Gen. Joks zastępcą dowódcy V Korpusu US Army

W 2020 roku reaktywowany został w USA V Korpus US Army, przede wszystkim z myślą o wsparciu obrony kolektywnej w Europie. Dowódcą V Korpusu został John Kolasheski, który 4 sierpnia w Krakowie otrzymał nominację na stopień generała broni. Dowództwo V Korpusu mieści się w Fort Knox w stanie Kentucky.

Powstanie Wysuniętego Dowództwa V Korpusu w Poznaniu, czyli jednostki odpowiedzialnej za dowodzenie wojskami USA znajdującymi się na wschodniej flance NATO zapisane zostało w umowie o wzmocnionej współpracy obronnej PL – USA podpisanej 15.08.2020.

Wysunięte dowództwo V Korpusu jest już w Poznaniu i rozpoczęło już swoją działalność. Bardzo cieszę się z tego, że zgodnie z propozycją strony amerykańskiej, stanowisko zastępcy dowódcy w Fort Knox, a więc w dowództwie V Korpusu będzie sprawował polski generał. Będzie to gen. dyw. Adam Joks. Nasza współpraca dowodzi bardzo silnych relacji polsko-amerykańskich, jeżeli chodzi o obronność

Jak podkreślił szef MON obecność wysuniętego dowództwa V Korpusu jest "namacalnym dowodem wzmocnienia relacji polsko-amerykańskich oraz tego, że nasze partnerstwo strategiczne rośnie w siłę".

Jak podkreślił minister Błaszczak dzięki ustanowieniu Wysuniętego Dowództwa w Poznaniu, a także ciągłym wspólnym szkoleniom wojsk z roku na rok wzrasta interoperacyjność i zwiększa się bezpieczeństwo Polski i całej wschodniej flanki NATO.

Jednym z tematów poruszanych podczas spotkania były także sprawy związane z implementacją polsko- amerykańskiej umowy podpisanej 15 sierpnia 2020 roku.

Dziękuję bardzo za dzisiejsze spotkanie i dziękuję za to, że mogliśmy porozmawiać o przyszłości V Korpusu. To bardzo jasny sygnał pokazujący, że dla nas jak i dla Polski bardzo ważne jest wzmacnianie bezpieczeństwa nie tylko naszego wspólnego, ale także naszych sojuszników. Wysunięte dowództwo V Korpusu i jego lokalizacja w Polsce nie tylko pogłębia nasze więzy obronne, ale także świadczy o większym bezpieczeństwie nie tylko dla Polski ale dla całego regionu i możliwe stawienie czoła wszelkim wyzwaniom

Generał podziękował szefowi MON za współpracę oraz wyznaczenie na stanowisko zastępcy dowódcy V Korpusu gen. dyw. Adama Joksa. – Pozycja, którą obejmie generał to jasny sygnał bardzo bliskiej, silnej współpracy między polskimi siłami zbrojnymi i siłami zbrojnymi USA – powiedział.

Gen. dyw Adam Joks jest absolwentem Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Zmechanizowanych we Wrocławiu, Politechniki Warszawskiej, kursów w Szkole Wojsk Pancernych Bundeswehry w Münster, Akademii Obrony Narodowej w Warszawie, Europejskiego Centrum Studiów im. George C. Marshalla w Garmisch-Partenkirchen oraz studiów polityki obronnej w Akademii Wojennej Wojsk Lądowych USA w Carlisle Barracks. Odznaczony m.in. amerykańską Legią Zasługi (ang. Legion of Merit).

Na początku swojej kariery był dowódcą plutonu zmechanizowanego w 13 Pułku Zmechanizowanym w Kożuchowie i Ośrodku Szkolenia Specjalistów Czołgowych w Ostrowie Wielkopolskim), potem kompanii zmechanizowanej (we wspomnianym ośrodku) i batalionu zmechanizowanego (w 34 Brygadzie Kawalerii Pancernej w Żaganiu). Służył w dowództwie Wielonarodowej Dywizji Centrum-Południe w Iraku jako zastępca szefa oddziału, dowodził Centralną Grupą Wsparcia Współpracy Cywilno-Wojskowej w Kielcach oraz kierował zarządem operacji lądowych w Dowództwie Wojsk Lądowych.

10 grudnia 2012 objął stanowisko dowódcy 6 Brygady Powietrznodesantowej w Krakowie, a 1 sierpnia 2013 roku został mianowany na stopień generała brygady. Prezydent RP Bronisław Komorowski mianował go na stopień generała brygady. W latach 2015-2016 był dowódcą Wielonarodowej Brygady LITPOLUKRBRIG, a od roku 2016 szefem Zarządu Wojsk Aeromobilnych i Zmotoryzowanych Dowództwa Generalnego Rodzajów Sił Zbrojnych. Od lipca lipca 2017 r. był szefem sztabu Wielonarodowej Dywizji Północ-Wschód w Elblągu, a od stycznia 2018 roku zastępcą Szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. Od 11 lipca 2019 roku pełnił funkcję dowódcy Centrum Szkolenia Sił Połączonych w Bydgoszczy.

Stany Zjednoczone od kilku lat powierzają wysokie stanowiska w swoich strukturach dowódczych oficerom armii sojuszniczych. Przykładowo, szefami sztabu US Army w Europie i Afryce są od 2014 roku oficerowie niemieccy: obecnie generał brygady Jared Siembritzki, a wcześniej kolejno gen. Markus Laubenthal, który objął tą funkcję w 2014 roku i pełnił ją do 2017 roku, gen. Kai Rohrschneider i gen. Harmut Renk.

Powierzenie tak wysokiego stanowiska w dowództwie V Korpusu polskiemu oficerowi to dowód na zacieśnianie więzi sojuszniczych między Polską a USA. Co ciekawe, jeszcze w czasie gdy V Korpus funkcjonował w Niemczech (przed rozformowaniem w latach 2012-2013), tuż po wejściu Polski do NATO uczestniczył w ćwiczeniach Victory Strike, z udziałem amerykańskich śmigłowców bojowych oraz artylerii rakietowej i przeciwlotniczej. Z kolei w czasach Zimnej Wojny V Korpus odpowiadał za obronę na uznawanym za najbardziej zagrożony tzw. Przesmyku Fuldy (Fulda Gap).

Wysunięte dowództwo V Korpusu, znajdujące się w Poznaniu, to najwyższe dowództwo taktyczne US Army w Europie. W Poznaniu rozlokowane jest też wysunięte dowództwo dywizyjne amerykańskich wojsk lądowych, obsadzane przez kolejne jednostki - obecnie 1 Dywizję Kawalerii, a wcześniej 1 Dywizję Piechoty.

Maciej Szopa, współpraca Jakub Palowski