Czwartkowy przegląd mediów; Trump wie lepiej; Tu będzie praca

Dominika Maciejasz: Gazeta Wyborcza:„Nasza produkcja nie zapewnia nam suwerenności” „Polska przeznaczy w 2026 r. 200 mld zł na zbrojenia, czyli ok. 5% PKB – najwięcej w NATO. Eksperci ostrzegają jednak, że środki są wydawane chaotycznie. Gen. Komornicki zauważa, że armia wciąż opiera się na zagranicznych dostawach, a krajowa produkcja nie gwarantuje suwerenności. Konflikty na Ukrainie i Bliskim Wschodzie pokazują, że priorytetem powinny być zdolności obrony powietrznej i zaplecze przemysłowe. Tymczasem finansowanie modernizacji grozi pogłębieniem deficytu budżetowego, który już dziś sięga 289 mld zł. Ekonomiści ostrzegają przed kryzysem i koniecznością ograniczenia wydatków socjalnych.”

Maciej Miłosz: Rzeczpospolita:„NATO zrobiło swoje. Teraz czas na UE” „Na szczycie NATO w Hadze ustalono podniesienie wydatków obronnych do 5 proc. PKB. Decyzja ta była w dużej mierze efektem presji prezydenta Trumpa. Spotkanie z prezydentem Zełenskim i deklaracja wsparcia dla Ukrainy wskazują, że USA nie wycofują się z regionu. Teraz czas na Unię Europejską: potrzebne jest przyspieszenie prac nad funduszem SAFE, uproszczenie procedur transportu wojsk i inwestycji obronnych oraz stworzenie funduszu obronnego działającego jak Fundusz Spójności. UE powinna odegrać kluczową rolę w dalszym wzmacnianiu europejskiego bezpieczeństwa.”

Maciej Czarnecki: Gazeta Wyborcza:„Potężne zwiększenie wydatków na obronność” „Na szczycie NATO w Hadze 32 państwa, pod wpływem presji Donalda Trumpa, przyjęły nowy cel – 5 proc. PKB na obronność do 2035 r. Zwiększenie nakładów ma objąć armię, infrastrukturę i cyberbezpieczeństwo. Polska już teraz spełnia ten poziom. Największe kontrowersje wzbudziła Hiszpania, która zapowiedziała wydatki tylko na poziomie 2,1 proc. USA zapewniły o wsparciu Ukrainy, choć deklaracja nie wspomina o jej członkostwie w NATO. Trump spotkał się z Zełenskim, lecz kontrowersyjne wypowiedzi prezydenta USA – m.in. o art. 5 – wywołały niepokój. Szczyt miał podkreślić zasługi Trumpa i mobilizację Europy do większej odpowiedzialności za własne bezpieczeństwo.”

Witold M. Orłowski: Rzeczpospolita:„Czy zbrojenia napędzają gospodarkę?” „Zagrożenia geopolityczne i presja USA skłaniają Europę do zwiększenia wydatków na obronność – docelowo do 5 proc. PKB. Choć wydatki te mogą stymulować gospodarkę, generują także koszty: rosnące zadłużenie lub konieczność podnoszenia podatków. Efekty mogą być negatywne dla długoterminowego wzrostu, chyba że towarzyszy im rozwój innowacyjnego przemysłu zbrojeniowego. Historia pokazuje, że wiele przełomowych technologii miało wojskowy rodowód. Europa, a zwłaszcza Polska, może dzięki temu zmniejszyć swoją lukę technologiczną wobec USA i Chin.”

Marta Urzędowska: Gazeta Wyborcza:„Trump swoje, wywiad swoje” „Donald Trump na szczycie NATO w Hadze ogłosił, że USA „całkowicie zniszczyły” irański program nuklearny, choć raport wywiadu mówi o opóźnieniu zaledwie o miesiąc lub dwa. Ataki USA i Izraela na irańskie cele zakończyły się symbolicznym odwetem Iranu i zawieszeniem broni. Trump porównał operację do Hiroszimy i Nagasaki, twierdząc, że zakończyła wojnę. Teheran grozi wycofaniem się z traktatu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej i ograniczeniem inspekcji MAEA. Iran zapowiada przyspieszenie programu nuklearnego, mimo sprzeciwu społeczności międzynarodowej.”

Ignacy Morawski: Puls Biznesu:„Armaty, masło i prawo Goodharta, czyli biliony na obronę” „Pakt Północnoatlantycki postanowił zwiększyć wydatki na obronę do 5 proc. PKB w ciągu 10 lat. To ogromne wyzwanie, które może zmienić gospodarkę. Prezydent Andrzej Duda postulował 3 proc., ale to Donald Trump wymusił 5 proc. Cel zakłada 3,5 proc. na sprzęt i armię oraz 1,5 proc. na cele okołoobronne, jak infrastruktura. Wydatki te mogą ograniczyć transfery socjalne, co może zwiększyć nierówności. Finansowanie zbrojeń prawdopodobnie wymusi zmiany podatkowe, jednak podatki w Europie są już wysokie. Istnieje szansa, że wzrost mocy produkcyjnych pozwoli na zwiększenie wydatków bez inflacji, ale czy to się uda – czas pokaże.”

Paweł Kryszczak: Gazeta Polska Codziennie:„Podsumowanie największych manewrów morskich NATO” „Kilka dni temu zakończyły się ćwiczenia Baltops 2025 organizowane przez 6 Flotę USA i Dowództwo STRIKFORNATO. Morze Bałtyckie ma strategiczne znaczenie dla NATO. W manewrach uczestniczyło ponad 40 okrętów, 25 śmigłowców i samolotów oraz 9 tys. żołnierzy z kilkunastu krajów. Polska reprezentowana była przez okręty i żołnierzy 6 Brygady Powietrznodesantowej. Ćwiczenia, w tym desant i symulacje ogniowe HIMARS, miały charakter defensywny i podniosły interoperacyjność sojuszników. Dowódca STRIKFORNATO podkreślił, że Baltops potwierdza znaczenie sił morskich dla bezpieczeństwa regionu i stabilności NATO.”

Karolina Wójcicka: Dziennik Gazeta Prawna:„Szczyt bez sojuszników znad Pacyfiku” „Shigeru Ishiba miał uczestniczyć w szczycie NATO, by potwierdzić powiązanie bezpieczeństwa euroatlantyckiego i Indo-Pacyfiku. Jednak po izraelskich atakach na Iran i nalotach amerykańskich prezydent Japonii zrezygnował z udziału, tłumacząc to problemami krajowymi i sytuacją na Bliskim Wschodzie. Japoński polityk odwołał wizytę głównie przez brak możliwości spotkania z Trumpem, co było kluczowe ze względu na negocjacje handlowe. Spotkanie grupy IP4 odbyło się bez planowanego udziału Trumpa. Tegoroczny szczyt NATO był skrócony i dostosowany do oczekiwań USA, co wywołało krytykę i zmiany w udziale partnerów z Indo-Pacyfiku.”

Wojciech Kubik: Dziennik Gazeta Prawna:„NATO z wielkimi wydatkami na obronę” „Podczas szczytu NATO w Hadze przywódcy zgodzili się na zwiększenie wydatków obronnych do 5 proc. PKB do 2035 r., z czego 3,5 proc. pod ścisłą kontrolą Sojuszu. Zapewnili też trwałość art. 5 traktatu, pomimo wątpliwości Donalda Trumpa. Potwierdzono dalsze wsparcie Ukrainy, której pomoc będzie wliczana do wydatków obronnych państw. Zdecydowano o rozwoju współpracy przemysłów zbrojeniowych i zniesieniu barier handlowych. Trump zaproponował także zapewnienie dostępu do surowców krytycznych dla europejskiego przemysłu obronnego, jednak USA nie podpisały nowego porozumienia. Polska i 11 innych państw zobowiązały się do wspólnych zakupów i magazynowania litu, tytanu i metali ziem rzadkich.”

onet.pl:„Rosyjskie „radio zagłady” nadaje tajemnicze komunikaty podczas szczytu NATO” „Podczas szczytu NATO w Hadze rosyjska stacja radiowa UVB-76, zwana „radiem zagłady”, rozpoczęła emisję zakodowanych komunikatów — informuje „Mirror”. Nadajnik działa od 1982 r., prawdopodobnie na północny zachód od Moskwy. Stacja zwykle nadaje powtarzalny brzęczący dźwięk, a komunikaty pojawiają się w momentach wzmożonego napięcia. Wiadomości są niezrozumiałe bez specjalnych kluczy; ostatnio zawierały słowa takie jak „narcyz”, „kawior” czy „Lizbona”. Eksperci łączą UVB-76 z testami komunikacji strategicznej i systemem „martwej ręki” — automatycznego odwetowego ataku nuklearnego. Wzmożona aktywność pojawiła się już wcześniej, np. podczas rozmów Putina z Trumpem o Ukrainie.”

bankier.pl:„Tu będzie praca. Polski sektor obronny potrzebuje ćwierć miliona nowych pracowników do 2035 r.” „Do 2035 r. polski sektor obronny będzie potrzebował ok. 250 tys. nowych pracowników – wynika z raportu Deloitte. Konieczne będzie zatrudnienie 70 tys. żołnierzy, 90 tys. specjalistów przemysłu zbrojeniowego oraz 77 tys. osób w łańcuchach dostaw. Wyzwanie pogłębia spadek liczby osób w wieku produkcyjnym o 800 tys. Eksperci wskazują na potrzebę dostosowania systemu edukacji i polityki zatrudnienia, w tym aktywizacji studentów, seniorów i osób niepełnosprawnych. Sukces rozbudowy obronności wymaga wzrostu wydajności, automatyzacji i długoterminowej strategii zakupowej, a także współpracy publiczno-prywatnej.”

onet.pl:„Trzy kluczowe wnioski dla Polski z ostatnich dni. Płk Lewandowski: powinniśmy zadać sobie pytanie” „Szef BBN gen. Dariusz Łukowski ocenił ukraińską operację „Pajęczyna” i uderzenie na Iran jako alarmujące. Izraelski atak na irańskie systemy i naukowców miał na celu zniszczenie kluczowej infrastruktury nuklearnej. Po nim Amerykanie uderzyli rakietowo, nazywając to walką z programem atomowym Iranu, nie wojną z krajem. Polska uznała działania za uzasadnione, choć mogą one legitymizować prewencyjne ataki, które Rosja mogłaby wykorzystać wobec państw NATO. Mimo zaawansowanych systemów obrony przeciwlotniczej, jak izraelskie, pełna ochrona infrastruktury krytycznej jest niemożliwa. Konieczne jest rozproszone projektowanie infrastruktury oraz szkolenia dla obywateli i służb.”

gazeta.pl:„Rosja zmienia układ. Zachodni analitycy ostrzegają: Próbuje odtworzyć wielonarodową armię” „Duma Państwowa ratyfikowała protokół zmieniający zasady wysyłania wojsk OUBZ, skracając czas reakcji z 30 do 1 dnia. Kreml dąży do podporządkowania armii byłych państw radzieckich, tworząc pod rosyjskim dowództwem wielonarodową armię. Protokół wprowadza „dowództwo formacji” prawdopodobnie zdominowane przez Rosję. OUBZ obejmuje Rosję, Armenię, Białoruś, Kazachstan, Kirgistan i Tadżykistan.”