjska umowa zapewni do 2030 r. 4000 miejsc pracy w całym łańcuchu dostaw w Wielkiej Brytanii, w tym ponad 2000 w stoczni BAE Systems w Glasgow. Oczekuje się również, że w program zaangażowanych będzie 432 przedsiębiorstw, w tym 222 małych i średnich z całej Wielkiej Brytanii.

Strategicznemu partnerstwu obu państw towarzyszyć będzie szeroko zakrojona współpraca przemysłowa. W projekcie umowy Wielka Brytania zagwarantowała współpracę przemysłową z norweskimi firmami w wysokości równej całkowitej wartości zakupu fregat.

„Jest to korzystne dla norweskiego przemysłu i norweskich miejsc pracy. Przemysł będzie odgrywał kluczową rolę, zwłaszcza w zakresie eksploatacji i utrzymywaniu okrętów w stanie nowoczesności. Zidentyfikowaliśmy szeroki zakres przemysłowych i technologicznych obszarów współpracy, w których norweskie firmy mogą konkurować o kontrakty” – powiedział Støre.

Jednostki dla Norwegii, podobnie jak ich brytyjski wariant, będą optymalizowane do zwalczania okrętów podwodnych. Mają być bardzo zbliżone pod względem wyposażenia i systemu walki, co ma ułatwić kooperację w zakresie utrzymania fregat w obydwu państwach, działania na morzu, czy szkolenia personelu.

„Posiadanie identycznych okrętów pozwoli nam jeszcze skuteczniej współpracować przy trudnych misjach. Obniży to również koszty i ułatwi konserwację jednostek. Dodatkowo otwiera to przed nami możliwość prowadzenia wspólnych szkoleń personelu, a być może nawet zamiennego korzystania z załóg norweskich i brytyjskich” – powiedział minister obrony Norwegii Tore O. Sandvik.

Norweskie fregaty typu 26 będą wyposażone w śmigłowce do zwalczania okrętów podwodnych. Decyzja o tym, jaki typ śmigłowca będzie na nich eksploatowany, nie została jeszcze podjęta. „Nowe fregaty będą wyposażone w śmigłowce zdolne do zwalczania okrętów podwodnych. Jednocześnie ważne jest, abyśmy wzięli pod uwagę szybki rozwój technologiczny i zbadali możliwości wykorzystania platform bezzałogowych. Jest to kwestia, której będziemy się bliżej przyglądać wspólnie z brytyjskimi partnerami” – powiedział norweski minister obrony.

Porozumienie międzyrządowe które zostanie wkrótce podpisane określi szczegółowe ramy strategicznego partnerstwa między tymi państwami. Po jego podpisaniu obydwie strony rozpoczną negocjacje kontraktowe z głównym brytyjskim wykonawcą, koncernem BAE Systems. Równolegle władze Norwegii i Wielkiej Brytanii będą negocjować odrębne umowy o współpracy przemysłowej dla różnych wspólnych projektów z odpowiednimi przedsiębiorstwami.

„Naszym pierwszym celem jest jak najszybsze sfinalizowanie porozumienia rządowego. Następnie przejdziemy do negocjacji kontraktowych. Będziemy negocjować m.in. cenę i harmonogram dostaw nowych fregat, zanim wrócimy do parlamentu z decyzją inwestycyjną” – powiedział Sandvik.

Fregaty rakietowe typu 26, które w liczbie ośmiu jednostek mają wzmocnić Royal Navy, stają się stopniowo hit eksportowym brytyjskiego przemysłu zbrojeniowego. Oprócz Norwegii zostały one dotychczas zamówione przez Australię (typ Hunter) – sześć jednostek oraz Kanadę (typ River) – 15 okrętów.