Niemiecko-norweski kontrakt na samoloty MRTT

Obok zapisów dotyczących pięciu nowych tankowców, w umowie znalazł się punkt dotyczący możliwości zakupu czterech kolejnych maszyn, co umożliwiłoby wejście do programu nowym państwom. Pozwoliłoby to rozbudować flotę łącznie do 11 samolotów. Program finansowany jest obecnie przez cztery kraje (Holandię, Luksemburg, Niemcy oraz Norwegię).

Jak podkreśla komunikat EDA, państwa te będą dysponować wyłącznym prawem eksploatacji samolotów należących do NATO w systemie współużytkowania (pooling agreement). Samoloty zostaną skonfigurowane z myślą o uzupełnianiu zapasów paliwa podczas lotu, przewozie pasażerów i ładunków oraz ewakuacji medycznych.

Pierwsze dwa samoloty zostały już zamówione w 2016 roku (na podstawie decyzji władz Holandii i Luksemburga) i zostaną dostarczone z linii konwersji tankowców Airbus Defence and Space w Getafe w pobliżu Madrytu w 2020 roku. Obecnie zamówionych zostanie pięć dodatkowych samolotów, a zamówienie podpisana umowa będzie również opcję na zakup do czterech dodatkowych maszyn.

Celem tego programu jest stworzenie wspólnej, jednolitej floty samolotów transportowo-tankujących. W założeniu ma to pozwolić na zwiększenie potencjału NATO, szczególnie jeżeli chodzi o tankowanie w powietrzu czy przerzut wojsk na dalekie odległości. Większość europejskich krajów Paktu Północnoatlantyckiego nie posiada własnych powietrznych tankowców, a odgrywająca istotną rolę w NATO flota samolotów sił USA jest mocno obciążona. Omawiany program jest próbą budowania "puli" zdolności przez kilka krajów Sojuszu, aby ograniczyć koszty i ułatwić prowadzenie zakupu.

Program europejskiej/NATO-wskiej floty wielozadaniowych samolotów transportowo-tankujących (MMF) został otwarty przez Europejską Agencję Obrony w 2012 roku. Za samą realizację fazy zakupu odpowiada organizacja OCCAR, a po jej zakończeniu natowska Agencja Wsparcia i Zamówień Obronnych NSPA odpowiadać będzie za pełne zarządzanie cyklem życia floty.

W 2014 roku poprzednie kierownictwo MON zdecydowało o włączeniu Polski do międzynarodowego programu samolotów transportowo-tankujących MRTT, który miał być realizowany wraz z Norwegią i Holandią. Pierwsze zamówienie w ramach wielonarodowego programu złożyły w 2016 roku Holandia i Luksemburg, do programu dołączyły też Niemcy i Norwegia (i to ich dotyczy omawiane zamówienie).

W październiku 2016 roku sekretarz stanu w MON Bartosz Kownacki poinformował, że Polska "bierze udział" w europejskim programie MRTT, choć Warszawa wycofała się z roli kraju wiodącego. Z kolei na początku tego roku Inspektorat Uzbrojenia poinformował o rozpoczęciu fazy analityczno-koncepcyjnej w zakresie pozyskania dla Sił Zbrojnych RP zdolności do: powietrznego transportu o zasięgu strategicznym, ewakuacji medycznej oraz tankowania w powietrzu. 

Natomiast w marcu br. w wywiadzie dla Defence24.pl szef Inspektoratu Uzbrojenia płk Dariusz Pluta poinformował:

"Obecnie w Resorcie Obrony Narodowej trwają analizy nad sposobem zaspokojenia potrzeb operacyjnych SZ RP w zakresie pozyskania zdolności do zapewnienia:

•          powietrznego transportu o zasięgu strategicznym;

•          ewakuacji medycznej;

•          tankowania w powietrzu.

Rozpatrywane są dwa warianty zaspokojenia potrzeby: krajowy (samodzielny zakup) i międzynarodowy (z udziałem państw NATO)."

Czytaj więcej: Polska nie opuszcza poprzeczki dla tarczy antyrakietowej. Szef Inspektoratu Uzbrojenia dla Defence24 o priorytetach modernizacji

Lidia Gibadło, Jakub Palowski