MON: 210 mln zł wydanych na Tarczę Wschód, starania o środki unijne

Pod koniec stycznia Błaszczak, były minister obrony, spytał kierownictwo resortu, jakie środki przewidziano w budżecie państwa na projekt; ile wydano w ubiegłym roku, ile pieniędzy ma pochodzić w budżetu UE (i w jakim dokumencie potwierdzono, że Polska je otrzyma) oraz z innych źródeł, jakie koszty materiałowe i inne wiążą się z budową umocnień, na jakim odcinku z planowanych 800 km wzmocniono infrastrukturę obronną. Zadał też pytanie o zapowiadane zakupy sprzętu (150 pojazdów opancerzonych) i o stan prac nad projektem ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji strategicznych inwestycji obronnych oraz ustanawiania stref ochronnych dla terenów zamkniętych.

„W 2024 r. na realizację Narodowego Program Odstraszania i Obrony Tarcza Wschód wydatkowano z budżetu MON ok. 210 mln zł” – poinformował wiceszef MON Paweł Bejda, przypominając, że na realizację Programu bieżącym roku zaplanowano 500 mln zł z budżetu resortu obrony.

Dodał, że w ubiegłym roku w ramach prac nad Tarczą Wschód „przeprowadzono pogłębioną analizę terenową (rekonesanse) i opracowano koncepcję operacyjnego przygotowania terenu, pozyskano część nieruchomości przy granicy pod rozbudowę inżynieryjną, gdzie wykonywane są pierwsze modelowe odcinki umocnień fortyfikacyjnych w trzech wytypowanych lokalizacjach”. W bieżącym roku prace przy umocnieniach będą kontynuowane i „uzupełnianie o dodatkowe lokalizacje”.

„Jeśli chodzi o finansowanie Programu Tarcza Wschód ze środków europejskich, prowadzone są intensywne prace na poziomie międzynarodowym zmierzające do uwzględnienia Programu Tarczy Wschód, a także tożsamych projektów obronnych na rzecz wzmocnienia wschodniej granicy, w ramach inicjatyw na poziomie europejskim” – dodał wiceminister. Zwrócił uwagę, że kwestia obrony wschodniej granicy Polski, będącej wschodnią granicą UE, została odnotowana w opublikowanej przez Komisję Europejską 19 marca białej księdze ws. europejskiej gotowości obronnej 2030.

Projekt ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji strategicznych oraz kluczowych inwestycji w zakresie potrzeb obronności państwa i bezpieczeństwa publicznego oraz ustanawiania stref ochronnych dla niektórych terenów zamkniętych to jeden z tematów dzisiejszego posiedzenia rządu.

Przygotowany przez MON i opublikowany w październiku ub.r. projekt zakłada uproszczenie procedur i ułatwienie inwestycji uznanych za ważne dla obronności państwa, szczególnie instalacji przewidzianych w Tarczy Wschód. Chodzi np. o umożliwienie wywłaszczeń nieruchomości za odszkodowaniem. Uznanie inwestycji za strategiczną i kluczową ma należeć do uprawnień ministra obrony.

W strefie ogłoszonej jako ochronna będzie można zakazać przebywania lub ograniczać swobodę poruszania się. Właściciel nieruchomości zaliczonej do takiej strefy będzie mógł wystąpić o odszkodowanie lub wykup nieruchomości lub jej części przez państwo.

Projekt dotyczy także nowelizacji ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych – w przypadku inwestycji strategicznych dla obrony nie będzie stosowane prawo zamówień publicznych. Ma to skrócić proces wyboru wykonawców, a przez to przyspieszyć prace budowlane.

Na początku kwietnia Parlament Europejski uznał Tarczę Wschód i Bałtycką Linię Obrony za sztandarowe projekty UE służące wspieraniu odstraszania i pokonywaniu potencjalnych zagrożeń ze wschodu. PE z zadowoleniem przyjął uwzględnienie Tarczy Wschód w białej księdze.

Tarcza Wschód to przewidziany na lata 2024-28 projekt, który według rządu ma zwiększyć odporność na ataki i wojnę hybrydową.