Kongres zdecyduje ws. wniosku o stałą obecność USA w Polsce

Kilka dni temu przedstawiciele obu izb amerykańskiego Kongresu ujawnili wspólny tekst projektu ustawy NDAA 2019, wyznaczającej ramy polityki obronnej i finansowania na rok fiskalny 2019. Wcześniej dwa projekty NDAA były głosowane w Izbie Reprezentantów i w Senacie, a następnie – zgodnie z przyjętą zasadą – zostały uzgodnione w ramach konferencji.

Projekt, jaki powstał w wyniku konferencji i będzie głosowany w obu izbach, zawiera zobowiązanie sekretarza obrony, w koordynacji z sekretarzem stanu do przedstawienia komisjom Kongresu raportu na temat wykonalności i celowości stałego rozmieszczenia wojsk USA w Polsce. Dokument powinien zostać przedłożony nie później, niż 1 marca 2019 roku. Ma być jawny, ale może mieć niejawny aneks.
Parlamentarzyści zawnioskowali o zbadanie dwóch podstawowych elementów, związanych ze stałą obecnością w Polsce. Pierwszy to ocena typów jednostek bazujących na stałe w Polsce, potrzebnych do odstraszenia rosyjskiej agresji oraz wykonania planów ewentualnościowych Departamentu Obrony, a w szczególności wojsk wsparcia, w tym:

• Bojowych jednostek inżynieryjnych;
• Logistyki i utrzymania/wsparcia;
• Elementów dowodzenia jednostek bojowych;
• Artylerii dalekiego zasięgu;
• Obrony powietrznej i przeciwrakietowej;
• Rozpoznania, nadzoru i wywiadu;
• Walki elektronicznej.

Druga część obejmuje natomiast zbadanie wykonalności i celowości stałego rozmieszczenia brygady US Army w Polsce (w praktyce chodzi prawdopodobnie o jednostkę pancerną). W raporcie ma zostać oceniony m.in. wpływ stałego rozmieszczenia brygady na możliwości odstraszania rosyjskiej agresji w Polsce i na możliwość spełniania celów zawartych w strategii obrony narodowej USA, wykonywania przez siły połączone planów ewentualnościowych Pentagonu w Europie i wreszcie – sposobu, w jaki rozmieszczenie brygady mogłoby wpłynąć na zdolności sił połączonych USA do odpowiedzi na kryzys na terytorium NATO jeszcze zanim zostanie uruchomiony artykuł piąty Traktatu Waszyngtońskiego.

Kongresmeni zawnioskowali jednak również o zbadanie możliwych działań, jakie w odpowiedzi na rozmieszczenie brygady może podjąć Federacja Rosyjska oraz ocenę „międzynarodowych czynników politycznych” z tym związanych, w tym w ramach NATO.

Wniosek obejmie też zbadanie lokalizacji, wymogów logistycznych i inwestycji infrastrukturalnych związanych z rozmieszczeniem brygady, a także ewentualnych zmian w strukturze wojsk USA w Europie, harmonogramu oraz woli i możliwości wsparcia tej inicjatywy przez polski rząd. Wreszcie, w raporcie mają zostać określone potrzeby co do ewentualnych nowych porozumień między rządami Polski i USA lub zmian do istniejących uzgodnień.

Dokument ma też odpowiedzieć na pytanie, czy planowane przyszłe zwiększenie liczebności US Army pozwoli na rozmieszczenie brygady. Przypomnijmy, że jeszcze w 2017 roku, po zatwierdzeniu pierwszego od lat podwyższenia liczebności czynnej US Army (do 476 tys. żołnierzy), wojskowi zarekomendowali sformowanie w Europie brygady artylerii z dwoma batalionami MLRS, batalionu przeciwlotniczego oraz kompanii materiałów pędnych i smarów. Jeszcze w 2017 roku US Army podawała, że wstępnie przewidziano rozmieszczenie tych jednostek w istniejących instalacjach (na zachodzie Europy), ale jak na razie nie ma oficjalnych informacji o wyborze miejsca stacjonowania tych wojsk. W ustawie NDAA 2018 z kolei liczebność US Army została podniesiona do 483,5 tys. żołnierzy, a „konferencyjny” NDAA 2019 podnosi ten poziom do 487,5 tys. żołnierzy.

Oprócz sekcji dotyczącej Polski, projekt NDAA po konferencji zawiera też silne zapisy dotyczące dalszego zwiększenia zaangażowania USA w Europie, włącznie ze sprawdzeniem możliwości wysuniętego rozmieszczenia dodatkowych sił, a także wezwanie do poszukiwania możliwości zwiększenia zdolności obrony przeciwko pociskom manewrującym naruszającym traktat INF na teatrze europejskim.

O stałą obecność wojsk amerykańskich zabiega polski rząd, propozycja złożona w ubiegłym roku objęła rozlokowanie dywizji z jednostkami wsparcia. W odpowiedzi na nią komisja obrony Senatu przygotowała pierwotnie w trakcie prac nad NDAA wniosek o zbadanie możliwości rozlokowania brygady, a następnie w toku debat w Kongresie został on uzupełniony o część dotyczącą jednostek wsparcia (w tym dowództw). W ramach konferencji wniosek Senatu został przyjęty do projektu ostatecznego kształtu ustawy.

Jeżeli ustawa w takim kształcie zostanie przegłosowana przez obie izby Kongresu, trafi na biurko prezydenta Trumpa. Po wejściu w życie, administracja zostanie zobowiązana do zbadania w sposób kompleksowy możliwości rozmieszczenia na stałe wojsk USA w Polsce. Trzeba jednak pamiętać, że samo złożenie wniosku i przygotowanie raportu nie musi automatycznie oznaczać rozlokowania wojsk, choć jest istotnym krokiem w tym kierunku.